کدام بخش‌های بودجه انبساطی بسته شدند؟

فردای اقتصاد: اخیراً مرکز پژوهش‌های مجلس گزارش‌هایی راجع به جزئیات متفاوت بخش دوم لایحه بودجه ۱۴۰۳ منتشر کرده است. بررسی گزارش مربوط به کلیت مصارف بودجه و گزارشی که به بودجه دستگاه‌های اجرایی پرداخته است، تصویری ارائه می‌دهد از این که کدام مخارج بودجه بر خلاف کلیت آن، افزایش‌های زیادی داشته و نسبت به تورم، عملاً منبسط شده‌اند. برای پاسخ به این پرسش می‌توان برش‌های مختلفی از بودجه زد. برای مثال، تقسیم بودجه به بخش‌های اصلی هزینه‌های جاری، هزینه‌های عمرانی و هزینه‌های مربوط به بازپرداخت بدهی‌ها باعث می‌شود مشاهده کنیم انباشت بدهکاری‌های دولت باعث شده به تدریج سهم بخش موسوم به «تملک دارایی‌های مالی» افزایش یابد و در واقع این بخش به ناچار فراتر از تورم رشد کند. البته ورای این قسمت، به طور کلی حدود ۸۰ درصد از بودجه کشور به شکل مصارفی است که به‌ناچار همواره باید محقق شوند و عملاً چندان قابل تغییر نیستند. با این حال، دولت طی سال‌های قبل کوشیده با اقداماتی مثل کاهش رشد حقوق کارکنان دولت از رشد این بخش جلوگیری کند.

برش دیگری که می‌توان با آن بودجه را تقسیم کرد، بر اساس دستگاه‌های اجرایی است. از حدود ۲۸۰۰ همت بودجه عمومی کشور، ۲۲۰۰ همت به دستگاه‌ها اختصاص می‌یابد. کل دستگاه‌ها را می‌توان در چهار مجموعه جا داد: قوه مجریه با ۲۷ درصد افزایش بودجه عمومی، قوه قضائیه با ۵۶ درصد، قوه مقننه با ۲۰ درصد و سایر دستگاه‌ها را ۲۱ درصد. میان این بخش‌های کلی، بودجه قوه قضائیه را می‌توان انبساطی دانست. اما هر کدام از این بخش‌ها زیرمجموعه‌هایی دارند که متفاوت از بقیه با افزایش‌های قابل توجهی در بودجه همراه بوده‌اند.