پنجمین انتخابات سراسری اسراییل از سال ۲۰۱۹، روز سه‌شنبه برگزار شد. به نظر می‌رسد که بنیامین نتانیاهو، رهبر حزب راست‌گرای لیکود بار دیگر به قدرت بازگردد. بازگشت او در این مقطع زمانی، هویتی کاملا متفاوت با گذشته خواهد داشت.
مهمترین تفاوت بازگشت نتانیاهو به سمت نخست‌وزیری، در این مقطع زمانی، شرکای ائتلافی هستند که او با کمک آنان به قدرت رسیده‌است.
نتانیاهو به کمک راستگرایان به شدت افراطی به قدرت باز می‌گردد که بعضا به دلیل آنکه به شدت افراط‌گرا، تشخیص داده شده‌اند، حتی از حضور در خدمت سربازی نیز منع شده‌اند.
یکی از این افراد ایتمار بن‌گویر رهبر حزب «قدرت یهودی» است. روزنامه نیویورک‌تایمز روز پنجشنبه در گزارشی نوشت که بن‌گویر ۴۶ ساله تا سال ۲۰۲۰ تصویر یک شهرک‌نشین اسراییلی را به دیوار خانه خود نصب کرده‌بود که در سال ۱۹۹۴، ۲۹ فلسطینی را در مسجدی در کرانه‌باختری رود اردن به رگبار بسته و به شهادت فرستاده‌بود.
این روزنامه همچنین نوشت که «بن‌گویر» یک خاخام یهودی افراط‌گرا که خواستار سلب تابعیت اسراییلی از اقلیت عرب ساکن فلسطین اشغالی شده‌بود را یک «قهرمان» کرده‌است.
یکی دیگر از چهره‌های افراطی که خواستار حضور در کابینه آینده اسراییل است، بزالل اسموتریچ ۴۲ رهبر حزب «صهیونیسم مدهبی» است که سمت وزارت دفاع را می‌خواهد. برای شناختن افراط‌گرایی او همین بس که بدانیم اسموتریچ در سال ۲۰۰۵ به دلیل شرکت در تظاهراتی علیه پایان اشغال نوار غزه توسط آریل شارون نخست‌وزیر وقت – که خود به رادیکالیسم مشهور بود و به جلاد صبرا و شتیلا شناخته می‌شد- بازداشت شده بود.
توماس فریدمن، ستون‌نویس نیویورک‌تایمز در یادداشت امروز خود برای این روزنامه نوشت که اسموتریچ خواستار آن است که مادران یهودی اسرائیلی در بخش زایمان بیمارستان‌های اسرائیل باید از مادران عرب جدا شوند.
راستگرایان افراطی متحد نتانیاهو سابقه درگیری با فلسطینی‌ها و اعراب ساکن فلسطین اشغالی را هم در کارنامه خود دارند.
شرکای ائتلافی نتانیاهو و نگاه به شدت رادیکال آنها چه در زمینه سیاسی، چه مذهبی و چه اجتماعی، نگرانی‌های جامعه جهانی درباره چرخش اسراییل به یک حکومت فاشسیتی را تشدید کرده‌است، رژیمی که هم‌اکنون نیز به دلیل رفتارهای نژادپرستانه‌اش با اقلیت عرب و غیریهودی مورد انتقاد شدید جامعه جهانی است.
یکی دیگر از خواسته‌های شرکای ائتلافی نتانیاهو، تغییر نظام قضایی اسراییل است، به نحوی که سیاستمداران بتوانند نفوذ بیشتری در این نظام قضایی داشته باشند و به اصطلاح استقلال قوه قضاییه اسراییل را از بین ببرند. این احزاب افراط‌گرا همچنین می‌خواهند نظارت دیوان عالی بر پارلمان را محدود و کمرنگ کنند.
شرکای ائتلافی نتانیاهو حتی تحمل دولت خودگردان فلسطین در کرانه باختری را نیز ندارند و خواستار انحلال این خودمختاری هستند.
با این وجود راه حل دو دولت فلسطینی و اسراییلی در کنار هم که از سوی غرب پیگیری می‌شود نیز به محاق خواهد رفت و رویای عادی‌سازی روابط با عربستان نیز کمرنگ خواهد شد. زیرا عربستان با وجود برخی نرمش‌ها در برابر اسراییل به طور علنی اعلام کرده راه عادی‌سازی روابط با تل‌آویو تاسیس یک کشور مستقل فلسطینی است.
با این تفاسیر نتانیاهو کار دشواری برای رهبری این ائتلاف خواهد داشت و شاید عمر این کابینه نیز چندان طولانی نباشد. نتانیاهو باید بتواند بین شرکای بین‌المللی اسراییل از جمله آمریکا و اروپا و فشار افراط‌گرایان داخل اسراییل حرکت کند.
اما بی‌تردید حفظ این تعادل سیاسی برای نتانیاهو اقدامی بسیار دشوار خواهد بود.
روابط تل‌آویو با واشنگتن نیز دستخوش تغییراتی خواهد شد. نتانیاهو هیچگاه رابطه خوبی نه با باراک اوباما، رییس‌جمهور پیشین آمریکا داشت و نه با بایدن، رییس‌جمهور فعلی. ترجیح دولت کنونی آمریکا این بود که شخصی مانند یائیر لاپید به قدرت برسد. چندی پیش روزنامه جروزالم پست، چاپ فلسطین اشغالی نوشت که دولت بایدن بازگشت نتانیاهو به قدرت را برای خود «دردسر» می‌داند. قطعا نتانیاهو با وجود سابقه ضدایرانی‌اش مانعی بزرگ بر سر راه مذاکرات احیای برجام خواهد بود و دولت بایدن هم را مانند دولت اوباما تحت‌فشار قرار خواهد داد.
علاوه بر مساله ایران، موضوع دیگری که دولت بایدن را آزار خواهد داد، ماهیت فاشیستی دولت آینده اسراییل به رهبری نتانیاهو خواهد بود که اختلاف تل‌آویو با واشنگتن را تشدید خواهد کرد زیرا سیاست‌های متحدان نتانیاهو، با آنچه که دولت بایدن ارزش‌های دموکراتیک می‌خواند و آن را –دست‌کم در ظاهر- به مرکزیت سیاست‌خارجی خود تبدیل کرده‌است، در تضاد ۱۸۰ درجه‌ای خواهد بود.
به هر ترتیب گرچه در ظاهر به نظر می‌رسد نتانیاهو بار دیگر به قدرت رسیده و تا ۵ سال دیگر در قدرت خواهد ماند. اما او راه بسیار سختی در پیش دارد. او یا به سیاست‌های افراط گرایان متحدان خود تن نخواهد داد و ناچار به استعفا خواهد و برگزاری یک انتخابات زودهنگام خواهد بود یا اسراییل به یک رژیم فاشیستی تبدیل خواهد شد.
تبادل نظر