فردای اقتصاد: ۱۸۴ روز از سال ۱۴۰۱ می‌گذرد. در حالی که بورسی‌ها طی دو ماه نخست سال، با رسیدن شاخص کل سهام به ابرکانال ۱.۶ میلیون واحد امیدوار شده بودند تا روزهای نزولی این بازار پایان یابد، روند تغییر کرد و حالا تمام رشدی که بورس تهران در سال جاری تجربه کرده بود، از دست رفته است.
پس از آنکه در نوزدهمین روز شهریورماه، شاخص کل بورس تهران ابرکانال ۱.۴ میلیون واحد را پس از پرسه ۴۱ روزه واگذار کرد، امروز نیز افتی ۰.۴۹ درصدی را تجربه کرد تا تمام سودی که این نماگر در ۶ ماه سپری شده از سال ۱۴۰۱ اندوخته بود را از دست بدهد. حالا بازدهی شاخص کل از ابتدای سال تا کنون به منفی ۰.۰۱ درصد رسید.
بیش از نصف روزها منفی
آنگونه که آمارها نشان می‌دهد در ۱۱۸ روز کاری بورس تهران، ۵۷ روز (معادل ۴۸ درصد) شاهد رشد نماگر اصلی تالار شیشه‌ای بوده‌ایم و در مقابل در ۶۱ روز معاملاتی (معادل ۵۲ درصد)، شاخص کل سهام با عقبگرد روزانه مواجه شد. ضمن آنکه میانگین روزانه نوسان این نماگر در ۶ ماهی که گذشت حدود ۰.۶ درصد برآورد می‌شود.
ارزش دادوستدها در مرز ۴ همت
ارزش معاملات خرد سهام این روزها در محدوده ۲ هزار میلیارد تومان قرار داشته و خبر از تداوم رکود معاملات در تالار شیشه‌ای می‌دهد. این در حالی است که در اوایل خردادماه این متغیر حتی به ۷ هزار میلیارد تومان نیز رسیده بود اما با تداوم تردیدها نسبت به پایان روند نزولی، این متغیر نیز کاهشی شد و حتی در برخی روزها به سطوح کمتر از ۲هزار میلیارد تومان نیز نزول است. میانگین روزانه ارزش معاملات سهام اما در ۱۱۸ روز کاری سپری شده از سال ۱۴۰۱، حدود ۴۲۵۰ میلیارد تومان بوده است.
چه بر سر بورس آمد؟
اینکه چه شد بازار سهام که در روزهای ابتدایی سال رو به صعود گذاشته بود، تغییر مسیر داد و حالا به نقطه شروع سال بازگشته، دلایل بسیاری را می‌توان مطرح کرد. اما دو عامل اصلی این موضوع را باید در فضای مذاکرات هسته‌ای و البته چشم‌انداز نه چندان مطلوب بازار کامودیتی‌ها جستجو کرد.
تردید برجامی در تالار شیشه‌ای
یکی از دلایل تغییر مسیر شاخص کل بورس تهران در روزهی سپری شده از سال جاری را می‌توان افزایش عدم قطعیت‌ها در فضای اقتصادی و سیاسی کشور قلمداد کرد. جایی که در ابتدا از سرگیری مذاکرات هسته‌ای، امیدواری به احیای برجام را افزایش داده بود اما در ادامه هم طولانی شدن دوره انتظار و هم برخی خبرهای رسمی و غیررسمی ناامیدکننده، شرایط را تغییر داد و سهامدارانی که در انتظار احیای برجام، آماده بازگشت به جریان دادوستد سهام بودند، بار دیگر در صف فروشندگان حاضر شدند. حالا دیگر از زبان هر کارشناسی می‌توان شنید که یکی از مهمترین مواردی که اقتصاد کشور و بورس تهران از آن رنج می‌برد، تحریم‌هاست. تحریم‌هایی که رفع کامل آن‌ها می‌تواند چاشنی رشد واقعی شرکت‌های بورسی و در نتیجه رشد قیمت سهام باشد. افزایش ریسک سرمایه‌گذاری که طی سال‌های اخیر به سبب تحریم به اقتصاد ایران تحمیل شد، انتظار سهامداران برای کسب سود را افزایش داد که حاصلی جز کاهش نسبت قیمت به درآمد بازار سهام نداشت. احیای برجام اما در وهله اول با کاهش ریسک‌های سرمایه‌گذاری، جذابیت بورس را به رخ سرمایه‌گذاران داخلی و خارجی کشیده و می‌تواند رونق واقعی را برای این بازار به ارمغان بیاورد.
ابرهای تیره بر فراز بازارهای جهانی
یکی از متغیرهایی که همواره در روند معاملات سهام به‌خصوص سهام کالایی بورس تهران اثرگذار بوده، روند قیمتی فلزات در بازار جهانی است. جایی که شاهد ارتباط مستقیم بیش از ۶۰ درصد شرکت‌های بازار سهام با قیمت‌های جهانی هستیم. این در حالی است که روند رو به رشد تورم جهانی و قاطعیتی که فدرال رزرو و دیگر بانک‌های مرکزی دنیا برای مقابله با شیطان تورم در پیش گرفته‌اند، موجبات ریزش قیمت کامودیتی‌ها را فراهم کرده است.
آنگونه که شاخص کالایی بلومبرگ با پوشش سبد متنوعی از مواد خام نشان می‌دهد متوسط قیمت کالاها به دلار طی ۶ ماه گذشته افت حدود ۹ درصدی را تجربه کرده و از اوج تجربه شده در سال جاری میلادی نیز ۱۴ درصد عقب نشسته است. اما اهمیت این موضوع در چیست؟ بورس تهران طی ۱۵ سال اخیر با ورود پرشمار شرکت‌های بزرگ معدنی، فلزی، پتروشیمی و پالایشی ارتباط مستقیم و مهمی با روند قیمت مواد خام در سطح جهانی پیدا کرده است. هر چند انتظار می‌رود با بهبود حال و روز کرونایی چین و خروج بازار مسکن این کشور از رکود، کاهش آثار تنش‌های ژئوپلیتیک و البته مهمتر از همه توقف تورم جهانی زمینه رشد تقض برای کامودیتی‌ها و افزایش قیمت آن‌ها را فراهم کند.
تبادل نظر