فردای اقتصاد: یورو که دیروز در بازار تهران حدود ۲۹۹۰۰ تومان معامله می‌شد، امروز تا سطح ۲۹۰۴۰ تومان کاهش پیدا کرد. این در حالی است که قیمت دلار در بازار تهران بالاتر از این سطح یعنی حدود ۲۹۳۰۰ تومان بود.
اما علت چنین اتفاق کم‌سابقه‌ای تقویت دلار و ریزش یورو در بازار جهانی بود. به طوری که نسبت یورو به دلار به کمتر از عدد یک رسید.
امروز یورو برای دومین بار در دو دهه گذشته از دلار ارزان‌تر شد و به کف ۲۰ ساله جدیدی رسید. نخستین بار که نسبت برابری یورو به دلار کمتر از یک شد، حدود یک ماه پیش (اواسط ماه جولای) بود.
یورو صبح سه‌شنبه در برابر دلار آمریکا در پایین‌ترین سطح دو دهه اخیر یعنی ۰.۹۹۰۳ معامله شد. تحلیلگران پیش‌بینی می‌کنند که کاهش ارزش این ارز همچنان ادامه یابد و برخی می‌گویند این تازه ابتدای ریزش یورو است. لوئیس کاستا، از استراتژیست‌های ارشد سیتی بانک امروز به CNBC گفت که پیش‌بینی استراتژیست‌ها «قطعاً به سمت کاهش بیشتر ارزش یورو تمایل دارد».
اگرچه هم آمریکا و هم اروپا از جنگ اوکراین و بحران انرژی آسیب دیدند، اما اروپا به دلیل قرار داشتن در خط مقدم این جنگ و وابستگی شدیدتر به صادرات روسیه بیشتر تحت تاثیر قرار گرفت. از سوی دیگر، فدرال رزرو آمریکا نیز تا کنون توانسته با دست بازتری نسبت به بانک مرکزی اروپا نرخ‌های بهره را افزایش دهد و به این روش از تب تورم در اقتصاد خود بکاهد. به همین واسطه دلار در حال تقویت و یورو در حال تضعیف است.
بر اساس داده‌های CFTC، تقویت اخیر دلار رکورد بزرگترین افزایش هفتگی از مارس ۲۰۲۰ را شکست.
چرا دلار در حال تقویت است؟
ارزش دلار طی یک سال گذشته نزدیک به ۲۰ درصد افزایش یافته و در سقف ۲۰ ساله است. چراکه فدرال رزرو آمریکا ثابت کرده که یکی از تهاجمی‌ترین بانک‌های مرکزی در اجرای سیاست‌های پولی برای مهار تورم افسارگسیخته است. فدرال رزرو از مارس ۲۰۲۲ تا کنون ۲.۲۵ واحد درصد نرخ بهره خود را افزایش داده است. به خصوص افزایش سنگین ۰.۷۵ واحد درصدی در ماه ژوئن همه را شگفت‌زده کرد و در ماه جولای نیز همین میزان جهش نرخ سود ادامه یافت. در همین حال، آخرین آمار شاخص قیمت مصرف‌کننده در ایالات متحده حاکی از تحلیلگران ING در یادداشتی می‌گویند: «ما فکر می‌کنیم پیام کلی برای بازارها این است که اقدامات تهاجمی بیشتر از سوی فدرال رزرو همچنان ضروری است، که انتظار می‌رود روایت حمایتی برای دلار را تثبیت کند».
دلیل ارزان شدن یورو
ارزش یورو تحت تأثیر نگرانی‌های مربوط به کاهش رشد اقتصادی کشورهای اروپایی و تورم ناشی از رشد قیمت مواد غذایی و سوخت در حال کاهش است. اروپا به نوعی در خط مقدم جنگ روسیه با اوکراین قرار دارد و بیشترین آسیب را از جنگ دیده است. کشورهای اروپایی در حال آماده‌سازی خود برای توقف کامل جریان گاز روسیه است. به واسطه افزایش قیمت گاز، سرعت رشد قیمت‌ها در اتحادیه اروپا مدام در حال افزایش است. برای مثال، بر اساس پیش‌بینی سیتی گروپ تورم بریتانیا تا پایان سال میلادی به بیش از ۱۸ درصد خواهد رسید. در حالی که تورم این کشور ماه پیش برای اولین بار در ۴۰ سال اخیر دو رقمی شد.
البته تاخیر بانک مرکزی اروپا در افزایش نرخ بهره هم در تضعیف این واحد پولی بی‌اثر نبوده است. بانک مرکزی اروپا یک ماه پیش برای اولین بار در بیش از یک دهه نرخ بهره خود را افزایش داد. افزایش نرخ برای بانک مرکزی اروپا سخت‌تر از سایر بانک‌های مرکزی است. به این دلیل که ممکن است باعث شود هزینه‌های استقراض کشورهای مقروض منطقه یورو مثل یونان و ایتالیا از کنترل خارج شود.
قیمت یورو تا کجا کاهش می‌یابد؟
پیش‌بینی اینکه یورو تا چه حد در برابر دلار تضعیف می‌شود چندان آسان نیست. اما برخی از تحلیلگران پیش‌بینی کرده‌اند که در صورت تشدید بحران توسط روسیه با خودداری از عرضه گاز به اروپا، قیمت هر یورو می‌تواند تا ۹۰ سنت آمریکا کاهش یابد. مورگان استنلی هم پیش‌بینی می‌کند که قیمت هر یورو در این فصل به ۰.۹۷ دلار کاهش یابد. کیت جوکس، استراتژیست ارزهای خارجی در Societe Generale SA نیز در یادداشتی خطاب به مشتریان نوشت «پایان تابستان دوباره یورو را تحت فشار قرار می‌دهد». البته ممکن است در صورت دست به کار شدن بانک مرکزی اروپا ورق برای یورو برگردد.
یورو تقریبا هیچگاه ارزان‌تر از دلار نبود
اولین باری که نرخ یورو با دلار برابر شد دسامبر ۱۹۹۹ بود، یعنی کمتر از یک سال پس از تولد واحد پولی «یورو».
یورو پس از یک دهه مقدمات اولیه و آماده‌سازی، در اول ژانویه ۱۹۹۹ متولد شد. طی سه سال اول یک ارز نامرئی بود که فقط برای حسابداری و پرداخت‌های الکترونیکی استفاده می‌شد و در معاملات روزمره مورد استفاده قرار نمی‌گرفت. سکه‌ها و اسکناس‌های یورو برای اولین بار در ژانویه ۲۰۰۲ عرضه شدند و در ۱۲ کشور اتحادیه اروپا بزرگترین تغییر ارز در تاریخ اتفاق افتاد. بنابراین اکنون که نرخ برابر یورو به دلار به کمترین مقدار از سال ۲۰۰۲ رسیده است می‌توان گفت این اتفاق تقریبا از زمان وجود یورو بی‌سابقه بوده است.
یورو چگونه متولد شد؟
ایده یکای پول یکسان، نخستین بار توسط ژاک دلور، وزیر اقتصاد پیشین فرانسه که از سال ۱۹۸۵ تا ۱۹۹۵ریاست کمیسیون اروپا را به عهده داشت، ارائه شد. دلور در گزارشی که در سال ۱۹۸۹ ارائه داد، یکای پول مشترک را یک هدف پولی مشترک توصیف کرد. گزارش دلور (The Delors Report) یک دوره مقدماتی سه مرحله‌ای را برای اتحادیه اقتصادی و پولی و منطقه یورو پیشنهاد می‌کرد که دوره ۱۹۹۰ تا ۱۹۹۹ را در بر می‌گرفت. رهبران اروپایی توصیه‌های گزارش دلور را پذیرفتند. اکنون یورو پول رسمی ۱۹ کشور از ۲۷ کشور عضو اتحادیه اروپا است.
تبادل نظر