هالیوود به چین می بازد؟

حالا که روابط چین و آمریکا برای برخی روزهای جنگ سرد را تداعی می‌کند این سوال به وجود می‌آید که آیا این بار هم قدرت نرم غرب به مدد استیلای فرهنگی بر بخش‌های زیادی از جهان می‌تواند در مهار چین موثر باشد؟ 
مدتی پیش شی جین پینگ رئیس جمهور چین گفت که کشورش در بین تمام کشورهای جهان بیشترین دلیل را برای داشتن اعتماد به نفس فرهنگی بالا دارد. او قبلا هم بارها به سابقه تاریخی چین و تاثیرش در شکل‌گیری تمدن جهانی اشاره کرده بود اما کدام سیاست‌مداری است که از این دست حرف ها نزند؟

 با این وجود گزارش تازه اکونومیست با بررسی داده‌های مهم‌ترین پلتفرم نظرسنجی فیلم‌ها در چین به ما می‌گوید که گویا هالیوود توان تکرار تجربه‌اش در چین را نداشته و در طول دهه گذشته در این کشور عقب زده شده است.

اگرچه سینماهای چین اجازه دارند که در سال فقط ۳۴ فیلم خارجی نمایش بدهند اما مردم این کشور هزاران فیلم خارجی را دانلود کرده و تماشا می‌کنند.  سایت دوبان یکی از محبوب ترین سایت‌های نظرسنجی فیلم در چین است که بررسی داده‌های آن می‌تواند روند تغییر ذائقه مردم چین را به خوبی نشان دهد.

 از سال ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۱ سهم فیلم های تماشا شده چینی از ۲۱ درصد به ۵۵ درصد رسیده و در حالی که فیلم‌های انگلیسی از ۵۳ درصد به ۲۸ درصد کاهش داشته‌اند. در مرحله اول اینطور به نظر می‌رسد که احتمالا تعداد کلی فیلم‌های چینی بیشتر شده باشد اما اینطور نیست چون سهم چین از کل فیلم‌های این دوره فقط سه درصد افزایش داشته است مخصوصا در سال‌های همه‌گیری کرونا که تعداد تولیدات سینمایی چین کاهش بسیار چشم‌گیری داشت.

 این موضوع را حتی نمی‌توان به بهبود کیفیت فیلم‌های چینی نسبت داد چرا که وقتی میانگین تعداد ستاره‌هایی که کاربران به فیلم‌های مختلف داده‌اند بررسی می‌کنیم می‌بینیم که در اوایل دهه تعداد ستاره‌هایی که کاربران به فیلم‌های چینی می‌دادند بیشتر بوده است و تعداد ستاره‌ها در سال های اخیر آنقدر کم شده که بخش عمده فیلم‌های چینی از کاربران فقط دو ستاره گرفته‌اند. 
بررسی پربازدیدترین فیلم‌ها هم نکته‌های جالبی دارد. آمارهای این بخش به ما می‌گوید که در اوایل دهه 2010، فیلم‌های انگلیسی زبان در فهرست ده فیلم پر بازدید غالب بودند اما از سال 2015 به بعد، انگلیسی زبان ها پایین آمدند و تا سال 2019، تنها یک فیلم انگلیسی زبان  یعنی «انتقام‌جویان: پایان بازی» به ده فیلم برتر راه یافت و در پایان این دهه، فیلم‌های پرفروش چینی بر این رتبه‌بندی تسلط کامل داشتند. جالب اینکه چینی‌ها هم مانند سینما روهای ایرانی فیلم‌های خارجی را در ژانر ماجراجویی دوست دارند اما در مورد نسخه‌های وطنی به ژانر کمدی علاقه زیادی نشان می‌دهند. 

نکته جالب دیگر پربازدید شدن فیلم‌های ملی و میهنی چینی در سال‌های اخیر است. مانند فیلم«من و سرزمین مادری‌ام» که هفتمین فیلم پر بازدید سال ۲۰۱۹ بود یا فیلم «دیپلماسی گرگ-جنگجو» که شعار آن این بود: «هرکس که به چین توهین کند هر چقدر هم دور باشد باید نابود شود.» و داستان یک کهنه سرباز عملیات ویژه چین را نشان می‌داد که با یک رهبرمزدور آمریکا در آفریقا می‌جنگد. 
به اعتقاد بسیاری، محبوبیت این فیلم‌ها نشان می‌دهد که ارگان‌های تبلیغاتی حزب کمونیست در حال تأثیرگذاری هستند و سینمای خانگی به طور فزاینده‌ای در حال شکل دادن به نحوه نگاه نسلی از مردم چین به کشور خود و جایگاه آن در جهان است.