مهاجرت نخبگان، مهاجرت توده ای یا فرار، اسمش هرچه که باشد دارد به سمت قله خود حرکت می کند.
مهاجرت ادبیاتی دارد که در ایران بیشتر بعد منفی پیدا کرده، اگر روند های مهاجرت غیراجباری و در شرایط نرمال کشورهای دیگر را بررسی کنیم متوجه می شویم که این نوع از مهاجرت ها نه تنها بد نیستند بلکه از طریق جابه جایی نیروی انسانی در نهایت منجر به ایجاد جریان سرمایه معنوی و مادی می گردند، اما در ایران این فرایند تبدیل به مهاجرت بدون بازگشت شده، علت چیست؟
به عقیده رئیس رصدخانه مهاجرت ایران علت بحران‌های اجتماعی، مسئله مهم و پررنگی برای ایرانیان است. وقتی دغدغه نخبگان و متخصصانبررسی می شود پول و درآمد نقش کم رنگی دارد، بلکه به نظر می‌رسد نخبگان، مأیوس شده‌اند و مهاجرتشان از جنس سرخوردگی و یأس است.
در بحبوحه انقلاب 57 عمده علت مهاجرت مسائل سیاسی بود، در دهه 60 و 70 به علت رکود ایجاد شده ناشی از جنگ دلایل اقتصادی سهم زیادی در مهاجرت افراد داشت، پس از ماجرای 88 مهاجرت متخصصان و نخبگان را با خود همرااه کرد اما گزارش ها حاکی از آن است که عمده دلیل مهاجرت در سال های اخیر شامل همه موارد گذشته است، از سیاست تا اقتصاد و شرایط اجتماعی.
در آمارهای مهاجرت توافقی در ساختار کشور نیست، همین مسئله خودش نشان دهنده این است که نخبه های آماری ایران هم احتمالا رفته اند، با اینحال گزارش هایی در این باره نشان می دهد ۳۹درصد از نخبگان المپیادهای علمی، ۲۷درصد از نفرات ۱ تا ۱۰۰ کنکور و ۱۶.۷درصد از نفرات ۱ تا ۱۰۰۰ کنکور مهاجرت کرده‌اند. به گفته بهرام صلواتی، رئیس رصدخانه ملی مهاجرت ایران اگر سالی 50 هزار ویزا برای ایرانیان صادر شود، 30 هزار نفرشان درخواست پناه‌جویی است. 10 تا 15 هزار متقاضی ویزای تحصیلی و پنج هزار نفر متقاضی ویزای کاری هستند. این آمار البته برای دو سال گذشته بود.
آنچه از شواهد مشخص است دولت به جای آنکه به حل ابربحران ها بپردازد دنبال سخت کردن روند خروج از کشور است، از بالا بردن هزینه های مهاجرت تا ممانعت به هر ترفندی اما این ها فرار از حل مسئله است، تا قبل از اینکه بر مشکلات افزوده شود باید برای آ ندنبال راه حل بود.
تبادل نظر