هفت سال تا انقلاب پروازهای مسافری

فردای اقتصاد: شرکت هواپیمایی امریکن ایرلاینز اعلام کرد که قصد دارد ناوگان خود را به ۲۰ هواپیمای سوپرسونیک به نام بوم اورچور (Boom Overture) مجهز کند.

هواپیمای سوپرسونیک بوم توسط یک استارتاپ هوانوردی تولید می‌شود و قادر است با سرعتی بیش از سرعت صوت (۳۴۳ متر بر ثانیه معادل ۱۲۳۵ کیلومتر بر ساعت) و حدود ۱.۷ ماخ حرکت کند. امریکن ایرلاینز سومین شرکت هواپیمایی است که برای خرید این نوع هواپیماها از این استارتاپ اقدام کرده است. با این سرعت مسافران می‌توانند مسافت بین لوس‌آنجلس تا سیدنی را زیر ۷ ساعت طی کنند یا فاصله زمانی پرواز از لندن به نیویورک به سه ساعت ونیم کاهش پیدا می‌کند.

اولین شرکت هواپیمایی که برای خرید این نوع هواپیماها پیش قدم شده بود، شرکت ویرجین آتلانتیک بود که در سال ۲۰۱۶ قرارداد خود را با این شرکت بست و یونایتد ایرلاینز با سفارش ۱۵ هواپیما تبدیل به دومین شرکت هواپیمایی شد که برای خرید هواپیماهای سوپرسونیک این شرکت اقدام کرده است.

اگر همه‌چیز طبق برنامه پیش رود برای اولین بار پس از هواپیمای کنکورد، شاهد پروازهای تجاری و مسافری مافوق صوت خواهیم بود.

به گفته شرکت استارتاپی بوم، هواپیماهایش طوری طراحی شده‌اند که با دو برابر سرعت هواپیماهای مسافربری فعلی پرواز کنند. این اتفاق بدان معناست که شما در عرض سه ساعت از لس آنجلس به هونولولو که فاصله‌ای حدود ۲۵۶۰ کیلومتری دارد را طی کنید. اولین پرواز این هواپیما برای سال ۲۰۲۶ برنامه‌ریزی شده است و این شرکت قصد دارد در سال ۲۰۲۹ اولین پرواز مسافربری خود را اجرایی کند.

تجربه خوشایند پرواز مافوق صوت

اگر همه‌چیز طبق برنامه پیش رود، یونایتد ایرلاینز قصد خرید حداقل ۳۵ هواپیمای دیگر را هم دارد. اما به نتیجه رساندن این رویا چالش‌هایی را هم دربر دارد. معاملات بوم با شرکت‌های یونایتد و امریکن به دلیل اینکه می‌بایست دغدغه‌های زیست محیطی را هم برطرف کند با بررسی‌های فزاینده‌ای همراه شده است. در حال حاضر جنبش‌های متعددی برای تنظیم‌گری دقیق میزان انتشار گازهای گلخانه‌ای توسط هواپیماها در سراسر جهان به وجود آمده است و خطوط هواپیمایی برنامه‌های زیست محیطی خود را بسیار تبلیغ می‌کنند.

ایده‌ای که فعالانی همچون گرتا تونبر مطرح می‌کنند این است که مردم باید استفاده از پروازهای هواپیمایی را به طور کامل کنار بگذارند. از طرفی خود ایرلاین‌ها هم به واسطه افزایش سفرهای تابستانی با تاخیرهای پروازی مواجه شده‌اند. بنابراین به نتیجه رسیدن این طرح می‌توانند بخش قابل توجهی از چالش‌ها و دغدغه‌هایی را که شرکت‌های هواپیمایی با آنها مواجه است را برطرف می‌کند.

به گفته دنیس تاچر، سخنگوی اتحادیه خلبانان آمریکا در مصاحبه با آسوشیتدپرس، سرمایه‌گذاری در عملیات جاری تنها امری است که باید مورد تمرکز مدیران این حوزه قرار گیرد. به گفته وی این برنامه باید بسیار دقیق و با تمرکز بسیار بالایی پی گرفته شود. چراکه اگر در نحوه برنامه ریزی و مدیریت این شرکت نقاط ضعفی به وجود آید، این اتفاق را می‌توان لغو و شکست نهایی پروژه مافوق صوت قلمداد کرد.

جدا از اینکه حرکت کردن با سرعت مافوق صوت بسیار خوشایند است، با به موفقیت رسیدن ایده پرواز مافوق صوت می‌توانید از شر پروازهای طولانی و خسته کننده بین اقیانوسی خلاص شوید.

تجربه شکست کنکورد

اما جهان سال‌ها پیش تجربه تلخی در زمینه پرواز مسافری مافوق صوت تجربه کرده است. هواپیمای کنکورد اولین و آخرین جت مسافربری تجاری مافوق صوت جهان بود که نشان داد پرواز مافوق صوت دوستدار محیط زیست تنها یک رویا و هدف جاه طلبانه نیست و امکان به نتیجه رسیدن آن وجود دارد. البته چالش‌های خاص خود مثل چالش‌های نظارتی و حل آلودگی صوتی را در پی دارد. به نتیجه رساندن پرواز مافوق صوت میان نگرانی‌های مربوط به تغییرات با و هوایی کاری بسیار دشوار است. از سوی دیگر برخی کارشناسان ایده پرواز مافوق سبز را متناقض و نامحتمل می‌پندارند. آنها در این باره به عملکرد وحشتناک و آلایندگی بالای آن اشاره می‌کنند.

تاریخچه هواپیماهای مسافربری مافوق صوت به چند دهه قبل باز می‌گردد. هواپیمای کنکورد که توسط بریتیش ایرویز و ایرفرانس ساخته شد، می‌توانست دو برابر سرعت صوت پرواز کند. این جت به فیل کالینز کمک کرد تا در یک روز دو کنسرت در لندن و فیلادلفیا اجرا کند. اما کنکورد با سرعت چشم‌گیرش مشکلات زیادی داشت. پرواز مافوق صوت به مقدار زیادی سوخت جت نیاز دارد و صدای موتورها در داخل کابین بسیار زیاد است. البته از قیمت بالای این پروازها هم نمی‌توان چشم پوشی کرد. فصل ختام کنکورد سال ۲۰۰۰ انجام بود که منجر به کشته شدن بیش از ۱۰۰ نفر مسافر این پرواز بود و آخرین پرواز این هواپیما در سال ۲۰۰۳ انجام شد.

تحول هوایی در راه است

در سال‌های اخیر استارتاپ‌های زیادی تلاش کرده‌اند تا به پرواز مافوق صوت دست یابند و شرکت بوم در خط مقدم این جبهه قرار داد. این شرکت در حال حاضر با بودجه ۲۷۰ میلیون دلاری و توافقنامه‌ای که با نیروی هوایی دارد موفق به تولید نمونه اولیه یک جت شده است. استارتاپ‌های هرمئوس و ویرجین گالاتیک در حال توسعه طرح‌های خود برای دستیابی به جت مافوق صوت هستند. با این حال Aerion Supersonic یکی از شرکت‌های پیشرو در این زمینه به دلیل وضعیت بد اقتصاد که تولید اولین جت خود را پیش‌تر به تعویق انداخته بود، اعلام کرد که تعطیل خواهد شد.

من حیث المجموع نمی‌توان روند روبه رشد این صنعت و حوزه را نادیده گرفت. در حال حاضر شاهد موفقیت‌های چشمگیری برای حل مشکل، صدای وحشتناکی که هواپیما زمان شکستن دیوار صوتی تولید می‌کنند هستیم. ناسا که همکاری مشترکی با شرکت پیشرفته لاکهید مارتین دارد، روی یک هواپیمای تحقیقاتی مافوق صوت کار می‌کند. در سال ۲۰۱۶، وکس در مصاحبه‌ای با این آژانس اعلام کرد این شرکت در حال تولید هواپیمای مافوق صوت آرام است و امکان دستیابی به این موفقیت بالاست. اداره هوانوردی فدرال (FAA) در ژانویه ۲۰۲۱ قانون نهایی برای آزمایش‌های مافوق صوت را ابلاغ کرد و چارچوب مشخصی را برای استارتاپ‌های فعال در این عرصه تنظیم کرد. از سوی دیگر بوم با شرکت رولز رویس هم همکاری‌هایی دارد.

برای کاهش اثرات زیست محیطی، هواپیماهای بوم از سوخت‌های هوایی پایدار استفاده خواهد شد. طبق گزارش ها شرکت هواپیمایی یونایتد در حال سرمایه‌گذاری در تولید سوخت ساخته شده از "مواد اولیه سلولزی" و "ضایعات جامد شهری" است. اما به موجب عرضه محدود آن ممکن است در هواپیماهای دیگر بهتر استفاده شود. به گفته دن رادرفورد، مدیر برنامه هوانوردی شورای بین المللی حمل و نقل پاک، تحقیقات نشان می‌دهد که هواپیماهای مافوق صوت چندین برابر بیشتر از یک سفر معمولی با هواپیما به سوخت برای هر مسافر نیاز دارند.

به بیان یکی از سخنگویان بوم قبلتر به Recode گفته بود که با یونایتد ایرلاینز برای برطرف کردن تاثیرات نامطلوب سوخت جت، همکاری می‌کند.

چالش دیگری که شرکت‌های فعال در این حوزه با آن دست و پنجه نرم می‌کنند این است که مشخص نیست که مسافران حاضرند چقدر بیشتر برای حفظ محیط زیست و صرفه جویی چند ساعته در پرواز خود هزینه پرداخت کنند. این درحالیست که شرکت‌ها هنوز نگفته‌اند هزینه  بلیت‌های جت‌های مافوق صوت چقدر خواهد بود. امر مسلم آن است که از یک پرواز اقتصادی معمولی باید پول بیشتری بپردازید. مدیر عامل شرکت دلتا هم در این رابطه  ابراز تردید که این نوع هواپیماها می‌توانند بهره‌وری قابل اتکایی داشته باشد.

بلومبرگ نیز در گزارشی به این موضوع اشاره داشت که سوپرسونیک‌ها می‌توانند بزودی شهرهای بزرگ جهان را بهم متصل کنند و شبکه تجارت جهانی را به شکل غیر باوری گسترش دهند و این صنعت را که دهه‌ها بود راکد شده بود را زنده کند. البته که آثار زیست محیطی این اتفاق باید مورد مطالعه قرار گیرد و پروازهای مافوق صوت هم باید با قوانین بین المللی مبنی بر جبران کربن مطابقت داشته باشد.

بدنارک، مورخ خطوط هوایی آینده صنعت پرواز باید بر کارآمدی انرژی و آسیب کمتر به محیط زیست متمرکز شود، نه سرعت و اندازه و این موضوع و رسیدن به موفقیت در آن بسیار چالش برانگیزتر از آن است که برخی از شرکت‌ها در تبلیغات خود نشان می‌دهند.