حزب عدالت و توسعه از زمانی که اردوغان حزب خود را تأسیس کرد، در انتخابات محلی چنین ضعیف عمل نکرده است. عملکرد قوی اکرام امام اوغلو برای حزب مخالف جمهوری خواه خلق (CHP) در استانبول، ضربه دردناکی به اردوغان تحمیل کرد. اردوغان از نامزد اصلی حزب عدالت و توسعه تمام قد حمایت کرده بود تا او بتواند رقیب اصلی خود و سیاستمدار برجسته اپوزیسیون را شکست دهد. امام اوغلو در ادامه به جمعیت زیادی از هوادارانی که صبح روز دوشنبه در مرکز شهر تجمع کرده بودند گفته بود که استانبول پیام خود را ارائه کرده است. دوران قیمومیت یک نفر تمام شده است.
آنگونه که فایننشال تایمز گزارش داده است، شهروندان بزرگترین شهر ترکیه به خیابانها آمدند تا نتیجه را جشن بگیرند، پرچمهای ترکیه را به اهتزاز درآوردند، بوق ماشینها را به صدا درآوردند، شرارههای رنگارنگ روشن کردند و شروع به رقصیدن کردند. برک اسن، استاد دانشگاه سابانجی استانبول، گفت که حزب اصلی اپوزیسیون ترکیه موفق شد اتحاد حاکم را شکست دهد و بزرگترین شکست انتخاباتی دوران حرفهای اردوغان را به ارمغان آورد و همچنین افزود که این بهترین نمایش CHP از زمان انتخابات عمومی سال ۱۹۷۷ بوده است. بر اساس آمار اولیه خبرگزاری دولتی آنادولو، در مجموع حزب جمهوری خواه خلق ۳۸ درصد از آرای ملی را به خود اختصاص داده است، در حالی که حمایت از حزب عدالت و توسعه به ۳۵ درصد کاهش یافت. حزب عدالت و توسعه در رقابت محلی قبلی در سال ۲۰۱۹، ۴۴ درصد آرا را به دست آورده بود.
بعد از انتخابات اردوغان در آنکارا به هوادارانش گفت که با پایان یافتن انتخابات محلی، دولت میتواند بر اصلاح اقتصاد تمرکز کند. او قول داد که تلاشهایش برای مهار تورم در سال جاری نتیجه خواهد داد و سیاست خارجی، بهویژه مهار خواستههای کردها برای خودمختاری در سراسر مرز سوریه را در اولویت قرار خواهد داد. وی گفت: متأسفانه نتوانستیم در انتخابات محلی به نتیجهای که میخواستیم و به آن امیدوار بودیم برسیم.
تحت هیچ شرایطی به تصمیم مردم خود بیاحترامی نخواهیم کرد. در حال حاضر اینکه این فصل انتخابات که در یک سال گذشته ملت، مردم و اقتصاد ما را خسته کرده است، از امروز بسته شود، خود یک پیروزی است. با این حال بسیاری رای جامعه ترکیه به هزاران نفر از مدیران محلی را به عنوان یک رفراندوم در مورد سبک حکومت اقتدارگرایانه اردوغان میدانستند که شامل مداخلات در سیاستهای پولی، محدودیتهای آزادی بیان و نفوذ سیاسی در قوه قضاییه است.
سلیم کورو، تحلیلگر اندیشکده تپاو مستقر در آنکارا میگوید که این رای «نه» به اردوغان به ویژه در استانبول و بسیاری از جاهای دیگر بود. این همچنین جایگاه امام اوغلو را به عنوان تنها سیاستمداری در ترکیه تقویت میکند که بارها توانسته است اردوغان را به چالش بکشد. اردوغان که مهمترین رهبر ترکیه از زمان مصطفی کمال آتاتورک به حساب میآید . اصلی آیدینتاشباش، یکی از همکاران موسسه بروکینگز مستقر در واشنگتن، گفت که اردوغان دیگر نمیتواند روی مخالفانی که در آشفتگی هستند حساب کند. به گزارش آنادولو، امام اوغلو، ۵۳ ساله، در رقابتهای استانبول، نامزد حزب عدالت و توسعه را با ۱۲ درصد برتری و ۵۱ درصد از آرا شکست داد. این بالاترین حاشیه پیروزی برای یک شهردار استانبول در چهار دهه گذشته است. اردوغان ۷۰ ساله انبوهی از منابع را در شهر مستقر کرده بود، تظاهراتی برگزار کرده و وزرای ارشد را برای کمپین برای کوروم اعزام کرده بود، در حالی که رسانههای وابسته به دولت، نیز مدام وزیر سابق شهرسازی(کاندیدای حزب عدالت و توسعه) را پوشش خبری میدادند.
بازارهای ترکیه روز دوشنبه با این امید که برنامه بازنگری اقتصادی که در ژوئن آغاز شده بود، علیرغم شکست اردوغان در انتخابات دست نخورده باقی بماند، رشد کردند. لیر حدود ۱ درصد افزایش یافت و به ۳۲.۱ TL در برابر دلار رسید و شاخص سهام Bist ۱۰۰ استانبول نیز اندکی افزایش یافت. فراتر از بزرگترین شهرهای کشور، حزب عدالت و توسعه با از دست دادن استانهایی که در دهه گذشته بیشتر در آنها تسلط داشته (عمدتا در غرب ترکیه) مواجه شده است. حزب CHP کنترل شهر جنوبی آدیامان، یکی از مناطقی که در زلزله سال ۲۰۲۳ بیشترین آسیب را دیده است، و کیلیس، استان محافظه کار هم مرز با سوریه را به دست گرفته است.
در جنوب شرق هن که عمدتاً کردها در آن ساکن هستند، حزب برابری و دموکراسی خلقها ۱۰ مرکز استان را به دست آورد (در مقایسه با ۸ مرکز استان در سال ۲۰۱۹). این حزب با سرکوب طولانیمدت اردوغان مواجه شده است که شامل زندانی کردن چندین شهردار و شهرداران سابق آن میشود. در عین حال صلاح الدین دمیرتاش از حزب اسلامگرای رفاه نوین نیز توانست شهرهای محافظه کار مذهبی شامل شانلی اورفا و یوزگات را تصرف کند. این حزب در انتخابات عمومی سال گذشته از اردوغان حمایت کرده بود، اما در انتخابات حاضر به دلیل اختلاف نظر در مورد تجارت با اسرائیل و سیاستهای اقتصادی، از حزب عدالت و توسعه جدا شد. ظاهرا بسیاری به این نظر رسیدهاند که دیگر حزب عدالت و توسعه بس است. یکی از مهمترین دلایل انتقاد از حزب عدالت و توسعه این است که وضعیت اقتصادی در ترکیه نابهسامان است. رمضان چیمن، شهروند ۵۹ ساله ساکن شانلیورفا، که معمولاً به حزب عدالت و توسعه رأی داده است، میگوید اکنون از حزب رفاه نوین حمایت میکند چرا که «همه چیز بسیار گران است. ما نیاز به تغییر در این کشور داریم.»
تبادل نظر