دو گلوگاه نفس‌گیر برنامه هفتم

فردای‌اقتصاد: برنامه هفتم توسعه که با تاخیر و ایرادات مختلف به مجلس تحویل داده شده بود دیشب در کمیسیون تلفیق برنامه در مجلس با ۲۷ رای موافق و با حضور نمایندگان ناظر بخش خصوصی و دیوان محاسبات تصویب شد. ۲۲ کمیته این کمیسیون به صورت سه شیفت جزییات لایحه برنامه هفتم توسعه را از فردا صبح به مدت سه‌ هفته متوالی بررسی می‌کنند. دیشب داود منظور رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور و سیداحسان خاندوزی وزیراقتصاد هم در تلفیق حضور داشته‌اند. نه تنها برای چگونگی تحقق رشد ۸ درصدی اقتصاد ایران در تلفیق چانه زنی شده است بلکه درباره مسئله مهم‌تر یعنی مبهم بودن منابع و مصارف لایحه برنامه هفتم هم بحث و قرار شده است اگر لایحه بخواهد اصلاح شود سازمان برنامه با مجلس همکاری کند. به گفته محسن زنگنه، منظور پذیرفته است که در اصلاحات لایحه با مجلس همراهی کند.

 محسن زنگنه، سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه در جمع خبرنگاران گفته است که انتظار می‌رود دولت به ریز منابع و مصارف را ارائه کند؛ بر اساس توضیحات وزیر اقتصاد برای تحقق رشد هشت درصدی به بیش از ۵ هزار و 300میلیارد تومان سرمایه‌گذاری نیاز است که بخشی از آن توسط بانک و بازار سرمایه و حدود ۵۰ همت توسط سرمایه‌گذاری خارجی تامین می‌شود که بر اساس این گزارش در سال ۱۴۰۲ حدود ۱۵۰۰ تا ۲ هزار میلیارد تومان در حوزه تامین منابع سرمایه‌گذاری با ابهام مواجهیم که باید طی سال‌های آینده مشخص شود.

به گفته وی، تا زمانی که منابع و مصارف دقیق نباشد نمی‌توان درباره سایر شاخص‌های توسعه صحبت کرد از طرفی دیگر برخی احکام برنامه همچون سایر برنامه‌های قبلی ماهیت برنامه‌ای ندارد که با روح برنامه هم سازگار نیست. موضوع دیگر حسی است که جامعه از لایحه می‌گیرد مبنی بر این‌که ما در پنج سال آینده به چه سمتی می‌رویم. برخی معتقدند که این ابهاماتی دارد.

 زنگنه تصریح کرد: برخلاف قانون بودجه که مجلس شورای اسلامی محدودیت دارد و نمی‌تواند سقف منابع و مصارف را از حدی بیشتر تغییر دهد، این محدودیت در قانون برنامه وجود ندارد. با توافق با دولت و سازمان برنامه به سمتی می‌رویم که بهترین برنامه ارائه شود البته در این بین نگرانی‌هایی از سوی اقشار مختلف جامعه بر اساس اخبار منتشر شده از متن لایحه یا کمیسیون‌ها وجود دارد که نمونه آن بازنشستگی و اصلاحات مربوط به حقوق بازنشستگی و نگرانی برخی اقشار از جمله ایثارگران است لازم است این توضیح داده شود که فرآیند قانون‌گذاری در مجلس شورای اسلامی طولانی است یعنی صرف تصویب موضوعی در کمیته و یا کمیسیون به معنای تصویب نهایی نیست وقتی موضوعی در تلفیق تصویب شد سپس باید به تصویب صحن علنی برسد و بعد از آن نوبت به شورای نگهبان و بعضا مجمع عالی نظارت مجمع تشخیص مصلحت نظام است. پس لازم است به این موارد توجه شود.

 ناترازی انرژی و صندوق‌های بیمه در برنامه‌هفتم

 وضعیت نامناسب و قرمز ناترازی انرژی و صندوق‌های بیمه نیروهای مسلح، فولاد و تامین اجتماعی یکی از چند گلوگاه اصلی برنامه هفتم توسعه است. هرچند سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم اصلاح وضعیت صندوق‌های بازنشستگی را از اولویت‌ها برنامه هفتم اعلام کرد اما زنگنه هشدار هم داد که اگر ناترازی این صندوق‌ها اصلاح نشود در پایان اجرای هفتم توسعه کسری بودجه این صندوق‌ها به رقم بسیار بالایی می‌رسد و کشور را دچار بحران می‌کند.

به گفته زنگنه در سال ۱۴۰۱ معادل ۱۶ درصد بودجه عمومی دولت صرف کمک به صندوق‌های بازنشستگی شد اما صندوق‌های بازنشستگی وضعیت مناسب و خوبی ندارند که اگر تدبیری برای کسری صندوق‌ها نشود در پایان برنامه هفتم توسعه به رقم بالایی می‌رسد پس وضعیت صندوق‌های بازنشستگی کشور باید از اولویت‌های اقتصادی کشور باشد که در لایحه برنامه هفتم آمده است.

سخنگوی کمیسیون تلفیق برنامه هفتم توسعه همچنین ناترازی انرژی را یکی دیگر از اولویت‌های برنامه هفتم توسعه نام برد و افزود: در حوزه انرژی باید تولید نفت خام را به چهار میلیون و ۴۵۰ هزار بشکه رساند که این یعنی افزایش تولید روزانه ۴۷۰ هزار بشکه و افزایش تولید ۷۴ هزار بشکه میعانات گازی؛ در بنزین ۱۰۱ میلیون لیتر در روز تولید داریم که باید طبق لایحه به ۱۲۹ میلیون لیتر برسانیم این یعنی ۲۸ میلیون لیتر افزایش ظرفیت باید باشد، نفت و گاز هم ۱۹ میلیون لیتر افزایش تولید داشته باشیم.

به گفته زنگنه، یکی از ناترازی‌های اقتصادی ما در حوزه انرژی است که برای رفع آن باید به سمت حوزه ظرفیت نامی یعنی نیروگاهی وارد شود بدان معنا که اکنون ظرفیت تولید برق ۹۰ هزار و ۸۰۰ مگاوات است که پیش‌بینی شده در سال آخر برنامه هفتم به ۱۲۴ هزار و ۴۸۵ مگاوات برسیم که این یعنی ۳۵ درصد افزایش تولید؛ در ظرفیت تجدیدپذیر ۹۳۸ مگاوات تولید داریم که پیش‌بینی شده در پایان برنامه هفتم به ۷۳۸۷ مگاوات یعنی ۶۸۷ درصد رشد در ظرفیت نیروگاه تجدیدپذیر برسیم تلفات انتقال برق هم از ۱۴ درصد باید به ۱۲ درصد کاهش پیدا کند.

سخنگوی کمیسیون تلفیق لایحه برنامه هفتم توسعه درباره موضوع طرح‌های کلان پیشران گفت: ظرفیت تولید محصولات پتروشیمی ۹۱.۵ میلیون تن در سال است که باید به ۱۳۱.۵ میلیون تن در سال آخر برنامه برسیم. در حوزه اکتشافات سنگ آهن ۳.۳ میلیارد تن هستیم که پیش‌بینی ۳.۸ میلیارد تن در سال است اکتشاف ذخیره مس ۱۹.۲ بوده که باید ۱۹.۷ برسیم.