رمزگشایی از سفر مکرون به واشنگتن

فردای اقتصاد: در سال ۱۹۶۰، در اوج جنگ سرد، چارلز دوگل در مقابل کنگره آمریکا سخنرانی کرد که مورد تشویق فراوان قرار گرفت. ژنرال گفت: «هیچ چیز برای فرانسه مهمتر از خرد، تصمیم و دوستی مردم بزرگ ایالات متحده نیست.»

در ۲۹ نوامبر، امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور امروز فرانسه، برای یک سفر رسمی وارد آمریکا می‌شود و بدون شک سخنان پرحرارت دوگل را تکرار خواهد کرد. فرانسه و آمریکا، با تاریخ مشترک انقلابی خود، دوست دارند اینگونه وانمود کنند که قدیمی ترین متحد یکدیگر هستند. آنها اما دارای چندین دهه روابط پرتنش هستند که باید اکنون و در اوج جنگ در اوکراین و تغییرات ژئوپلیتیک گسترده‌تر، آن را مدیریت کنند.

برای مکرون، این سفر یک موهبت نادر است. این اولین سفر رسمی و کامل دولتی است که جو بایدن رئیس جمهور آمریکا میزبان آن بوده است. مهمان او اولین رئیس جمهور جمهوری پنجم فرانسه خواهد بود که دوباره در طی یک سفر رسمی به آمریکا می‌رود و مورد استقبال قرار می‌گیرد. او در سال ۲۰۱۸ نیز به واشنگتن سفر کرده بود. جمهوری پنجم فرانسه در سال ۱۹۵۸ توسط شارل دوگل تاسیس شد.

تقریباً یک سال پیش، فرانسه از رونمایی یک پیمان امنیتی موسوم به  aukus، که یک قرارداد فناوری نظامی مشترک بین آمریکا، بریتانیا و استرالیا است و عملا قرارداد موجود زیردریایی فرانسوی را از بین برد و استراتژی هندو-پسیفیک پاریس را تضعیف کرد، متزلزل متضرر شده بود. این سفر رسمی نشان می دهد آمریکا تا چه اندازه برای بهبود رابطه با فرانسه تلاش می‌کند. سفر مکرون به فرانسه چهار روزه خواهد بود و در پایان در ضیافت بزرگ کاخ سفید شرکت خواهد کرد. مقامات آمریکایی از «همکاری استثنایی در مورد همه مسائل مهم ژئوپلیتیک صحبت می‌کنند. یک دیپلمات آمریکایی در همین زمینه می‌گوید: «این جشنی است برای این واقعیت است که رابطه پاریس و واشنگتن پایه‌هایی بسیار محکم دارد.»

اولویت اصلی آمریکا این است که اروپا را بر سر بحراین اوکراین متحد نگه دارد. اکنون که اوکراین نیروهای روسی را از «خرسون» عقب رانده است، متحدان «کیف» می‌خواهند کمک‌های خود را طوری تنظیم کنند تا اوکراین سرزمین‌های بیشتری را بازپس گیرد تا از تشدید تنش با روسیه جلوگیری شود تا بتوانند درباره دیپلماسی آینده برای پایان دادن به جنگ گفتگو کند.

در مقابل نیز آمریکا خواهان حمایت اروپا برای مهار چین در منطقه هند و اقیانوس آرام است، به ویژه اینکه فرانسه سرزمین‌هایی در اقیانوس هند و اقیانوس آرام قلمروی فرانسه به شمار می‌رود. «دانیل فرید» از شورای آتلانتیک که یک اتاق فکر مستقر در واشنگتن است می‌گوید: «زمانی که شما همزمان به دنبال مواجهه با روسیه و چین هستید، به طور اعم به اروپا و به طور اخص به فرانسه نیاز دارد.»

ممکن است بریتانیا از نگاه استراتژیک به آمریکا نزدیک‌تر باشد و آلمان از نظر اقتصادی قوی‌تر باشد. اما پس از «برگزیت»، فرانسه وزنه سنگین نظامی اتحادیه اروپا است. برای برخی، مکرون «ریش سفید» متحدان محسوب می‌شود. فرانسه می تواند یک شریک سرسخت باشد که استقلال خود را ارزشمند می داند و متحدان خود را عصبانی می‌کند. با این وجود، گستردگی جهانی و فرهنگ نظامی اعزامی، آن را به شریکی مفید بدل کرده‌است.

بسیاری از آمریکایی‌ها همچنان نسبت به «دیپلماسی آزاد» مکرون محتاط هستند. چارلز کوپچان از شورای روابط خارجی آمریکا می‌گوید: «این دولت خواهان اروپای جاه‌طلب‌تر است. اما مکرون تمایل دارد بیش از حد مخالفت و به گونه‌ای عمل کند که اجماع در اروپا را برای او دشوار سازد.»

با این حال مواضع طرفین در مورد روسیه به هم نزدیک شده‌است. یک بررسی استراتژیک ملی فرانسه که در نهم نوامبر منتشر شد و حاکی از جاه‌طلبی‌های مکرون بود نشان داد که او پیش از آغاز جنگ اوکراین هیچ برنامه‌ای برای شریک کردن روسیه در معماری امنیتی اروپایی نداشته‌است. برعکس، او لحن خود را سخت‌تر کرده و سلاح‌های بیشتری به اوکراین فرستاده‌است. ممکن است کم کم اختلافات میان متحدان اوکراین در مورد اینکه این کشور تا چه اندازه باید به جنگ ادامه دهد، آشکار شود. اوج این اختلاف احتمالا بر سر این موضوع خواهد بود که آیا اوکراین باید شبه جزیره کریمه را که در سال ۲۰۱۴ به توسط روسیه به انضمام خاک روسیه در آمد بازپس گیرد یا نه؟ اما دست‌کم این موضوع در مقطع زمانی فعلی در دستور کار قرار ندارد.

در واقع بایدن تماس متناوب مکرون با پوتین را مفید می داند. او این نگرانی را دارد که شکست ارتش روسیه ممکن است به تشدید تنش هسته‌ای منجر شود. با این حال، بایدن ممکن است به این ایده مکرون مبنی بر اینکه چین می‌تواند «نقش میانجی» در اوکراین را ایفا کند، نگاهی نه چندان مثبت داشته باشد. الیزه می‌گوید این به معنای کمک به اعمال فشار بین‌المللی بر شی جین پینگ، رهبر چین است تا به دوستان روسی خود بگوید که جنگ را متوقف کنند. دولت بایدن اما امیدوار است که فرانسه به «شی» اجازه ندهد تا نقش یک میانجی صلح‌جو را برای اروپایی‌ها ایفا کند.

با وجود حجم عظیم مسائل مشترک امنیتی و استراتژیک میان طرفین، مهم‌ترین محور این سفر، مسائل تجاری خواهد بود. مهمترین مساله، یارانه گسترده دولت آمریکا برای انرژی‌های پاک و نیمه رسانا خواهد بود. فرانسه از صادرات گاز آمریکا به اروپا استقبال خواهد کرد اما احتمالا قیمت گاز صادراتی آمریکا برای پاریس ناخوشایند خواهد بود. یافتن زبان مشترک در مورد چنین موضوعاتی، حتی برای قدیمی‌ترین دوستان، آزمونی بزرگ خواهد بود.

منبع: اکونومیست