۳۰ مردادماه ۹۹ بود که سازمان بورس و اوراق بهادار در راستای حمایت از سهامداران، نصاب سقف سرمایه‌گذاری صندوق‌های سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار با درآمد ثابت در سهام را از ۵ درصد به ۱۵ درصد افزایش داد. مصوبه‌ای که اگرچه نتوانست رونق را به جریان دادوستد سهام بازگرداند اما گرفتاری صندوق‌های با درآمد ثابت را که لازم است چینش پرتفویی با حداقل ریسک ممکن داشته باشند، دو چندان کرد.
کدام حمایت است؟ کاهش یا افزایش ساعت معاملات
شاید بند طنز بسته ۱۰ بندی حمایت از بورس که روز قبل اجرایی شد، بازگرداندن ساعت کاری فرابورس به ۹ تا ۱۲:۳۰ است. شنبه ۱۹ شهریور ۱۴۰۱ بود که معاونت بازار فرابورس ایران خبر از افزایش نیم ساعته معاملات روزانه این بازار داده بود و اتفاقا در همان زمان، مصاحبه‌های مختلفی در خصوص نقش افزایش ساعت معاملاتی بورس‌ها در کارایی بازار و حمایت از سهامداران منتشر می‌شد. حالا در کمتر از دو ماه، بازگشت به قبل و کاهش نیم ساعته زمان دادوستدهای روزانه در میان بندهای حمایتی سیاستگذار جای گرفته است.
فرصت خروج به پول‌ها در روز اول اجرای بسته
بر اساس بند چهارم بسته حمایت فوری از بورس، مقرر شده بخشی از منابع مندرج در ردیف بودجه سال ۱۴۰۱ از روز شنبه جمعا به مبلغ حدود ۵۰ هزار میلیارد ریال به صندوق تثبیت واریز شود. بر اساس اعلام سازمان بورس امروز هزار میلیارد تومان از معوقات بودجه‌ای به صندوق تثبیت بازار واریز شد اما همانطور که پیش‌تر نیز کارشناسان مورد تاکید قرار داده بودند؛ پول‌پاشی بدون توجه به نقصان‌های بازار سرمایه و اقتصاد کشور، راه درمان نیست و تزریق اینگونه منابع فارغ از اثرات تورمی احتمالی، تنها فرصت خروجی به سهامداران می‌دهد. شاهد این مدعا خروج ۹۵۹ میلیارد تومان سرمایه حقیقی از جریان دادوستدهای امروز بازار سهام بود.
ضدحمایت بورسی با بستن دست حقوقی‌ها
و اما یکی از بندهایی که تقریبا در تمامی بسته‌های حمایتی سیاستگذار تکرار شده، ممنوعیت فروش حقوقی‌ها است. در بند ۴ جدیدترین بسته حمایتی آمده «هماهنگی، نظارت و پایش مستقیم و مستمر فعالیت اشخاص حقوقی بازار سرمایه شامل شرکت‌ها و نهادهای مالی شبه دولتی، صندوق‌های بازنشستگی و نهادهای نظامی و حمایت این نهادها از سهام ناشران تحت مدیریت خود و توقف فروش تا زمان ثبات در بازار و انجام اقدامات حمایتی از جمله خرید سهام و انتشار اوراق تبعی حمایتی». در بند ۸ نیز بر «محدودکردن بخش فروش بازارگردان‌ها تا اطلاع ثانوی» تاکید شده است.
این اجبار در روزهای نخست ریزش بازار در مرداد و شهریور سال ۹۹ نیز راهکار سیاستگذار برای حمایت از بازار سهام بود و حالا با گذشت ۸۱۰ روز از ریزش قیمت‌ها در تالار شیشه‌ای به وضوح ناکارآمدی آن بر همگان عیان است. در مقابل مانع از آن شد که سرمایه‌گذاران بزرگ بازار با نقدکردن دارایی خود در زمان مناسب به خرید نمادهای ارزنده بپردازند. در واقع باید توجه داشت زمانی که یک سرمایه‌گذار از فروش منع شود، طبیعتا نه سرمایه‌ای برای ورود مجدد او باقی می‌ماند و نه انگیزه‌ای برای خرید سهام تا عملا این بند حمایتی خود به ضدحمایتی برای بازار و سهامداران تبدیل شود.
مضاف بر اینکه این مساله باعث می‌شود تا شاهد بستن دست سرمایه‌گذارانی باشیم که اتفاقا هم از توانایی تحلیلی بیشتری برخوردار بوده و هم به شکلی پایدارتر در بازار سرمایه حضور خواهند داشت.
جزئیات بیشتر را در گزارش: نسخه نجات بورس در بایگانی بخوانید.
تبادل نظر