فردای اقتصاد: ۴۳ سال پیش برای اولین بار دلارهای ایران بلوکه شدند. در نخستین سال‌های انقلاب پس از تسخیر لانه جاسوسی، برخی از تحریم‌های آمریکا علیه ایران در قالب دستورات اجرایی دولت جیمی کارتر باعث مسدود شدن دارایی‌های ایران در آمریکا شد. از زمان تا کنون میلیاردها دلار ارز نفتی کشورمان به دلیل تحریم‌ها از دسترس بانک مرکزی و دولت خارج شده‌اند.

میزان کل پول‌های بلوکه شده ایران در خارج از کشور طبق گزارش‌های متعدد حدود ۳۰ الی ۴۰ میلیارد دلار برآورد می‌شود. برای مثال، صندوق بین‌المللی پول سال گذشته میزان دلارهای مسدود شده ایران را ۳۶ میلیارد دلار برآورد کرد. رویترز نیز در سال ۹۹ با اعلام همین رقم، جزییات آن را چنین اعلام می‌کند:

• ۷ میلیارد دلار در کره جنوبی
• ۶ میلیارد در عراق
• ۱.۵ میلیارد ژاپن
• ۱.۶ میلیارد لوکزامبورگ
• و ۲۰ میلیارد دلار در چین - البته مقامات کشورمان با رد بلوکه بودن این دلارها در چین، گفته‌اند هر زمان که اراده کنند امکان دسترسی به این پول‌ها را دارند.

همانطور که اشاره شد بزرگترین بخش این منابع مسدود شده مربوط به ۲۰ میلیارد دلار در چین و ۷ میلیارد دلار در کره جنوبی می‌شود. حالا همزمان با آزادی سیامک و باقر نمازی، دو زندانی ایرانی-آمریکایی که دوران محکومیت خود را در ایران می‌گذراندند، خبر از آزادسازی قریب‌الوقوع پول‌های بلوکه شده کشورمان در کره جنوبی آمده است.

اما این ارقام چقدر بزرگ هستند؟ مجموع ۳۰ الی ۴۰ میلیارد دلار بلوکه ایران را می‌توان کم و بیش برابر با یک سال درآمد نفتی ایران دانست. اگر فرض کنیم کشورمان روزانه یک میلیون بشکه نفت با نرخ ۹۶ دلار یعنی متوسط قیمت نفت برنت در یک سال گذشته، صادر کند. هر چند با توجه به پایین‌تر بودن قیمت نفت ایران از برنت و همچنین تخفیف‌هایی که کشورمان در فروش نفت خود قائل می‌شود، درآمد نفتی سالانه ایران در حال حاضر حتی کمتر از این رقم باشد.

رقم ۷ میلیارد دلاری که تصور می‌شود ممکن است به زودی آزاد شود هم معادل با ۱.۵ ماه معاملات نیمایی یا ۶۰۰ روز معاملات توافقی دلار است. بنابراین، تصور می‌شود بازار نقدی ارز ایران که حجم نسبتا کوچکی دارد به طور محسوس تحت تاثیر عرضه این مقدار ارز قرار گیرد.

در روزهای گذشته و با خیز قیمت دلار برای رکوردشکنی؟  احتمال این می‌رود که قیمت دلار افزایش یابد اما خبر آزادسازی دلارهای بلوکه شده می‌تواند از جهت دیگری هم سیگنال کاهشی برای قیمت دلار محسوب شود. با توجه به آنکه آزادسازی دلارهای بلوکه شده مسئله‌ای است که ایران همواره آن را ابزار نشان دادن حسن نیت طرف غربی معرفی کرده است، کارشناسان این اتفاق را سیگنالی مثبت در جهت احیای برجام می‌دانند که خود می‌تواند موجب شوک به نرخ ارز شود.

در همین رابطه بخوانید: رفت و بازگشت دلار حول مرز ۳۳ هزار تومان