فردای اقتصاد: سانسورهای چینی سریع هستند هنگامی که یک بیماری مرموز (کرونا) در دسامبر 2019 در ووهان آغاز شد، محتوای مرتبط با آن به سرعت از اینترنت پاک شد. اما شهروندان چینی بر خلاف میل سانسورچی‌ها به دنبال اطلاعات ممنوعه رفتند. وی‌پی‌ان (vpn) می‌تواند مکانی را که کاربر از آن در حال اتصال به اینترنت است پنهان کند. این به کاربران چینی اجازه می‌دهد تا «دیوار آتش بزرگ» را دور بزنند، سد دیجیتالی که دولت برای مسدود کردن محتوای آنلاین حساس ایجاد کرده است. اواخر ژانویه، زمانی که ووهان و شهرهای اطراف آن قفل شدند، دانلود vpn افزایش یافت. همینطور جستجوها برای محتوای حساس سیاسی سرعت گرفت.
مقاله‌ای که در مجله دانشگاهی PNAS منتشر شده است، استدلال می‌کند که کووید-19 الهام‌بخش شهروندان چینی برای دور زدن سانسور و دسترسی به محتوای حساس در وب‌سایت‌های ممنوعه بوده است. اگرچه اکثر برنامه‌های vpn در چین مسدود شده‌اند، محققان یکی از آنها را در اپ‌استور چین یافتند. آنها به افزایش شدید دانلودهای این برنامه اشاره کردند که رتبه اپ‌استور آن را بالا برده است. درست همان زمانی که ووهان و استان هوبی به قرنطینه سخت (لاک‌داون) درآمدند (نمودار را ببینید). نویسندگان می‌گویند که این اتفاق، دروازه‌ای را به سوی سایر اطلاعات سیاسی که تا پیش از تابوهای بزرگی بودند باز کرد.
برای مثال توییتر در چین ممنوع است. اما در هوبی تعداد حساب‌های چینی‌زبان یا آنهایی که مکان جغرافیایی آنها چین بوده بین ژانویه تا اواسط مارس 2020 حدود 40 درصد افزایش یافت. هوبی، منطقه‌ای که بیشترین آسیب را از کووید-19 داشت، بیش از هر استان دیگر چین با افزایش کاربران همراه شد. حجم توییتر در آنجا نسبت به میانگین قبل از قرنطینه دو برابر شد.
توییتری‌های جدید به سوی روزنامه‌نگاران چینی تمایل بیشتری پیدا کردند؛ به طوری که بین دسامبر 2019 تا آوریل 2020 آنها 42 درصد دنبال‌کننده بیشتری به دست آوردند. همچنین رسانه‌های خارجی (31 درصد) و فعالان سیاسی (23 درصد) رشد دنبال‌کننده پیدا کردند. در مقابل، سیاستمداران، هنرمندان و رسانه‌های دولتی چین افزایش چشمگیری نداشتند (اگرچه توییتر در چین ممنوع است، بسیاری از مقامات و حساب‌های رسانه‌ای دولتی از این پلتفرم برای پخش خط حزب کمونیست استفاده می‌کنند). این روند بعد از قرنطینه نیز ادامه داشت: یک سال پس از شروع همه‌گیری، تقریبا 90 درصد از اعضای جدید توییتر هنوز آن حساب‌ها را که احتمالا اطلاعات حساس سیاسی را منتشر می‌کنند دنبال می‌کردند.
فعالیت در نسخه چینی ویکی‌پدیا داستان مشابهی را نشان می‌دهد. بازدید روزانه از صفحات ویکی‌پدیا از 12.8 میلیون در دسامبر 2019 به 13.9 میلیون در طول دوره قرنطینه بین ژانویه تا مارس 2020 افزایش یافت. این روند حتی پس از لغو قرنطینه ادامه یافت و بازدید روزانه از صفحه تا پایان آوریل 2020 به 14.7 میلیون رسید.
صفحات ویکی‌پدیا در مورد کووید بیشترین افزایش را داشتند. اما ترافیک همچنین برای شو ژیونگ، یک وکیل حقوق بشر که در انتظار محاکمه به دلیل براندازی است، افزایش یافت. روز قیام تبت؛ آی ویوی، هنرمند فعال؛ و سرکوب خونین معترضان در میدان تیان‌آن‌من در ژوئن 1989 از جمله دیگر پیج‌ها با بازدید بالا بودند. در زمان‌های عادی، شهروندان چینی ممکن است از محدود ماندن در دیوار آتش اینترنت راضی باشند. اما یک بحران می‌تواند انگیزه‌ها را تغییر دهد.
منبع: اکونومیست
تبادل نظر