فردای‌اقتصاد: مقصد جذاب صادرات کالایی کشورهای جهان به‌ویژه کشورهای مناطق آسیا و خاورمیانه کدام کشور است؟ ارزیابی‌های معاونت بررسی‌های اقتصادی اتاق تهران حاکی از این است که با توجه به پتانسیل‌های اقتصاد هند این کشور می‌تواند پذیرای کالاهای صادراتی کشورهای جهان باشد. با توجه به واردات بالای این کشور و انتظار رشد بالای ۷.۴درصدی آن در سال ۲۰۲۲، باید دید که فاتحان این بازار بزرگ در سال ۲۰۲۲ کدام کشورها هستند؟ از سوی دیگر، ایران چه سهمی از این بازار خواهد داشت؟
اقتصاد هند با تولید ناخالص داخلی ۳۱۷۸میلیارد دلار، ششمین اقتصاد بزرگ جهان در سال ۲۰۲۱ بوده است. این کشور با جمعیت ۱.۴میلیارد نفری بخش مهمی از نیاز کالایی خود را از طریق واردات تامین کند. در سال ۲۰۲۱ حدود ۵۷۰میلیارد دلار ارزش واردات کالایی این کشور بوده که مبادی مهم واردات آن، به‌ترتیب کشورهای چین، امارات متحده عربی، آمریکا، سوئیس، عربستان سعودی و عراق بوده‌اند. حدود ۲۴درصد از واردات سال ۲۰۲۱ هند از مبادی کشورهای خاورمیانه انجام شده است. پیش‌بینی می‌شود در سال ۲۰۲۲ حجم واردات کالایی هند با افزایش همراه باشد. با توجه به واردات بالای این کشور و انتظار رشد بالای ۷.۴درصدی آن در سال ۲۰۲۲، همچنان یکی از مقاصد جذاب و مهم صادرات کالایی کشورهای جهان به‌ویژه کشورهای مناطق آسیا و خاورمیانه، هند خواهد بود.
جزییات واردات هند از ایران و جهان
بر اساس منابع رسمی هند، کل واردات کالایی این کشور از کشورهای جهان طی نیمه نخست ۲۰۲۲ حدود ۳۶۲میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل نزدیک به ۴۰درصد افزایش داشته است. مهمترین مبادی وارداتی هند طی نیمه نخست سال جاری به ترتیب کشورهای چین، امارات متحده عربی، آمریکا، عربستان سعودی و عراق با مجموع سهم ۴۱درصد از کل واردات هند در این مدت هستند. صادرات امارات متحده عربی، عربستان سعودی و عراق به هند در نیمه اول ۲۰۲۲ به‌ترتیب برابر با ۲۶میلیارد دلار، ۲۴میلیارد دلار و ۲۲میلیارد دلار بوده است. ایران ۷۲امین مبدا وارداتی کالا به کشور هند در مدت مورد بررسی است. اگرچه مقدار و ارزش صادرات کالایی ایران به هند طی نیمه اول سال ۲۰۲۲ به ترتیب با رشدهای ۳۴درصدی و ۵۴درصدی همراه بوده، ولی به دلیل حجم صادرات مزبور، سهم ایران از کل ارزش واردات هند رقمی بسیار کم و حدود ۰.۰۹درصد است.
صادرات هند چه وضعیتی دارد؟
کل صادرات کالایی هند به کشورهای جهان طی نیمه نخست ۲۰۲۲ بر اساس منابع رسمی این کشور، حدود ۲۳۸میلیارد دلار بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود ۲۸درصد افزایش داشته است. مهمترین مقاصد صادراتی هند طی نیمه نخست سال جاری به ترتیب کشورهای آمریکا، امارات متحده عربی، بنگلادش، هلند و چین با مجموع سهم ۳۶درصد از کل صادرات هند در این مدت هستند. صادرات هند به امارات متحده عربی و بنگلادش در نیمه اول ۲۰۲۲ به ترتیب برابر با ۱۶میلیارد دلار و ۹میلیارد دلار بوده است. ایران ۴۳امین، عراق ۳۸امین عربستان سعودی نیز ۱۶امین مقصد صادراتی کالایی کشور هند در مدت مورد بررسی هستند.
واردات ایران از هند طی نیمه اول سال ۲۰۲۲ از حیث مقدار و ارزش به ترتیب با رشدهای ۳۰درصدی و ۵۴درصدی همراه بوده است. واردات کشورهای عراق و عربستان سعودی از هند در مدت مورد بررسی به ترتیب ۱.۳میلیارد دلار و ۴.۶میلیارد دلار است.
تراز تجاری هند با ایران طی نیمه نخست ۲۰۲۲، با کسری تراز حدود ۷۰۳میلیون دلاری همراه است که در مقایسه با مدت مشابه سال قبل، تراز تجاری فیمابین حدود ۵۴درصد به نفع هند، افزایش یافته است. مقایسه رشد حجمی (مقداری) با رشد ارزشی واردات یا صادرات کالایی ایران با هند طی نیمه نخست ۲۰۲۲ با مدت مشابه سال قبل حاکی از بالاتر بودن رشد ارزشی به دلیل تاثیر افزایش قیمت کالاها است. به عبارت دیگر، بخشی از رشد ارزشی صادرات یا واردات، ناشی از افزایش قیمت کالاهای مبادلاتی طی دوره مزبور است. حجم واردات ایران از هند در نیمه نخست سال ۲۰۲۲ در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته رشد ۳۰درصدی و ارزش واردات ایران از هند نیز رشد ۵۲درصدی را ثبت کرده است. حجم صادرات ایران به هند نیز در نیمه نخست ۲۰۲۲ معادل ۳۴درصد رشد و ارزش صادرات ایران به هند نیز معادل ۵۴درصد رشد را نسبت به مدت مشابه در سال گذشته ثبت کرده است.
میانگین قیمت کالاهای وارداتی و صادراتی
میانگین قیمت کالای وارداتی ایران از هند در نیمه نخست ۲۰۲۲ حدود ۹۴۳دلار در هر تن است که ۳.۳برابر میانگین قیمت کالای صادراتی ایران به هند (۲۸۴دلار در هر تن) است. در مدت مشابه سال گذشته میلادی نیز میانگین قیمت وارداتی ایران از هند ۸۰۳دلار در هر تن بود، این در حالی است که میانگین قیمت صادراتی ایران به هند در نیمه نخست سال گذشته میلادی ۲۵۵دلار در هر تن ثبت شده بود. بالاتر بودن قیمت کالای مبادلاتی می‌تواند به عنوان علامتی بر ماهیت کالاهای مبادله شده از حیث میل به سمت کالای نهایی، همچنین ارزش افزوده بالاتر آن باشد. در مجموع آمارها نشان می دهد که میانگین قیمت صادراتی ایران به هند ۱۱درصد رشد را ثبت کرده و میانگین قیمتی کالای وارداتی ایران از هند نیز معادل ۱۷درصد رشد داشته است.
پیشتازان صادرات و واردات چه کالایی است؟
داده‌های آماری نشان می‌دهد که بیشترین صادرات ایران مربوط به اقلام شیمیایی آلی از جمله متانول و تولوئن، میوه‌ها و خشکبار از جمله پسته، خرما مضافتی و بادام، اقلام نفتی از جمله نفت خام، قیر و روغن پایه معدنی، سنگ و نمک‌های معدنی از جمله مرمریت و کلینگر سیمان و محصولات شیمیایی معدنی از جمله آمونیاک و دوده کربن است. با توجه به سهم بالای کالاهای فوق، صادرات ایران به هند از حیث گروه کالایی محدود، و از تنوع کم و تمرکز بالایی برخوردار است. طبق آمار گمرک ایران، طی چهارماهه نخست ۱۴۰۱، آمونیاک، متانول، قیرنفت، روغن پایه معدنی و اوره، مهمترین اقلام صادراتی ایران را با سهم ۵۳درصد از کل ارزش صادرات در این مدت تشکیل داده‌اند.
بیشترین واردات ایران از هند نیز مربوط به انواع غلات از جمله برنج، اقلام شیمیایی آلی از جمله استیرن و هیدروکربورهای حلقوی، چای سیاه و ادویه از جمله زردچوبه، شکر از جمله شکرخام و میوه‌ها و خشکبار از جمله موز، نارگیل و بادام هندی است. با توجه به سهم بالای این کالا، واردات ایران از هند نیز مشابه بخش صادرات از حیث گروه کالایی محدود، و از تنوع کم و تمرکز بالایی برخوردار است. طبق آمار گمرگ ایران، طی چهارماهه نخست ۱۴۰۱ حدود ۵۱درصد واردات ایران از هند، مربوط به واردات برنج بوده است.
تبادل نظر