فردای اقتصاد: ما ایرانی‌ها عموما از اهداف مالی خود جامی‌مانیم که یکی از اصلی‌ترین ریشه‌های آن به کم بودن سواد مالی بسیاری از ایرانی‌ها باز می‌گردد. حالا به تازگی از نخستین پیمایش سواد مالی ایرانیان که به همت مرکز افکارسنجی بازار سرمایه انجام شده، رونمایی شده که نشان می‌دهد ما ایرانی‌ها چقدر در موضوعات مالی باسوادیم. این پیمایش در ۳۱ استان، ۹۳ شهر و ۱۵۵ روستا انجام شده و تعداد کل نمونه‌ها ۱۲،۶۵۹ نفر بوده‌اند که نتایج جالبی را نشان می‌دهد.
بر اساس نتایج این پژوهش، میانگین امتیاز سواد مالی مردم ایران ۳۴.۸۶ درصد برآورد شده که از ضعف ایرانی‌ها در حوزه سواد مالی خبر می‌دهد.در این میان نمره سواد مالی مراکز استان‌ها ۳۸.۳، شهرها ۳۶.۹ و روستاها ۲۷.۹ است. بیشترین میانگین نمره سواد مالی به ترتیب به استان‌های تهران، اصفهان، فارس و آذربایجان شرقی و کمترین نمره سواد مالی به استان‌های ایلام، کرمانشاه و چهارمحال‌وبختیاری اختصاص داشت. موضوعی که نشان می‌دهد در استان‌های کم برخوردار سواد مالی در سطوح پایین‌تری نسبت به قطب‌های صنعتی، تجاری و سیاسی قرار دارد.
در این پژوهش متغیرهایی مانند سن، جنسیت، وضعیت تاهل، میزان درآمد، تحصیلات، فعالیت در بازار سرمایه و... مورد بررسی قرار گرفته و جالب آنکه بررسی‌ها نشان می‌دهد سواد مالی مردم ایران با بیشتر این متغیرها رابطه مستقیم دارد. هر چه تحصیلات بالاتر می‌رود، احتمال بالا بودن سواد مالی فرد هم بیشتر است؛ به طوری که بیشترین امتیار سواد مالی به دارندگان مدرک کارشناسی ارشد و پس از آن دکترا اختصاص دارد و جالب‌تر آنکه با افزایش میزان تحصیلات پدر و مادر بر سواد مالی افراد نیز افزوده می‌شود.
ضمن آنکه سواد مالی در نقاط شهری نسبت به روستاها و در مراکز استان، نسبت به شهرها بیشتر گزارش شده است.
همچنین با افزایش سطح درآمد نیز، سواد مالی افراد بیشتر می‌شود به طوری که میانگین سواد مالی افراد بدون درآمد برابر با ۲۹.۳۷ درصد در مقابل سواد مالی بیش از ۵۲ درصدی افراد دارای درآمد بالای ۲۵ میلیون تومان است.
همچنین طبق یافته‌های این نظرسنجی، میانگین نمره سواد مالی مردان ایرانی بیشتر از زنان ایرانی است و سواد مالی مجردها از سواد مالی متاهل‌ها بیشتر است.
اما یک نکته قابل توجه مقایسه میانگین سواد مالی در بین گروه‌های سنی مختلف است. نتایج این پژوهش نشان می‌دهد افراد دارای سن ۲۶ تا ۳۵ سال با ثبت میانگین سواد مالی حدود ۴۱ درصدی در صدر قرار دارند و در مقابل افراد دارای سن ۵۵ سال به بالا دارای کمترین سواد مالی هستند. به نظر می‌رسد نسل جدیدی که در دهه ۲۰ و ۳۰ زندگی خود قرار داشته و به تازگی وارد بازار کار شده‌اند، درگیری بیشتری با مباحث مالی داشته و با ارتقای سواد مالی خود امیدبخش آینده هستند.
و در نهایت فعالان بازار سهام هم سواد مالی بیشتری نسبت به غیربورسی‌ها دارند. افرادی که هیچ فعالیتی در بازار سهام نداشته‌اند دارای سواد مالی ۳۰ درصدی بوده اما آن‌هایی که بیش از یک سال در این بازار فعالیت داشته‌اند میانگین سواد مالی حدود ۵۴ درصدی دارند. موضوعی که نشان می‌دهد هر چه در کشور توسعه مالی بیشتری را شاهد باشیم، شاهد ارتقای سطح سواد مالی خواهیم بود.
تبادل نظر