به گزارش فردای اقتصاد: زهرا کمانی در نشست روز ملی فرش دستباف افزود: فرش دستباف ایران با قدمتی چند هزار ساله، همواره نقش مهمی در فرهنگ، هنر، اشتغال‌زایی و تولید ایفا کرده و در دوران شکوفایی خود توانست جایگاه نخست جهان را از نظر صادرات به خود اختصاص دهد.
وی تصریح کرد: در ۹۲ مین جلسه شورای مشترک مرکز ملی فرش ایران و بخش خصوصی استان اصفهان، پیشنهاد ثبت یک روز به عنوان "روز ملی فرش" مطرح شد که پس از پیگیری‌های مستمر و طرح موضوع در شورای فرهنگ عمومی کشور، سرانجام روز ٢٠ خرداد ماه، همزمان با روز جهانی صنایع‌دستی، به عنوان روز ملی فرش دستباف ایران به تصویب رسید.
رییس مرکز ملی فرش ایران خاطرنشان کرد: نام‌گذاری بیستم خرداد به عنوان "روز ملی فرش دستباف" را برگ برندهای برای هویت فرهنگی، اقتصادی و تاریخی کشور دانست.
وی ادامه داد : این روز می‌تواند نقطه عطفی در بازتعریف جایگاه فرش ایرانی در افکار عمومی و احیای نقش آن در اقتصاد کشور باشد. فرش ایرانی همانند پسته و خاویار یکی از برندهای ملی کشور ماست که در سطح جهان شناخته‌شده است.
کمانی با اشاره به برگزاری برنامه‌های گسترده در سراسر کشور به مناسبت روز ملی فرش دستباف، گفت: با همکاری وزارت کشور، استانداران، سازمان صنعت، معدن و تجارت استان‌ها و شهرداری‌ها، برنامه‌هایی چون برپایی نمایشگاه‌ها، نصب تابلوهای فرهنگی، اجرای نورافشانی در میدان آزادی تهران، و نمایش فرشهای اصیل در برج آزادی تدارک دیده شده است.
به گفته وی، به همین مناسبت کمپین‌های آگاهی‌بخشی با هدف معرفی فرش دستباف به نسل جوان و شهروندان برگزار می‌شود تا فرش نه‌تنها به‌عنوان یک کالای تزئینی، بلکه به‌عنوان بخشی از هویت فرهنگی و اقتصادی کشور بازتعریف شود.
رییس مرکز ملی فرش ایران تصریح کرد: برنامه ویژه‌ای نیز با حضور مقامات عالی‌رتبه کشور، از جمله وزرای صنعت، فرهنگ و ارشاد اسلامی و دیگر مسئولان برگزار خواهد شد. در این مراسم، بخشی از فرشهای نفیس مربوط به دوره قاجار که بافته شده و در مخزن موزه قرار داشت، بازنمایی خواهد شد.
کمانی تاکید کرد: باید استفاده از فرش ایرانی را از خانه‌های خود آغاز کنیم. فرش، همزمان کالایی فرهنگی، هنری و کاربردی است؛ زمانی فرش ایرانی به عرش رسید که در خانه‌های ایرانی بود. اگر قرار است فرش ما همچنان نماد فرهنگ و اصالت باشد، باید خود ما نخستین مصرف‌کنندگان آن باشیم.
به گفته وی، یکی از بخش‌های شاخص مراسم روز ملی فرش، رونمایی از یک فرش نفیس با طرح شاهنامه است که این فرش طی ١٠ سال با تکنیک‌های خاص بافته شده، در این مراسم قیچی و چله‌بری خواهد شد. همچنین پنج فرش نفیس متعلق به دوره قاجار که از مخزن موزه استخراج شده‌اند، به نمایش عمومی درمی‌آیند. ضمن اینکه از ساعت ۲۰ امشب، نمادها و المان‌های فرش ایرانی بر روی برج آزادی به نمایش درمی‌آید و برای نخستین بار نورافشانی به مناسبت روز ملی فرش انجام می‌شود.
رییس مرکز ملی فرش ایران با اشاره به کمپین آگاهی‌رسانی و تبلیغات محیطی، افزود: کمپینی برای معرفی مناطق مختلف قالیبافی کشور راه‌اندازی شده است و با همکاری شهرداری، تابلوهای تبلیغاتی شهری به نمایش فرش ایرانی اختصاص یافته‌اند. امیدواریم این گام، آغاز حرکت تازه‌ای برای احیای جایگاه فرش دستباف ایران باشد و ما نیز به‌عنوان خادمان این حوزه، بتوانیم نقش مؤثری در توسعه این صنعت ایفا کنیم.
شورای عالی فرش احیا می شود
رییس شورای عالی راهبردی فرش دستباف نیز در این نشست با اشاره به تغییر رویکرد مدیریتی در وزارت صمت گفت: قرار است شورای عالی فرش با رویکردی جدید احیا شود و تمرکز آن فقط بر چهار حوزه سیاست‌گذاری، هدایت، نظارت و پشتیبانی باشد.
یحیی آل‌اسحاق با بیان اینکه فرش دستباف یکی از معدود حوزه‌هایی است که همه اقوام ایرانی در آن نقش دارند، تصریح کرد: فرش تنها یک کالای صادراتی یا هنری نیست، بلکه نمادی از وحدت اقوام ایرانی، فرهنگ تاریخی و منبع مهمی از اشتغال، به‌ویژه در مناطق محروم و روستایی است.
به گفته وی، براین اساس احیای فرش دستباف بدون حضور عملیاتی و واقعی فعالان اقتصادی ممکن نیست؛ چنانچه اداره این صنعت فقط در دست دولت بماند، همان نتایج گذشته تکرار می‌شود. ما باید ساختارها را بگونه‌ای ساماندهی کنیم که فعالان بخش خصوصی، تعاونی‌ها، تولیدکنندگان، طراحان، صادرکنندگان و همه کنشگران واقعی این حوزه میدان‌دار باشند.
رییس شورای عالی راهبردی فرش دستباف با اشاره به جایگاه ویژه فرش دستباف در اقتصاد، فرهنگ و اشتغال کشور، از افت چشمگیر صادرات این صنعت در سال‌های اخیر و بی‌توجهی مسوولان به آن انتقاد کرد.
وی افزود: در دوره‌ای که مسوولیت داشتم، صادرات فرش دستباف ایران به دو میلیارد دلار در سال می‌رسید که با قیمت امروز معادل حدود ۱۰ میلیارد دلار است، اما امروز این عدد به ۴۰ میلیون دلار سقوط کرده است. این یعنی فاجعه‌ای بزرگ برای صنعتی که میلیون‌ها نفر به صورت مستقیم و غیرمستقیم در آن مشغول بودند.
آل‌اسحاق با انتقاد از نگاه سیاسی به فرش دستباف خاطرنشان کرد: برخی از تصمیم‌گیران و نهادهای دولتی با بی‌مهری و رویکرد تعزیراتی به موضوع فرش برخورد کرده‌اند. نمی‌توان صنعتی با چنین ظرفیت اقتصادی و فرهنگی را در ردیف مسایل امنیتی و بگیر و ببند قرار داد، درحالی که کل صادرات آن تنها ۴۰ میلیون دلار است.
به گفته وی، فرش در بسیاری از روستاهای کشور، تنها منبع درآمد خانوارها در فصول بیکاری است. امروز، بسیاری از بافندگان و طراحان ایرانی به دلیل نبود حمایت و سیاست‌های غلط، جذب کشورهایی مانند هند، پاکستان و چین شده‌اند. حتی فرشهای ایرانی را در این کشورها می‌بافند و با نام خودشان صادر می‌کنند.
رییس شورای عالی راهبردی فرش دستباف با اشاره به مشکلات تحریم و بلوکه شدن فرشهای صادراتی ایران در اروپا افزود: تعداد زیادی از صادرکنندگان ما، سال‌هاست که فرشهای خود را به اروپا فرستاده‌اند، اما هم اکنون به دلیل تحریم‌ها، با خطر مصادره این دارایی‌ها مواجه‌اند. این فرش‌ها مانند طلا هستند؛ و باید به کشور برگردند.
وی با انتقاد از نگاه‌های دولتی سنتی در اقتصاد تصریح کرد: تا زمانی که دولت از تصدی‌گری فاصله نگیرد و فقط وظایف حاکمیتی خود یعنی سیاست‌گذاری، هدایت، نظارت و پشتیبانی را ایفا نکند، مسایل اقتصادی ما حل نخواهد شد. تغییر در این مسیر تنها با تغییر نگاه و باور به توان مردم ممکن است.
مفتح خواستار همکاری همه‌جانبه وزارت صمت با بخش خصوصی و نهادهای فرهنگی برای بازگرداندن جایگاه شایسته فرش دستباف در اقتصاد ملی و بازارهای جهانی شد.
تقویت تولید و صادرات فرش دستباف از برنامه های دولت چهاردهم است
جانشین وزیر صمت در امور بازرگانی، از ارتقاء جایگاه فرش دستباف در ساختار تشکیلاتی خبر داد و گفت: موضوع فرش که پیش از این در سطح یک اداره‌کل مدیریت می‌شد، هم اکنون به‌عنوان یک مرکز مستقل، به‌طور مستقیم زیر نظر وزیر اداره می‌شود.
محمد صادق مفتح افزود: این تحول ساختاری حاکی از عزم جدی وزارت صمت برای تقویت تولید و صادرات فرش دستباف است و شورای سیاست‌گذاری فرش نیز با حضور نخبگان و خبرگان این حوزه تشکیل شده و ماموریت دارد مسیر تولید، صادرات، تأمین مواد اولیه و سایر زنجیره‌های مرتبط را هدایت کند.
وی با اشاره به ظرفیت‌های مغفول فرش در ایجاد اشتغال و ارزآوری، تصریح کرد: در دوره مسوولیت من در وزارت بازرگانی، رکوردهای تاریخی در صادرات فرش ثبت شد. هم اکنون نیز معتقدم که فرش می‌تواند هم اشتغال ایجاد کند، هم به رشد صادرات غیرنفتی کمک کند.
جانشین وزیر صمت در امور بازرگانی تاکید کرد: بازگشت فرش برای انجام رفو و همچنین بازگشت فرش نو باید تسهیل شود و رفع تعهد ارزی برای صادرکنندگان فرش نیز حذف شود تا توسعه تولید فرش دستباف تحقق یابد.
وی با اشاره به اهمیت فرش برای معیشت روستاییان گفت: تولید فرش در روستاها یک منبع مهم درآمدی برای کشاورزان است. توسعه تجارت فرش می‌تواند به بهبود اقتصاد خانواده‌های روستایی کمک چشم‌گیری کند.
مفتح به اشتباهات راهبردی در سیاست‌گذاری اقتصاد روستا پس از انقلاب اشاره و تصریح کرد: تغییر تمرکز اقتصاد روستا از دامپروری سنتی به کشاورزی، به بهانه خودکفایی، آسیب‌هایی به منابع آب، فرونشست زمین، و حتی تولید فرش وارد کرد؛ چراکه تولید پشم نیز وابسته به دام است.
وی با بیان اینکه برخی از محدودیت‌های قانونی مانع از بازگشت فرشهای صادراتی برای تعمیر یا نمایش در کشور شده‌اند، خاطرنشان کرد: وزارت صمت با همکاری دستگاه‌های ذی‌ربط در پی تسهیل روند بازگشت این فرش‌ها به کشور است، زیرا که هیچ دلیلی برای ممانعت از ورود مجدد دارایی‌های فرهنگی و اقتصادی کشور وجود ندارد.
جانشین وزیر صمت در امور بازرگانی ادامه داد: امید است با حذف موانع قانونی، حمایت از صادرکنندگان، تسهیل مجوزها و بازگشت ساختار تولید به مسیر درست، جهش دوباره‌ای در تولید و صادرات فرش دستباف ایرانی ایجاد شود.