در حال حاضر در کمتر از ۱۸ ماه، بازارهای سهام در اغلب کشورها به بالاترین حد خود رسیده‌اند. ارزش انویدیا (سازنده ریزپردازنده‌های ضروری برای هوش مصنوعی) در عرض چند ماه بیش از یک تریلیون دلار افزایش یافته است. بیت کوین در ۱۴ مارس به رکورد دیگری رسید. سوالی که برای سرمایه‌گذاران بوجود می‌آید این است که آیا این رشدها، نشانه‌ای از ایجاد حباب است؟ و وقایع دو سال گذشته در حال تکرار است؟
رشد انویدیا و بازارها شبیه به رویدادی است که در سال ۱۹۹۰ و با حباب دات کام به وقوع پیوست. در آن زمان، تکنولوژی اینترنت ظهور کرد و وعده داده بود تا بتواند بهره‌وری و سودآوری را به ماه برساند. کسانی که در آن زمان، در ماه مارس سال ۲۰۰۰ سهام خریداری کردند، با فرض اینکه تاکنون سهام خود را نگهداشته‌اند، همچنان ۶۶ درصد در زیان واقعی هستند.
حباب‌ها در بازارهای مالی زمانی به وجود می‌آیند که سرمایه‌گذاران اقدام به خرید دارایی‌هایی می‌کنند که براساس اصول اقتصادی مثل عرضه و تقاضا، ارزش‌گذاری نشده‌اند. یا به عبارت دیگر، تنها براساس جنون سوداگرانه اقدام به خرید می‌کنند.
خبر خوب اینکه براساس ارزش‌گذاری گلدمن ساکس، به نظر می‌رسد قیمت سهام ارزش بیشتری نسبت به سال قبل دارد، از طرف دیگر قیمت‌ها ۲۵ برابر درآمد مورد انتظار سرمایه‌گذاران هستند، این در حالی است که در حباب دات کام، این نسبت برابر با ۴۵ بود.
نشانه‌های دیگری وجود دارد که نشان می‌دهد تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران چندان هیجانی و غیرعقلایی نیست. در آخرین نظرسنجی ماهانه بانک آمریکا از مدیران دارایی، نتایج نشان می‌دهد که هر چند آنان نسبت به آینده بازار نسبت به دو سال گذشته خوش‌بین‌تر هستند، اما تمامی دارایی‌های خود را وارد بازار نکرده‌اند.
از سوی دیگر، یکی از نشانه‌های وقوع حباب این است که بسیاری از صداهای غم‌انگیز و یاس‌آور از بازار حذف می‌شوند. برای مثال زمانی که سرخوشی در حباب دات کام به اوج خود رسیده بود، جولیان رابرتسون، یکی از مدیران صندوق‌ها تصمیم گرفت تا سهام شرکت‌های فناوری را خریداری نکند. سرمایه‌گذاران از این تصمیم مطلع شدند، علیه او شورش کردند و خروج سرمایه از صندوق اتفاق افتاد که در نهایت باعث شد تا درست قبل از آن که سقوط بزرگ رخ دهد، صندوق بسته شود.
بررسی و تحلیل عوامل و نشانه‌های ایجاد حباب نشان می‌دهد که هنوز نشانه‌ای قطعی برای وقوع حباب در بازار سهام دیده نمی‌شود.
تبادل نظر