فردای اقتصاد: حسین امیرعبداللهیان، روز سه‌شنبه و در میانه زمزمه‌ها برای از سرگیری مذاکرات احیای برجام، به مسقط پایتخت عمان - کشوری که همواره نقش میانجی میان تهران و واشنگتن را ایفا کرده‌است - سفر و با پادشاه این کشور دیدار کرد. رئیس سازمان انرژی اتمی هم امروز در حاشیه نشست هیات دولت گفت: «درباره مذاکرات از طرف غربی‌ها تمایلی نشان داده شده و قرار است بعد از تعطیلات ژانویه هماهنگی‌های ادامه مذاکرات انجام شود.» همزمان در تهران، ابوالفضل عمویی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی ایران در گفت‌وگویی تاکید کرد که «برجام دست یافتنی» است. در این میان، خبرگزاری فارس روز سه‌شنبه به نقل از روزنامه هاآرتص گزارش داد که مقامات امنیتی اسراییل بر این باورند که ایالات‌متحده به دنبال احیای برجام است و جمله بایدن مبنی بر اینکه برجام مرده‌است، تنها یک لغزش زبانی بوده‌است.
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران با هیثم بن طارق آل‌سعید پادشاه عمان دیدار و پیام ابراهیم رئیسی را تقدیم او کرد.
به گزارش «ایرنا»، وزیر خارجه جمهوری اسلامی ایران در تشریح اهداف سفر خود به عمان گفت: «حامل پیام رئیس‌جمهوری اسلامی ایران به سلطان عمان هستم.»
رییس جمهور در این پیام ضمن دعوت از سلطان عمان برای بازدید از جمهوری اسلامی ایران، اهمیت مناسبات دوجانبه و انجام رایزنی در مسایل منطقه ای و بین المللی را مورد تاکید قرار داده‌است.
در این ملاقات سلطان عمان ابراز امیدواری کرد که در آینده نزدیک به ایران سفر نماید و با این دیدار، موضوعات در دستور کار مناسبات دو کشور توسعه بیش از پیش یابد.
در این دیدار بدر بن حمد البوسعیدی، وزیر خارجه عمان و علی نجفی، سفیر ایران در مسقط حضور داشتند.
حسین امیرعبداللهیان سه‌شنبه شب هم در هنگام ورود به فرودگاه مسقط در جمع خبرنگاران در تشریح سفر خود به عمان و ارتباط آن با گفت‌وگوهای منطقه‌ای تصریح کرد: «تهران و مسقط همواره رایزنی‌های دوجانبه، منطقه‌ای و بین‌المللی در ارتباط با موضوعات مورد علاقه را داشته است و عمان در ارتباط با مسائل متنوعی چه در ارتباط با ایران و چه در ارتباط با بحران‌های منطقه‌ای، مرکز گفت‌وگوهای منطقه‌ای بوده است و همواره نقش خیرخواهانه‌ای از سوی مقامات این کشور در این ارتباط انجام شده است.»
امیرعبداللهیان در پاسخ به این پرسش که با توجه به نقش عمان در جریان مذاکرات رفع تحریم‌ها، برای نزدیک‌تر کردن دیدگاه‌های کشورهای حاضر در این مذاکرات؛ آیا عمان اخیرا پیشنهاد تازه‌ای در این ارتباط ارائه کرده‌است یا نه؟ گفت: «همواره مقامات عمان در نزدیک کردن دیدگاه‌های طرفین برای رسیدن به گام نهایی توافق نقش مثبت و سازنده‌ای را ایفا کرده‌اند.»
وزیر خارجه در همین باره افزود: «در دیداری که در جریان نشست بغداد ۲ در اردن با وزیر خارجه عمان در هفته گذشته داشتیم، در این ارتباط گفت وگو کردیم و فردا این گفت‌وگوها در چارچوب سوابقی که بین دو کشور در این ارتباط وجود دارد و تلاش‌هایی که مقامات عمان در ماه‌های اخیر و هفته‌های گذشته در این ارتباط داشته‌اند، تداوم خواهد داشت.»
عمان همواره نقش یک میانجی را در روابط میان تهران و واشنگتن ایفا کرده و مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا که در نهایت به امضای برجام منتهی شد، در سال 1391 در مسقط، پایتخت عمان و با میانجی‌گری این کشور انجام شد. هدایت این مذاکرات را علی اکبر صالحی، وزیر امور خارجه وقت ایران بر عهده داشت.
برجام دست یافتنی است
در همین حال، ابوالفضل عمویی، سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس گفت: «از جانب جمهوری اسلامی ایران، احیای برجام دست‌یافتنی است، اما نتیجه آن به واقع‌بینی طرف مقابل بازمی‌گردد.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: «شاید غربی‌ها امید داشتند اغتشاشات اخیر برای آنان منافع سیاسی تأمین کند یا موضع ایران را در مذاکرات تضعیف کند، اما امروز که شرایط امنیت عمومی در کشورمان بهتر شده، غربی‌ها می‌توانند به این جمع بندی برسند که ایران قصد ندارد از منافع خودش در مذاکرات عقب نشینی کند.»
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی تأکید کرد: «اگر این رویکرد بین مقامات آمریکا شکل گیرد که ایران قصد ندارد از منافع خودش در مذاکرات عقب نشینی کند، دست یابی به توافق دور نیست چرا که یک موضوع و چند عبارت در متن توافق باقی مانده است. یکی از این موارد بحث همکاری‌های ایران و آژانس بین المللی انرژی اتمی است که طرف مقابل در پیشنهادی که داشت، موظف بود به عادی شدن پرونده هسته‌ای ایران در آژانس کمک کند و در عین حال ایران هم مسیر جدیدی را به موازات مذاکرات، با دبیرخانه آژانس و مدیرکل آژانس آغاز کرده که در مورد سه موضوع باقیمانده در مذاکرات همکاری شکل گیرد.»
عمویی ادامه داد: «بر این اساس، دستیابی به توافق نشدنی نیست، اما این مسئله به اراده سیاسی طرف مقابل بازمی‌گردد. موضع ما همچنان ثابت است و از ابتدای مذاکرات اعلام کردیم، اگر طرف مقابل آماده بازگشت به تعهدات سابق خودش باشد و به نحو مؤثری تحریم‌ها را رفع کنند، ما هم آماده‌ایم اقدامات جبرانی خودمان را انجام دهیم.»
او ادامه داد: «از جانب جمهوری اسلامی ایران احیای برجام دست یافتنی است اما نتیجه آن به واقع بینی طرف مقابل باز می‌گردد که به درک درستی از تحولات ایران در عرصه داخلی، منطقه‌ای و جهانی برسد.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: «مذاکرات هیچ گاه قطع نشده و از طریق واسطه و ارسال پیام و متن‌های پیش نویس غیررسمی دنبال شده است. با وجود این، تحلیل اروپایی‌ها از تحولات داخلی ایران دقیق نیست. نفوذ بیش از اندازه جریانات معاند ضد ایرانی در تصمیم سازی های کشورهای مؤثر اروپایی منجر به ایجاد این تصویر غلط شده که ایران آماده دادن امتیاز است که لازم است این تصویر تغییر کند و غربی‌ها باید واقع‌بین باشند. در شرایط طبیعی امکان گفتگوی مجدد و تقویت ارتباطات حتماً وجود دارد.»
هفته گذشته پایگاه خبری «پولیتیکو» به نقل از منابع غربی از احتمال سفر مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به ایران در ماه ژانویه خبر داد.
به گزارش ایسنا این پایگاه خبری به نقل از دو دیپلمات اروپایی خبر داد که رافائل گروسی، مدیرکل آژانس بین‌المللی انرژی اتمی طی سفر خود به ایران تلاش خواهد کرد که تهران را به همکاری با آژانس اتمی مجاب کند.
به نوشته این پایگاه، ایده سفر گروسی به تهران توسط مقامات ایرانی در طی دیدار با متخصصان آژانس که 25 آذر به ایران سفر کردند مطرح شد.
سخنان رییس سازمان انرژی اتمی
امروز همچنین رییس سازمان انرژی اتمی همچنین درباره سفر گروسی و سایر مسولان آژانس به ایران و روند گفت و گوها و مذاکرات گفت: تمایلی نشان داده شده، قرار است هماهنگی بعد از تعطیلات ژانویه انجام شود.
تحلیل یک نهاد امنیتی اسراییلی
روز سه نیز خبرگزاری فارس گزارش داد که یک نهاد امنیتی اسراییلی بر این باور است که آمریکا علاقه‌مند به امضای توافق هسته‌ای با ایران است و پیش‌بینی می‌کند با رخ دادن تحولاتی در چند ماه آینده، گفت‌وگوهای هسته‌ای از سر گرفته شود.
روزنامه هاآرتص در همین باره نوشت که مقامات امنیتی تل‌آویو بر این باورند که سطوح نظامی در آمریکا، امضای توافق هسته‌ای با ایران را تأیید می‌کنند؛ اما مانع اساسی را در حال حاضر، حمایت ادعایی ایران از روسیه در جنگ اوکراین می‌دانند.
طبق این گزارش، مقامات امنیتی اسراییل بر این باورند که اظهارات «جو بایدن» رئیس‌جمهور آمریکا درباره مرگ توافق هسته‌ای بیشتر یک «لغزش زبانی» بوده تا سخنانی الزام‌آور.
هاآرتص می‌گوید که برخی مقامات در دستگاه‌های اطلاعاتی تل‌آویو از تشدید تأثیر ایران در برخی مناطق جدید خاورمیانه نگرانند. این مقامات که اشاره‌ای نیز به نام آن‌ها نشده، ادعا کردند که اردن از جمله کشورهایی است که تأثیر ایران در آن بیشتر خواهد شد.
در بخش دیگری از این گزارش همچنین به نقل از مقامات امنیتی رژیم صهیونیستی ادعا شده است که ممکن است فشارهای اقتصادی وارد شده به ایران و اغتشاشات در این کشور، تهران را به مذاکرات هسته‌ای بازگرداند.
براساس این گزارش، اتفاق‌نظری در سرویس امنیتی رژیم صهیونیستی وجود دارد که می‌گوید خروج «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور پیشین آمریکا از برجام در سال ۲۰۱۸ با تشویق‌های «بنیامین نتانیاهو» نخست‌وزیر وقت تل‌آویو «یک خطای استراتژیک» بوده است.
برخی منابع دیگر نیز در دستگاه اطلاعاتی رژیم صهیونیستی اشاره کردند که خروج از برجام با یک طرح جایگزین برای مقابله برنامه هسته‌ای ایران همراه نبوده است. به گفته این منابع، ایران از زمانی که کار روی برنامه هسته‌ای را آغاز کرده، اکنون در بهترین وضعیت قرار دارد.
یک منبع سیاسی صهیونیست با تکرار ادعای همیشگی تل‌آویو در خصوص تلاش ایران برای ساخت بمب هسته‌ای، به هاآرتص در این باره گفت: «کابینه نتانیاهو برای جلوگیری از توسعه یک بمب هسته‌ای توسط ایران اقدامات کافی را انجام نداد. همه اعتقاد داشتند که فشارهای اقتصادی باعث خواهد ایران بازگردد؛ اما روشن است که این یک اشتباه بود.»
این مقام سیاسی که اشاره‌ای نیز به نام او نشده، با اشاره به هزینه‌کرد میلیاردی تل‌آویو در زمینه نظامی برای مقابله با ایران و همکاری امنیتی این رژیم با آمریکا و برخی از کشورهای حاشیه خلیج فارس در این خصوص، افزود: «قدرتی که بدون حمایت و همکاری با آمریکا، مناسب جلوگیری از برنامه هسته‌ای ایران باشد، وجود ندارد و هر کسی که غیر از این بگوید، حقیقت را بر زبان نیاورده است.»
برای جزییات بیشتر کلیک کنید:
گره احیای مذاکرات برجام کجاست؟
پیشی‌بینی کریمی قدوسی از زمان آغاز مذاکرات برجام
تبادل نظر