معمای ثروت زیاد و رفاه پایین در ایران

فردای اقتصاد: ایران یکی از کشورهای ثروتمند به لحاظ ذخایر نفت و گاز و درآمدهای نفتی است. اما با این حال درآمد سرانه کشور طی یک دهه و نیم گذشته حتی پیش از تحریمها مسیری غیرصعودی و در دهه 90 نزولی به خود گرفته است. همزمان با افت درآمد سرانه، مصرف و سرمایه‌گذاری سرانه نیز مسیر نزولی تاسف‌باری را تجربه کرده اند. بر این اساس این سوال اساسی مطرح می‌شود که چرا ثروت زیرزمینی به رفاه تبدیل نشده است؟
همچنین اصلاح بازار انرژی که در اذهان عمومی به افزایش حاملهای انرژی تقلیل یافته است، نیز مسئله‌ای است که کمتر به صورت جامع به آن پرداخته نشده است.

در این گفتگو به این سوالات پاسخ داده می‌شود که چرا با وجود اینکه ایران کشوری ثروتمند به لحاظ منابع نفت و گاز است، رفاهی متناسب با این سطح ثروت در کشور احساس نمی‌شود؟ چرا ایران وضعیتی متفاوت از سایر کشورهای نفتی به لحاظ رفاه حاصل از ثروت نفت دارد؟و اینکه اساسا اصلاح بازار انرژی به چه معناست؟ آیا تجربه افزایش قیمت حامل‌های انرژی در گذشته مصداق اصلاح بازار انرژی بوده است؟ آیا در شرایط فعلی اصلاح بازار انرژی امکان‌پذیر یا مطلوب است؟ سهم مردم و سیاستگذاران از معضلات فعلی مرتبط با انرژی چقدر است؟ تقصیر مردم بیشتر است یا سیاستگذاران؟