۱۱ مرداد ۱۴۰۱ - ۱۷:۵۱
 شکاف تورم‌های استانی در اقلام خوراکی

در حالی شوک حذف ارز ۴۲۰۰ برای دسته‌ای از خوراکی‌ها تخلیه شده، برخی کالاها با تأخیر افزایش قیمت داشته‌اند.

فردای اقتصاد: مرکز آمار ایران به روال هر ماه خود چند روز پس از انتشار آمار تورم ماهانه، اطلاعاتی از قیمت کالاهای خوراکی منتخب در مناطق شهری را منتشر می‌کند. در گزارش‌های تورم مصرف‌کننده در جزئی‌ترین حالت به میزان رشد شاخص قیمت گروه‌های کالایی دسترسی وجود دارد، اما در گزارش «متوسط قیمت کالاهای خوراکی منتخب درمناطق شهری کشور» مرکز آمار به کالاهای مشخصی می‌پردازد و به جای بیان شاخص، خود قیمت‌ها را اعلام می‌کند. اهمیت این گزارش در این است که اقلام آن همان اقلام خوراکی است که در شاخص قیمت مصرف‌کننده استفاده می‌شود و در نتیجه مشاهده قیمت متوسطی که مرکز آمار برای آن‌ها به دست آورده باعث می‌شود فهم بهتری نسبت به سبد مصرفی مدنظر این نهاد آماری پیدا کنیم. همچنین اگر گاهی شاخص قیمت مصرف‌کننده اعلامی برای خوراکی‌ها با شهود ما نخواند، با بررسی این گزارش جزئی‌تر ممکن است نحوه محاسبه مرکز آمار روشن‌تر شود.

مرغ ماشینی در صدر و میوه‌ها در پایین جدول رشد قیمت

نمودار زیر از گزارش مرکز آمار نشان می‌دهد طی یک ماه قیمت متوسط مرغ ماشینی ۲۶ درصد بیشتر شده و اقلام دیگری مثل سس مایونز، هویج فرنگی و دوغ پاستوریزه هم افزایش قیمت چشمگیری داشته‌اند. در طرف دیگر اما قیمت میوه‌های منتخب مرکز آمار کاهشی بوده، تا آنجا که هلو رشد منفی ۱۲.۵ درصدی قیمت را تجربه کرده است. قیمت اکثر این اقلام تحت تأثیر قیمت‌گذاری دستوری دولت است که به خاطر حذف ارز ۴۲۰۰ در سه ماه گذشته مجوزهای افزایش قیمت را برایشان صادر کرده است. درمورد کاهش قیمت میوه‌ها هم تأثیرات فصلی وجود دارد (وضعیت متفاوت عرضه میوه در تیرماه نسبت به خرداد) و هم عدم تأثیرگذاری حذف ارز ۴۲۰۰ روی آن‌ها باعث شده مثل سایر اقلام خوراکی مشمول افزایش قیمت ناگهانی نشوند. به نظر می‌رسد در کالاهایی مثل گوشت گوسفند و ماکارونی هم شوک حذف ارز ۴۲۰۰ پیش‌تر تخلیه شده است اما برای کالایی مثل مرغ ماشینی، یک افزایش قیمت در خرداد اتفاق افتاده و دوباره یک جهش قیمتی دیگر در تیرماه رخ داده است. افزایش قیمت کالایی مثل سس مایونز هم می‌تواند به خاطر این باشد که مواد اولیه‌شان -از جمله روغن که در خرداد رکورددار افزایش قیمت بود- پیش‌تر افزایش قیمت خورده‌اند و اثر این افزایش با تأخیر به آن‌ها رسیده است.

 شکاف تورم‌های استانی در اقلام خوراکی
رشد متوسط قیمت خوراکی‌های منتخب در تیرماه - مرکز آمار ایران

آیا مرکز آمار تفاوت تورم‌های استانی را بیش‌برآورد می‌کند؟

در گزارش‌های تورم مرکز آمار که تفکیک استانی دارند، تفاوت‌های قابل توجهی میان استان‌ها در تورم ماهانه و سالانه‌شان دیده می‌شود. اما در این گزارش می‌توان جزئی‌تر دید که چگونه تنوع قیمت کالاها منجر به تفاوت تورم‌های محاسباتی می‌شود. از جدول زیر مشخص است که برای مثال قیمت یک کیلوگرم برنج ایرانی درجه یک در یکی از استان‌ها ۸۰ هزار تومان است و در استان دیگری ۱۲۱ هزار تومان. این تفاوت  قیمتی در کالایی مثل شیر پاستوریزه هم دیده می‌شود که ارزش یک لیتر آن از حدود ۲۰ تومان تا ۲۷ تومان در استان‌ها متغیر بوده است. برای چنین کالاهایی که قاعدتاً برای هر برند آن‌ها قیمت مصرف‌کننده ثابتی در کشور وجود دارد، چنین تفاوتی جای سؤال دارد. یک احتمال این است که در آمارگیری مرکز آمار به یکسان‌بودن کیفیت و برند کالاها دقت کافی نمی‌شود و صرف تفاوت سهم انواع کیفیت کالاها در هر استان باعث تفاوت میانگین محاسبه‌شده باشد. اگر این موضوع درست باشد، مرکز آمار اختلاف تورم‌های استانی را تا حدی بیش‌برآورد می‌کند. با این حال عوامل دیگری مثل تأخیرهای متفاوت هر استان در تأثیرپذیری از قیمت‌های جهش‌یافته جدید هم می‌تواند باعث قیمت‌های متنوع شده باشد.

 شکاف تورم‌های استانی در اقلام خوراکی
بخشی از جدول قیمت کالاهای خوراکی و حداقل و حداکثر استانی میانگین‌های قیمتی - مرکز آمار ایران

در هر گروه کالایی کدام کالا گران‌تر شده است؟

در گروه نان و غلات، برنج ایرانی درجه یک به اندازه ۱۰.۷ درصد در تیر رشد قیمت داشته که بیشترین افزایش قیمت این گروه است. در گروه گوشت هم مرغ ماشینی که رکورددار رشد قیمت در کل خوراکی‌ها بود، پیشرو بوده است. میان لبنیات، تخم مرغ و انواع روغن، بیشترین افزایش قیمت نسبت به ماه قبل مربوط به دوغ پاستوریزه با ۱۸.۸ درصد بوده و در میوه و خشکبار، بیشترین تورم ماهانه را پرتقال داشته با ۱۳.۹ درصد رشد قیمت. هویج فرنگی با رشد قیمت ۲۱.۶ درصدی در صدر جدول تورم‌های گروه سبزیجات و حبوبات است.

تبادل نظر

شما در حال پاسخ به نظر «» هستید.
captcha

پربیننده‌ترین‌ها

پربیننده‌ترین‌ها از دیگر رسانه‌ها

آخرین اخبار دیگر رسانه‌ها

آخرین اخبار