فردای اقتصاد: صنعت خودرو کشور از جمله صنایعی است که به میزان زیادی از تحریم‌های دهه ۹۰ متاثر گشته است. طبق آمارهای وزارت صنعت، معدن و تجارت متوسط تولید ماهانه انواع سواری که در سال ۱۳۹۰ چیزی حدود ۱۱۸ هزار دستگاه بود، طی چهار سال بعد به طور متوسط به ۶۸ هزار دستگاه رسید. با به ثمر رسیدن برجام روند تولید خودرو در کشور صعودی شد و تولید انواع سواری در سال ۱۳۹۶ از سطح سال ۱۳۹۰ فراتر رفت و متوسط تولید ماهیانه آن به ۱۲۰ هزار دستگاه رسید. از ابتدای سال ۱۳۹۷ و با شروع دور دوم تحریم‌ها مجددا تولید خودرو نزولی شد، به نحوی که تولید انواع سواری در طی سال‌های ۱۳۹۷ تا ۱۴۰۰ به طور متوسط ماهانه معادل ۷۱ هزار دستگاه بود.

آمارهای عملکردی سه خودروساز بزرگ بورسی یعنی ایران خودرو، سایپا و پارس خودرو نشان می‌دهد که طی ده ماه سپری‌شده از سال جاری، به طور متوسط ماهانه نزدیک به ۸۸ هزار دستگاه خودور تولید شده که نسبت به مدت مشابه سال گذشته افزایش بیش از ۲۰ درصدی را نشان می‌دهد. علی‌رغم رشد ۲۰ درصدی تولید انواع سواری در ده ماه نخست سال جاری، همچنان تولید خودرو در سطح پایینی قرار دارد و نسبت به بهترین عملکرد آن یعنی سال ۱۳۹۶، ماهیانه بیش از ۳۰ هزار دستگاه کمبود عرضه وجود دارد.

در چنین شرایطی بازار خودرو کشور با التهابات فراوانی مواجه است و قیمت بازار انواع خودرو با قیمت کارخانه آن‌ها اختلاف بسیار فاحشی را نشان می‌دهد. در حالیکه که قیمت‌های دستوری یکی از مهمترین معضلات صنعت خودرو به حساب می‌آید، در ماه‌های اخیر جهت ساماندهی بازار خودرو مقرر شد عرضه برخی خودروها از طریق بورس کالا و با مکانیسم رقابتی صورت گیرد. آمارهای بورس کالا نشان از آن دارد که بیشترین شکاف تقاضا در ماه مرداد بوده که تقاضای خودرو چیزی حدود ۶ برابر عرضه بوده و کمترین شکاف تقاضا نیز در ماه دی بوده که تقاضا حدود ۲ برابر عرضه بوده است. در ماه بهمن که چیزی نزدیک به ۱۰ هزار دستگاه انواع سواری در بورس کالا عرضه شد، تقاضا نزدیک به ۴۱ هزار دستگاه بوده و شکاف تقاضا معادل ۴.۳ بوده است. بنابرین بازار خودرو کشور همچنان با تقاضای بالایی مواجه است و مادامی که تولید خودرو در سطوح فعلی آن قرار داشته و راهکاری برای حل معضل قیمت گذاری دستوری اندیشیده نشود، امکان خروج از وضعیت فعلی این صنعت وجود نخواهد داشت.