فردای اقتصاد: «ومعادن» به عنوان یکی از بزرگترین هلدینگ‌های صنایع معدنی و فلزی کشور پروژه‌های قابل توجهی را در دست اجرا دارد اما بررسی صورتهای مالی شرکت از برخی مشکلات مالی و عدم توانایی در بازپس‌گیری مطالبات در این شرکت خبر می‌دهد.
شرکت سرمایه‌گذاری توسعه معادن و فلزات به عنوان یکی از بزرگترین هلدینگ‌های صنایع معدنی و فلزی کشور شناخته می‌شود که سرمایه‌گذاری در شرکت‌های این حوزه اصلی‌ترین فعالیت این شرکت است. صنعت کانه‌های فلزی و فلزات اساسی یکی از اصلی‌ترین صنایع تولیدی کشور و بازار سرمایه هستند که بخش قابل توجهی از تولیدات، صادرات و ارزآوری کشور را در خود جای داده‌اند. ماموریت «ومعادن» تبدیل شدن به عنوان برترین شرکت سرمایه‌گذاری تخصصی معدن و صنایع معدنی با سرمایه‌گذاری محوری در اکتشاف و استخراج معادن و فرآوری مواد معدنی ضمن نقش‌آفرینی در توسعه و بازرگانی بخش معدن و پاسخ‌گویی به نیازهای مشتریان و ذینفعان خود و بازده حداکثری برای سهامداران بوده و همچنین چشم‌انداز شرکت تبدیل شدن به یکی از برترین شرکت‌های سرمایه‌گذاری تخصصی معدن و صنایع معدنی در منطقه خاورمیانه و کشورهای مشترک المنافع (CIS) تا سال ۱۴۰۴ را دارد.
همانطور که از توضیحات نیز پیداست، «ومعادن» بیشترین سرمایه‌گذاری خود را در صنایع معدنی و فلزی انجام داده است که حدود ۹۲ درصد از پرتفوی بورسی شرکت را در برمی‌گیرد و مابقی سرمایه‌گذاری‌های آن در صنایعی همچون ماشین‌آلات و تجهیزات برقی، فراکاب‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و... است که بخش ناچیزی را شامل می‌شود. در پرتفوی غیربورسی نیز شرایط مشابهی را شاهد هستیم و بیشتر تمرکز شرکت به واسطه حوزه فعالیت آن در زمینه کانه‌های فلزی و سپس فلزات اساسی قرار دارد. در این بین «ومعادن» درون شرکت‌هایی در حوزه مهندسی، انرژی، ساختمانی، حمل‌ونقل و... نیز با توجه به نیاز کسب و کار خود سرمایه‌گذاری می‌کند.
ریسک‌های «ومعادن»
در میان تمام نکات مثبتی که از این شرکت در ادامه گفته خواهد شد، «ومعادن» مشکلات مختص به خود را دارد. مهم‌ترین این ریسک‌ها که نه تنها برای «ومعادن» بلکه برای تمامی شرکت‌های حاضر در زنجیره فولاد معضلاتی را ایجاد کرده است، فرمول قیمت‌گذاری محصولات زنجیره در سطوح مختلف است. از آن‌جا که بخش قابل توجهی از محصولات این شرکت‌ها در بورس کالا عرضه شده و معامله می‌شود، فرمول نرخ‌گذاری آن توسط «صمت» اتخاذ می‌شود که تاکنون انتقادات زیادی نیز به آن صورت گرفته است. با وجود تلاش‌هایی که در جهت تغییر نحوه قیمت‌گذاری این محصولات در بورس کالا از سمت انجمن فولادسازان بالادست و پایین‌دست صورت می‌گیرد، همچنان اتفاق مثبتی در این زمینه رخ نداده است.
موضوع بعدی را می‌توان به مشکلات «ومعادن» در زمینه اکتشاف و بهره‌برداری از معدن‌هایش نسبت داد. طبق آخرین گفته‌های اردشیر سعدمحمدی مدیرعامل وقت شرکت توسعه معادن و فلزات، کشور برای تامین مواد اولیه صنعت فولاد به سرمایه‌گذاری گسترده اکتشافی نیاز دارد. وی در این خصوص می‌گوید: برنامه امسال ما این است که ۶۰ هزار متر حفاری عمقی انجام دهیم و به این منظور، ۷ دستگاه حفاری اکتشافی خریده‌ایم که یک دستگاه آن درحال‌حاضر مشغول کار است و ۲ دستگاه دیگر تا هفته آینده وارد می‌شوند. با اکتشافات و حفاری‌هایی که امسال انجام شده است، خبرهای خوبی در حوزه اکتشاف جدید سنگ‌آهن تا پایان سال، اعلام خواهیم کرد. امیدواریم با تکمیل ورود این دستگاه‌ها و همکاری شرکت‌های خصوصی بتوانیم فعالیی قابل‌قبولی را در این زمینه شروع و بتوانیم میزان سنگ‌آهن مناسبی را به ذخایر این مجموعه اضافه کنیم. سعدمحمدی ادامه داد: ما در کل بخش معدن، از ابتدای سرمایه‌گذاری در این بخش تاکنون، ۹ میلیون متر کار حفاری انجام داده‌ایم، در حالی که استرالیا در سال ۲۰۱۸، به میزان ۱۱میلیون متر حفاری معدنی انجام داده است. با مقایسه این ۲عدد روشن است که در حوزه اکتشاف و استخراج کانسارهای نیمه‌عمیق باید کار گسترده‌ای در کشور انجام گیرد و ما به سرمایه‌گذاری و تکنولوژی خارجی نیز نیاز داریم. بنابراین از گفته‌های فوق می‌توان دریافت که شرکت درحال حاضر در بازارهای جهانی درحال جاماندن از شرکت‌های رقیب است و نیاز مبرمی به سرمایه‌گذاری و تکنولوژی خارجی برای انجام فعالیت خود دارد که وجود تحریم‌ها ومعادن را با مشکلات زیادی مواجه کرده است.
در این میان وقتی به نکات ذکر شده حسابرس در صورتهای مالی شرکت در انتهای سال مالی ۱۴۰۰ نگاهی می‌اندازیم، به نظر می‌رسد که شرکت در زمینه بازپس‌گیری برخی از مطالبات خود طی سال‌های گذشته به مشکل خورده است. در بخشی از یادداشت‌های توضیحی این شرکت آمده است: طی سال مالی قبل و سال مورد گزارش براساس قرارداد منعقده مبلغ ۱۱.۲ میلیون یورو کابل مخابراتی توسط شرکت فرعی کارخانجات تولیدی شهید قندی (به شرح یادداشت های توضیحی ۱-۲-۱-۲۱، ۷-۲-۱-۲۱ و ۲-۱-۲۴ صورت های مالی) به کشور سوریه صادر شده که از این بابت مبلغ ۳.۲ میلیون یورو آن وصول شده و با توجه به آخرین تفاهم نامه، تسویه قرارداد پس از تایید کالاهای ارسالی، در صورت وجود نقدینگی، توسط مخابرات سوریه صورت می گیرد. همچنین بهای مرتبط با کالاهای فروش رفته به کشور اتیوپی به ارزش ۱.۵ میلیون یورو در سال ۱۳۹۰ تا تاریخ تنظیم این گزارش تسویه نگردیده و استرداد کالای ارسالی که می‌بایست انجام می‌شود، تاکنون صورت نگرفته است. با توجه به مراتب فوق و به دلیل عدم دریافت پاسخ تاییدیه های درخواستی، تعیین آثار احتمالی موارد فوق الذکر بر صورتهای مالی مورد گزارش، تحت شرایط موجود امکان پذیر نبوده است.
فرصت‌های «ومعادن»
همانطور که در ابتدا نیز اشاره شد، شرکت توسعه معادن و فلزات پروژه‌های متنوعی را در حوزه فعالیت خود اجرا می‌کند و در همین زمینه از تعداد زیادی معدن با ظرفیت‌های بالایی برخوردار است. طبق آخرین گزارش «چیلان» از وضعیت پروژه‌های «ومعادن»، این شرکت در حال حاضر در ۶۰ پروژه به ارزش ۳۰۰هزار میلیارد تومان سرمایه‌گذاری کرده است. از برنامه‌های در دست اجرای این شرکت می‌توان به پروژه‌های زیر اشاره کرد:
- پیشرفت ۱۲.۱۶ درصدی پروژه تولید آهن اسفنجی فولاد کردستان
- پیشرفت ۱۰.۵۱ درصدی پروژه واحد ذوب فولادسازی کردستان
- پیشرفت ۲۴.۵۳ درصدی پروژه گندله‌سازی شهرک
- پیشرفت ۸۰ درصدی نیروگاه خورشیدی
- افزایش ظرفیت تولید کک‌سازی طبس از ۸هزار تن در تیرماه به ۹۸۰۰تن در مرداد
- و...
تمامی این پروژه‌ها که تعداد اندکی از آن‌ها در بالا ذکر شد، می‌توانند در آینده افزایش قابل توجهی را برای سودآوری شرکت رقم بزنند.
بررسی پرتفوی بورسی و غیربورسی
در نمودارهای زیر مهم‌ترین سرمایه‌گذاری‌های بورسی و غیربورسی «ومعادن» نمایش داده شده است که بیشترین سهم را از پرتفوهای این شرکت دارند. در بخش بورسی، ۲۸ درصد از میزان سرمایه‌گذاری بورسی ومعادن بر روی شرکت معدنی و صنعتی گل گهر با نماد «کگل» صورت گرفته است و نمادهای «کچاد»، «کگهر» و «کنور» به ترتیب با درصدهای ۱۹، ۱۵ و ۱۴، جزو اصلی‌ترین سرمایه‌گذاری‌های این شرکت در بخش بورسی به شمار می‌رود.
در پرتفوی غیربورسی نیز بیشترین سرمایه‌گذاری بر روی شرکت تولید و توسعه پویا انرژی نگین سبز خاورمیانه (معدنی دفینه ثمین پویا) صورت گرفته که فعالیت اصلی آن راه‌اندازی نیروگاه و تولید برق صنایع است. طبق بهای تمام شده شرکت‌های غیربورسی «ومعادن»، شرکت تولید و توسعه پویا انرژی ۲۲.۸۸ درصد از پرتفوی غیربورسی شرکت را شامل می‌شود و پس از آن توسعه آهن و فولاد گل گهر، پرتو تابان معادن و فزات و شرکت بین‌المللی مهندسی ایران به ترتیب ۲۰.۲، ۱۹.۷۷ و ۱۲.۷۷ درصد از این سبد سرمایه‌گذاری را تشکیل می‌دهند.
محاسبه NAV «ومعادن»
شرکت‌های سرمایه‌گذاری برخلاف شرکت‌های تولید و خدماتی به دلیل نداشتن یک روند ثابت درآمدی و سودآوری، از طریق پرتفوی سرمایه‌گذاری بورسی و غیربورسی خود ارزشگذاری می‌شوند. از این رو باید با درنظر گرفتن ارزش روز شرکت‌هایی که «ومعادن»در آن‌ها سرمایه‌گذاری کرده است، به محاسبه NAV (ارزش خالص دارایی) آن بپردازیم. پرتفوی بورسی «ومعادن»به دلیل مشخص بودن ارزش بازار شرکت‌های موجود در آن به راحتی قابل محاسبه است و بنابر جدول زیر سبد بورسی این شرکت، ارزش ۱۳۱هزار و ۶۰۰ میلیون تومانی دارد.
محاسبه ارزش پرتفوی غیربورسی اما به دلیل عدم حضور در بازار سرمایه و نداشتن قیمت مشخص، کمی پیچیده‌تر است و باید به روش‌های مختلفی که مرسوم‌ترین و ساده‌ترین آن مقایسه با شرکت‌های مشابه حاضر در بورس است، برآورد شود. طبق آخرین برآوردهای صورت گرفته در تحلیل‌های مختلف، سبد غیربورسی «ومعادن» درحال حاضر ارزشی حدودی بالغ بر ۵هزار و ۱۰۰ میلیارد تومانی دارد که البته به دلیل تفاوت‌های تحلیلی موجود می‌تواند کمی تغییر کند. بنابراین جمع ارزش پرتفوهای سرمایه‌گذاری «ومعادن» به ۱۳۶هزار و ۷۰۰ میلیون ریال می‌رسد.
با نگاهی به صورتهای مالی ۳ ماهه «ومعادن» که برای فصل بهار ۱۴۰۱ منتشر شده است، حقوق صاحبان سهام این شرکت عددی در حدود ۲۸هزار و ۹۰۰ میلیارد تومان است که باعث می‌شود با درنظر گرفتن ارزش کل پرتفوی سرمایه‌گذاری این شرکت، NAV آن عددی حدود ۱۶۵هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان برسد.
اکنون می‌توان با تقسیم NAV بر ارزش بازار شرکت، نسبت P/NAV را برای «ومعادن» محاسبه کرد. از آنجایی که شرکت در حال حاضر ارزش بازاری بالغ بر ۹۴هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان دارد، نسبت P/NAV شرکت عددی حدود ۵۷ درصد را هدف قرار داده است.
تبادل نظر