فردای اقتصاد: کمتر از سه هفته تا برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری و پارلمان ترکیه باقی مانده است و انتظار می‌رود رجب طیب اردوغان با فاصله کم یا با زیر سوال بردن نتایج، برای بیستمین سال به عنوان رئیس‌جمهور این کشور انتخاب شود. این در حالی است که در پارلمان این کشور پیش‌بینی می‌شود حزب اردوغان یعنی عدالت و توسعه اکثریت را واگذار کند. با این حال، کمال قلیچ‌داراوغلو در برخی نظرخواهی‌ها پیشتاز شده و بر اساس آن ریسک شکست اردوغان پس از دو دهه در قدرت بالاست.
در سناریوی شکست اردوغان چه می‌شود؟
احزاب اپوزیسیون سیستم ریاست‌جمهوری استبدادی اردوغان را به حالت قبل برگردانده و این کشور به نظام متعارف اقتصادی یعنی استقلال بانک مرکزی و کنترل تورم با نرخ بهره برمی‌گردند و احتمالا ترکیه برای بهبود روابط با نهادهای غربی مانند ناتو گام برمی‌دارد.
وضعیت نامطلوب اقتصاد و زلزله‌های ماه فوریه موقعیت اردوغان برای انتخاب مجدد را تضعیف کرده است. اردوغان از اواخر ۲۰۲۱ سیاست نامتعارف اقتصادی را در پیش گرفته که در مواجهه با تورم بالا، با کاهش نرخ بهره می‌خواهد به اقتصاد رونق دهد.
تغییرات در صورت انتخابات هر کدام از نامزدها
آقای اردوغان در مواجهه با ائتلاف اپوزیسیون موسوم به «اتحاد ملی» است که امیدوارند مشابه شکست حزب اردوغان در انتخابات شهرداری آنکارا، استانبول و سایر شهرهای ترکیه در سال ۲۰۱۹، بتوانند در انتخابات ریاست‌جمهوری هم موفق شوند. با این حال، اصلی‌ترین حزب کردی یعنی حزب دموکراتیک خلق به این اتحاد نپیوسته است. البته این حزب کمتر از ۱۰ درصد آرا را دارد. در سمت دیگر، ۱۳ درصد آرا خاکستری (بدون تصمیم) هستند که تعیین‌کننده ارزیابی می‌شوند.
اما اردوغان نیز برگ‌های برنده‌ای دارد. از جمله، در اختیار داشتن سیستم قدرت فعلی، جایگاه و ویژگی‌های شخصی، حمایت گروه‌های محافظه‌کار، کنترل شدید بر منابع و نهادهای عمومی و همچنین نفوذی که بر رسانه و مسئولان انتخاباتی دارد. وعده‌های انتخاباتی پوپولیستی نظیر کاهش سن بازنشستگی، پرداخت‌های نقدی، کاهش مالیات‌ها و جرایم از جمله اقداماتی است که وی با در اختیار داشتن قدرت در حال انجام است.
در انتخابات پارلمان نیز اتحاد مردم (اردوغان) و اتحاد ملی (اپوزیسیون) شانه به شانه در نظرسنجی‌ها حرکت می‌کنند؛ هرچند که از سال ۲۰۱۸ اردوغان سیستم ریاست‌جمهوری را جایگزین سیستم پارلمانی کرد، بنابراین، اگر اردوغان ریاست‌جمهوری را ببرد، برای پیش بردن اهداف و تعیین کابینه نیازی به تایید پارلمان ندارد.
اما در صورت شکست اردوغان، نظام سیاسی استبدادی اردوغان تغییر مسیر می‌دهد. قدرت پارلمان در قانون‌گذاری و همچنین مقام نخست‌وزیری احیا خواهد شد و دولت و وزرا باید به پارلمان پاسخگو باشند که به معنای برقراری بهتر توازن قواست.
در حوزه اقتصادی نیز روند سیاست‌های غیرمتعارف اردوغان تغییر خواهد کرد. استقلال بانک مرکزی برمی‌گردد و کاهش نرخ بهره در شرایط تورمی از دستور کار خارج خواهد شد. همچنین، سرکوب نرخ ارز و ارزپاشی سنگین پایان می‌یابد. مساله دیگر، پایان بخشیدن به سپرده‌های مصون از نوسان نرخ ارز موسوم به KKM است.
در حوزه سیاسی نیز اردوغان گام‌های خاصی در جهت تقابل با غرب انجام داده است؛ نظیر خرید سیستم دفاعی اس ۴۰۰ روسی در سال ۲۰۱۹، ممانعت با عضویت سوئد در ناتو، تهدید اروپا با سرازیر کردن پناهندگان و شعارهای خصمانه علیه یونان. همچنین در صورت شکست اردوغان روابط با آمریکا و غرب به ویژه در موضوع ناتو بهبود می‌یابد. با این حال، ایجاد تعادل در روابط با روسیه و چین را پیگیری خواهند کرد و به آنها پشت نمی‌کنند.
تبادل نظر