«مائو» دوم در راه است

۲۴ مهر ۱۴۰۱ - ۱۵:۵۱

هیچ رهبری غیر از مائو، بنیانگذار چین کمونیستی، هرگز برای سه دوره قدرت را در اختیار نداشته‌است.

فردای اقتصاد: رئیس‌جمهور چین، شی جین‌پینگ، همزمان با افتتاح کنگره تاریخی حزب کمونیست در پکن، اعلام کرد که استراتژی مناقشه برانگیز او برای مقابله با کووید صفر فوراً تغییر نخواهد کرد.
به گزارش بی.‌بی.‌سی، بر خلاف سنت و عرف چند دهه اخیر، نمایندگان احتمالاً برای سومین بار به عنوان رئیس حزب به «شی» رای خواهند داد.
او گفت سیاست کووید صفر یک «جنگ مردمی برای جلوگیری از انتشار ویروس» بود.
این سیاست موفق شده جان بسیاری از انسان‌ها را نجات دهد، اما برای مردم و اقتصاد چین نیز خسارات زیادی به دنبال داشته‌است.
خستگی عمومی در مورد قرنطینه‌ها و محدودیت‌های سفر رو به افزایش است.
پکن پیش از کنگره تحت تدابیر امنیتی شدید قرار گرفته‌است. این تدابیر با اعتراض عمومی بی‌سابقه و دراماتیک روز پنجشنبه در انتقاد از «شی» و سیاست کووید-صفر، منجر شد.
«شی» همچنین به موضوع تایوان، جزیره‌ای که چین آن را بخشی از خاک خود می‌داند، پرداخت. تایوان خودگردان اما خود را متمایز از سرزمین اصلی می‌داند.
او که آهسته و آگاهانه صحبت می‌کرد، گفت که پکن «هرگز قول نخواهد داد که از توسل به زور چشم پوشی کند» و «اتحاد مجدد کامل کشور ما باید محقق شود». این سخنان «شی» باعث تشویق ممتد نمایندگان شد.
در مورد هنگ کنگ، «شی» گفت که پکن کنترل کامل بر آنجا اعمال کرده و وضعیت را از «هرج و مرج به اعمال حاکمیت» تبدیل کرده‌است. پکن پس از تظاهرات دموکراسی خواهانه در سال ۲۰۱۹، قانون امنیت ملی گسترده‌ای را در این قلمرو وضع کرد.
«شی» همچنین به اختلافات درون تشکیلات سیاسی چین اشاره کرد و گفت که حکومت او «خطرات پنهان اما جدی را در حزب از بین برده‌است.»
از زمان رسیدن به مقام عالی، او بر سرکوب گسترده فساد نظارت داشته‌است؛ روندی که به بالاترین رده‌های حزب نیز کشیده شده‌است. منتقدان این سیاست اما این مبارزه با فساد را به عنوان یک پاکسازی سیاسی معرفی کرده‌اند.
او همچنین افزود که چین به ساخت ارتش خود سرعت می‌بخشد و اصطلاحات «ایمنی» یا «امنیت» را حدود ۷۳ بار ذکر کرد.
این سخنرانی که کمتر از دو ساعت به طول انجامید، به طور قابل توجهی کوتاهتر از سخنرانی او در آخرین کنگره حزب در سال ۲۰۱۷ بود.
سخنان او که احتمالاً در چند ماه اخیر به شدت مورد بررسی و با دقت تنظیم و نگارش، برای ماه‌ها محل بحث تحلیل‌گران خواهد بود که به دنبال هرگونه نشانه‌ای از تغییر سیاست‌ حزب حاکم کمونیست هستند.
سومین دوره رهبری حزب کمونیست چین (CCP) راه را برای تبدیل شدن «شی» به قدرتمندترین رهبر از زمان مائوتسه‌دونگ هموار می‌کند.
حدود دو هزار و ۳۰۰ نماینده برای انتخاب رهبران حزب و بحث درباره سیاست‌های کلیدی تشکیل جلسه داده‌اند.
انتظار می‌رود در جریان بررسی این کنگره، رهبران مختلفی از جمله کمیته دائمی دفتر سیاسی، معادل کابینه ریاست جمهوری چین، را انتخاب کنند، موضوعی که رسانه‌ها به شدت به دنبال آن هستند.
در گذشته، کنگره دو بار در ۱۰ سال برگزاری می‌شد و فرصتی بود تا جریان‌های داخل حزب به رقابت با یکدیگر بپردازند.
اما ناظران می‌گویند که این روزها به نظر می‌رسد تنها یک جناح در بیستمین کنگره حزب وجود دارد: جناح «شی».
رهبران ارشد حزب کمونیست چین در نشانه‌ای واضح از این تثبیت قدرت، چند روز قبل بیانیه‌ای منتشر و او را به‌عنوان «هسته اصلی» حزب و رهبری آن تأیید کردند. آنها همچنین خواستار اتحاد بیشتر حزب تحت هدایت «شی» شدند.
«شی» درحال‌حاضر سه منصب قدرتمند در چین در اختیار دارد: دبیر کل حزب کمونیست چین، فرمانده نیروهای مسلح این کشور و رئیس جمهور. انتظار می‌رود او در این کنگره دو عنوان اول را تمدید کند.
حزب کمونیست چین، هیچ محدودیتی برای مدت تعیین نمی‌کند. اما هیچ رهبری غیر از مائو، بنیانگذار چین کمونیستی، هرگز برای سه دوره قدرت را در اختیار نداشته‌است.
دوره ریاست جمهوری در قانون اساسی چین محدودیت دو دوره‌ای داشت که توسط دنگ شیائوپینگ، که یک اصلاح‌طلب بود با هدف جلوگیری از ظهور شخصیتی منند مائو تعیین شده‌بود.
«شی» اما موفق شد این الزام را حذف کند: در سال ۲۰۱۸ پارلمان چین این قانون را لغو کرد و عملاً به او اجازه داد تا هر زمانی که می‌خواهد، رئیس‌جمهوری باقی بماند.
از زمان به قدرت رسیدن در سال ۲۰۱۲، «شی» چین را در مسیری هدایت کرده‌است که بخش‌های مختلف به طرزی مساوی و برابر جاه‌طلب و در عین حال اقتدارگرا بوده‌اند.
او برای «جوانسازی بزرگ ملت چین» فشار آورده است، سیاستی که باعث شد او اصلاحات اقتصادی، کاهش آلودگی و کاهش فقر را دنبال کند.
او همچنین سرکوب اویغورها در سین کیانگ و معترضان دموکراسی خواه در هنگ کنگ را آغاز کرده است.
اما «شی» همچنان با چالش‌های متعددی مانند بیکاری جوانان، کندی اقتصاد و بحران مستمر دارایی - و البته سیاست کووید صفر- مواجه است.
بسیاری نیز کنگره را تحت نظر دارند تا ببینند آیا تغییری در سیاست خارجی پکن، به ویژه در قبال دیگر ابرقدرت جهان یعنی ایالات متحده، ایجاد خواهد شد یا خیر.
تلاش‌های «شی» برای گسترش نفوذ چین در خارج از کشور از طریق برنامه «یک کمربند-یک جاده» و ادعاهایش در دریای چین جنوبی، و همچنین حمایت او از روسیه در جنگ اوکراین و رزمایش‌های نظامی اخیرش در اطراف تایوان، تنش‌ها را با آمریکا و دیگر کشورها افزایش داده است..
با باقی ماندن «شی» در راس امور، همه اینها همچنان به عنوان منافع اصلی باقی خواهند ماند، اگرچه برخی کارشناسان معتقدند که او ممکن است رویکرد چین را در برخی جنبه‌ها برای پیگیری روابط تجاری بهتر با ایالات متحده و شرکای منطقه‌ای تعدیل کند.
دکتر کالین کوه از دانشکده مطالعات بین‌المللی راجاراتنام سنگاپور در همین زمینه می‌گوید: «مشروعیت سیاسی حزب کمونیست چین در وضعیت اجتماعی-اقتصادی این کشور نهفته است».
به گفته این استاد دانشگاه، یک شهروند عادی چینی احساس می‌کند که اوضاع خیلی خوب پیش نمی‌رود، بنابراین نیاز به تقویت نوعی رشد اقتصادی است که چین در دهه‌های اخیر به آن عادت کرده‌است.