سپرده‌هایی که وام نشدند

فردای اقتصاد: آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که مانده سپرده‌ها پس از کسر ذخیره قانونی ۶۷۵۵ همت (هزار میلیارد تومان) بوده، در حالی که مانده تسهیلات بانکی ۵۶۳۷ همت است و لذا ۱۱۱۸ همت از سپرده‌های قابل تبدیل به تسهیلات، به موارد دیگری تخصیص داده شده است.

آخرین آمارهای بانک مرکزی نشان می‌دهد که میزان مانده سپرده‌های ارزی و ریالی در اردیبهشت ۱۴۰۲ به ۷۴۸۴ همت رسیده که نسبت به یک سال گذشته، افزایش ۱۸۰۰ هزار میلیارد تومانی را نشان می‌دهد. با این حال سپرده‌های نزد بانک‌ها (پس از کسر ذخیره قانونی) به ۶۷۵۵ همت رسیده که حاکی از افزایش ۱۶۴۳ هزار میلیارد تومانی آن در بازه یکساله است. در سمت مقابل مانده تسهیلات بانکی در اردیبهشت ماه به ۵۶۳۷ همت رسیده که افزایش ۱۴۵۱ هزار میلیارد تومانی را نسبت به اردیبهشت ۱۴۰۱ نشان می‌دهد. مقایسه آمارهای فوق نشان می‌دهد که به طور کلی ۱۱۱۸ همت از سپرده‌هایی که قابل وام دادن بوده، به این کار اختصاص داده نشده است و به طور خاص نیز در طی یک سال گذشته ۱۹۲ همت از این سپرده‌ها، به مواردی غیر از پرداخت تسهیلات اختصاص یافته است.

نکته جالب در تفسیر نمودار فوق این است که روند آن از شهریور ۱۴۰۱ کاهشی بوده اما در طی دو ماه گذشته مجددا افزایشی شده است. در واقع به نظر می‌رسد که به دلیل افزایش تبدیل شبه پول به پول از شهریور سال گذشته ناشی از افزایش انتظارات تورمی، مانده سپرده‌ها ناشی از کاهش سپرده‌های بهره‌دار، سرعت کمتری به خود گرفته در حالی که سرعت رشد تسهیلات به همان میزان کم نشده است.با این حال از فروردین ۱۴۰۲ و با کاهش انتظارات تورمی، مجددا سرعت رشد سپرده‌ها افزایشی شده و در سمت مقابل میزان پرداخت تسهیلات نیز کم شده و نهایتا میزان سپرده‌هایی که به تسهیلات تبدیل نشده‌اند، افزایشی شده است. در واقع در شرایطی که رشد تسهیلات روند متعادلی داشته باشد، نمودار فوق می‌تواند تا حدودی میزان تبدیل شبه پول به پول را توضیح دهد.