روایت اکونومیست از فرصت طلایی اردوغان

فردای اقتصاد: انتخابات ترکیه بی‌تردید نه منصفانه بود، نه کاملا آزادانه. اما چه دوست داشته باشیم چه نداشته باشیم، رجب طیب اردوغان واقعا برنده انتخابات ۲۸ مه شد. برای پنج سال آینده، ترکیه، اروپا و جهان باید با این رهبر پیچیده، خودکامه و پوپولیست تعامل کنند. این از جهات اقتصادی، دموکراتیک و منطقه‌ای خبر بدی است. اما عملگرایان باید به دنبال کور سویه‌های امید بگردند.

اول آنکه پیروزی اردوغان با ۵۲ درصد آرا در برابر ۴۸ درصد آرا به اندازه‌ای کافی بود تا اپوزیسیون آن را بپذیرند. در حالیکه وضعیت اقتصادی در ترکیه به شدت نابسامان است، بحران سیاسی آخرین چیزی است که این کشور به آن نیاز دارد. به این ترتیب، اردوغان باید به سروصداهایش را تمام کند و به شکاف سیاسی که مشخصه اصلی کمپین‌های انتخاباتی‌اش بود، پایان دهد. او بارها و بارها مخالفنش را در جریان مبارزات انتخاباتی به اتحاد با شبکه جهانی دگرباشان و گروه جدایی‌طلب و مسلح ترکیه، موسوم به پ.ک.ک (حزب کارگران ترکیه) متهم کرد.

در عین حال، پیروزی اردوغان در انتخابات با اختلاف اندک چهاردرصدی کافی است تا او احساس کند اگر در برخی حوزه‌ها مصالحه کند، موضع قوی‌تری خواهد داشت. آزادی زندانیان سیاسی و یا از سرگیری مذاکره با پ.ک.ک کمی دور از ذهن است. اما این امکان وجود دارد که اردوغان نه فقط به حرف مخالفان، که به نظر برخی افراد متخصص و تکنوکرات که زمانی به او نزدیک بودند، به خصوص در زمینه‌ سیاست‌های اقتصادی ویرانگرش توجه کند. و بی‌شک این نفعش خواهد بود.

ترکیه یکی از بالاترین نرخ‌های تورم سالانه در جهان را دارد. در ماه آوریل، نرخ تورم در این کشور به ۴۰ درصد رسید. (در پاییز گذشته، این عدد حدود دو برابر بود). این وضعیت نتیجه عملکرد شخص اردوغان است. باور نادرست او مبنی بر اینکه می‌توان نرخ بهره را پایین نگه داشت و به هر روش ممکن نرخ تورم را پایین آورد و در عین حال سرمایه‌گذاری و رشد اقتصادی را تقویت کرد، به این وضعیت منجر شده‌است.

اکنون که انتخابات پایان یافته، اردوغان ممکن است در برابر حقیقت سر فرود آورد و برای بانک مرکزی، یک رییس مستقل با اختیارات کافی با هدف مهار تورم منصوب کند. اگر او از تغییر این روند خودداری کند، فاجعه در راه خواهد بود. ارزش لیر ترکیه که در یک دهه گذشته سقوط کرده، با مداخله بانک مرکزی تقویت، شده‌است. این بانک، میلیاردها دلار تنها ظرف یک هفته برای کمک به اردوغان و جلوگیری از بروز یک بحران ارزی، هزینه کرد. اما منابع ترکیه در تمام شدن است. خالص ذخایر ملی این کشور در حال حاضر منفی است.

پایان مبارزات انتخاباتی همچنین می‌تواند به بهبود روابط متشنج آنکارا با متحدان غربی‌اش منجر شود. ممانعت از پیوستن سوئد به سازمان آتلانتیک شمالی (ناتو) به دلیل حضور تروریست‌های پ.ک.ک و برخی اقدامات ضد اسلامی در این کشور، احتمالا پایگاه رای اردوغان را تقویت کرده‌است. اما او می‌تواند به سادگی ادعا کند که استکهلم شرایط آنکارا را پذیرفته و ترکیه حق وتوی خود را پس می‌گیرد. به این ترتیب اردوغان می‌تواند شکاف ترکیه با ناتو را ترمیم کند و در مقابل بگوید این سازمان در مقابل روسیه از ترکیه دفاع خواهد کرد. ناتو هم از آن سو پیشنهادهایی برای ترکیه دارد. آمریکا به عنوان مهمترین عضو ناتو می‌تواند مخالفت کنگره با فروش جت‌های جنگنده‌ F-۱۶ به ترکیه را لغو کند. (و کیت‌های مدرنیزه کردن هواپیماهای F-۱۶ که اکنون ترکیه آن را در اختیار دارد به این کشور تحویل دهد).

اگر اردوغان نشان دهد که خواستار روابطی سازگارتر است، اتحادیه اروپا هم می‌تواند در مقابل سهم خود را ادا کند. پذیرش پیوستن ترکیه به این اتحادیه رویاپردازانه به نظر می‌رسد. اما دو طرف می‌توانند توافقاتی  کوچکتر با یکدیگر داشته باشند؛ از جمله آنکه شهروندان ترکیه بتوانند بدون نیاز به ویزا به اروپا سفر کنند و طرفین توافقات گمرکی خود را با هدف پوشش برخی خدمات و کالاهای کشاورزی گسترش دهند. جالب آنکه امانوئل مکرون، رییس‌جمهوری فرانسه به سرعت با اردوغان تماس گرفت و پیروزی‌اش را تبریک گفت. اولاف شولتس، صدراعظم آلمان هم از او دعوت کرد تا به برلین سفر کند. تمایل برای یک شروع نرم و دوباره، دست‌کم در طرف اروپایی وجود دارد. اردوغان نشان داده جایی که به نفعش باشد، چرخش‌های ۱۸۰ درجه‌ای هم انجام می‌دهد. این فرصتی است که او نباید از دست دهد.

منبع: اکونومیست

برای جزییات بیشتر کلیک کنید:
اردوغان ترکیه را به کدام سو خواهد برد؟
آغاز چانه‌زنی اردوغان و بایدن بر سر F-۱۶
اردوغان: تورم، معضل اصلی ترکیه است
تحلیل متفاوت فرید زکریا از انتخابات ترکیه
پیش‌بینی «اکونومیست» از سرنوشت انتخابات ترکیه