کمال خرازی، رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران در گفتگویی که اخیرا با شبکه الجزیره داشت، درباره مواضع ایران دربارهی آتشبس در جنگ غزه گفت: اساساً ایران از آغاز جنگ غزه از آتشبس حمایت کرده است. به نظر من در شرایط حاضر بازگشتن اسرائیل به جنگ غزه یک اشتباه استراتژیک بود. زیرا نه تنها آنها باید در غزه و همچنین در کرانه باختری با فلسطینی ها بجنگند، بلکه در جبهه سیاسی هم مجبورند با کشورهای مختلفی که از آتشبس حمایت میکنند مقابله کنند. همچنین آنها باید با افکار عمومی در سراسر جهان هم بجنگند. بنابراین تاکید میکنم که بازگشت به جنگ برای اسرائیل یک اشتباه استراتژیک است، ما معتقدیم که آنها باید هر چه زودتر به آتشبس بازگشته و به این وحشیگریها و جنایات خاتمه دهند.
خبرنگار الجزیره در ادامه از خرازی درباره موضع ایران درباره راه حل دو دولتی برای اسرائیل و فلسطین پرسید. خرازی به این سوال چنین پاسخ داد: خوشحالم که رهبر جمهوری اسلامی، رویکرد ایران را دربارهی موضوع راهحل دو دولتی روشن کرده است. طبیعتاً ما به آن راه حل اعتقادی نداریم. چون اولاً خود اسرائیل خواهان عمل به چنین طرحی نیست. ثانیاً اجرای چنین راه حلی امکانپذیر نیست. عمدتا به این علت که در حال حاضر تنها ۲۰ درصد از سرزمین فلسطین در دست فلسطینیها است و حتی در این ۲۰ درصد هم تعداد زیادی از شهرکنشینان اسرائیلی وجود دارد که سرزمین فلسطین را اشغال کردهاند. بنابراین در واقع راه حل دو دولتی عملی نیست. ما بر این باوریم که راه حل نهایی ایجاد یک کشور متشکل از مسلمانان، مسیحیان و یهودیهاست. در واقع ساکنان اصلی این سرزمین باید برای آن تصمیم بگیرند. نمونه مشابه ما کشور آفریقای جنوبی را داریم که نهایتا رژیم آپارتاید در آن برچیده شد و بر سر تشکیل حکومتی دموکراتیک توافق حاصل شد. ما باور داریم که این روزها راه حل حکومت واحد بیشتر در جهان مورد اقبال قرار دارد.
خبرنگار الجزیره در ادامه از خرازی پرسید اگر مردم فلسطین خود با راه حل دو کشوری بر اساس مرزهای ۱۹۶۷ موافق باشند، موضع ایران چه خواهد بود؟ رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران به این سوال پاسخ داد: این مسئله به خود آنها مرتبط است. ما البته موضع خود را داریم اما قرار نیست موضع خود را به دیگران دیکته کنیم. اما ما اساساً معتقدیم که این راه حل نمیتواند مفید باشد و این فقط موضع فعلی دولت و نظام ایران نیست. حتی در سال ۱۹۴۷ و قبل از تأسیس اسرائیل هم نماینده ایران در سازمان ملل سخنرانی کرد و گفت: راه حل دو کشوری هرگز به نتیجه نخواهد رسید و منجر به بروز خونریزیهای زیادی خواهد شد. ما شاهد بودیم که این نظر درست بوده است. بنابراین به نظر ما در نهایت باید یک کشور واحد وجود داشته باشد که در آن کشور فلسطینیها و دیگران به صورت دموکراتیک کنار هم زندگی کنند.
خرازی در بخش دیگری از این گفتگو در پاسخ به کمکهایی که ایران حاضر است به گروه مقاومت در فلسطین ارایه کند، بیانکرد: ما حاضریم به هر طریقی از آنها حمایت کنیم. از جمله تامین سلاح. اما این در شرایطی است که ما به آن قسمت از جهان دسترسی داشته باشیم. اما در حال حاضر راهی برای رسیدن به آنها وجود ندارد. آنها این توانایی و استعداد را دارند که هر آنچه را که به آن نیاز دارند از جمله اسلحه و مهمات خود تولید کنند. آنها میدانند که باید چگونه تسلیحات را تهیه کرده و چگونه تسلیحات را توسعه دهند. اما به هر حال ما آماده حمایت از آنها به هر طریقی خواهیم بود.
او در پاسخ به این سوال که این حمایتها چگونه میتواند بر مناقشه میان اسرائیل و فلسطین اثرگذار باشد، بیان کرد: اساساً باید به فکر کنید که این درگیریها چگونه شکل گرفته است؟ گروهی از مردم به سرزمین فلسطینیها آمدهاند که و سرزمین آنها را اشغال کردهاند. اکنون فلسطینیها در حال دفاع از خودشان هستند. فرض کنید که شخصی میآید و شما از خانه خود بیرون میکند. شما چارهای ندارید جز اینکه از خود دفاع کنید. بنابراین درباره فلسطین مسئله دفاع از خود مطرح است. من معتقدم که اسرائیلیها چنین حقی ندارند. زیرا آنها اشغالگر هستند. آنها هر جنایتی که مرتکب میشوند را با دلیل دفاع از خود توجیه میکنند. با این حال آنچه آنها انجام میدهند دفاع از خود نیست. آنها اشغالگر هستند، در حالیکه حق دفاع از خود در طرف فلسطینی وجود دارد.
خبرنگار الجزیره در ادامه به پیامهای ایالات متحده آمریکا به ایران اشاره میکند مبنی بر اینکه آنها خواهان درگیری گستردهتر با ایران در خاورمیانه نیستند. رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران به این پرسش پاسخ داد:
همه باید تلاش کنند تا از گسترش این جنگ جلوگیری کنند. زیرا این جنگ نه به نفع آمریکا، نه به نفع کشورهای منطقه و نه به نفع اروپاییها است. بنابراین ما همیشه با گسترش این جنگ مخالف بودهایم. اما جنگ هم محاسبات خاص خود را میطلبد. یک اشتباه ممکن است شما را به جنگ بکشاند، این چیزی است که باید در نظر گرفته شود. بنابراین هیچ کس نمیتواند بگوید که در آینده چه خواهد شد؟ ما باید مانند سایر کشورهای منطقه آماده دفاع از خود باشیم و ما آمادهایم که با تمام امکانات از خود دفاع کنیم. خبرنگار الجزیره در ادامه پرسید: آیا این بدان معناست که تمام توانایی ها و نیروهای نظامی ایران از زمان شروع جنگ در غزه در سطح خاصی از آماده باش قرار گرفته است؟ رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران بیان کرد: ما همیشه مجبوریم تا در حالت آمادهباش باشیم. این برای ما ضرورت است و نه انتخاب. ما باید برای دفاع از خود آماده باشیم.
خط قرمز ایران
او همچنین در پاسخ به این سوال که خط قرمز ایران از نظر درگیری نظامی چه با آمریکا و چه با اسرائیل چیست؟ بیان کرد: اگر آنها به ما حمله کنند، ما چارهای جز دفاع از خود نداریم، به همین دلیل است که باید برای همه چیز آماده باشیم و برای آن آمادهایم. رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران همچنین در پاسخ به این سوال که چه چیزی می تواند یک اقدام تجاوزکارانه به ایران قلمداد شود، پاسخ داد: هر گونه تجاوز به سرزمینهای ما به طور طبیعی باید پاسخ داده شود.
خبرنگار الجزیره همچنین با اشاره به سخنرانی اخیر حسن نصرالله، دبیر کل حزبالله لبنان توضیح داد که مشارکت حزب الله لبنان در وقایع اخیر محدود بوده است ولی میتواند در آینده شرایط متفاوت باشد. خرازی هم در پاسخ به این مسئله اقدام حزبالله لبنان را بسیار هوشمندانه توصیف کرد و گفت: البته آنها در معرض خطر حملات اسرائیل علیه لبنان قرار داشتند. شما میدانید که اساسا مسئولیت حزبالله، دفاع از لبنان است. اما همچنین میدانید که آنها میتوانند به سایر اعضای مقاومت کمک کنند. با اقداماتی که حزبالله تاکنون در مرز با اسرائیل انجام داده است، حدود سه بخش از ارتش اسرائیل درشمال درگیر شدهاند. و پناهندگان زیادی از شهرهای شمالی اسرائیل به جنوب وجود داشته است. و همه اینها فشار زیادی بر دولت اسرائیل وارد کرده است. و این به خودی خود نوعی حمایت از حماس بوده است، اما اگر اسرائیلیها بخواهند حملات خود را به لبنان افزایش دهند، به طور طبیعی مسئولیت دفاع کامل در برابر تجاوز اسرائیل به عهده حزبالله خواهد بود.
خرازی در پایخ به این سوال که مقامات ارشد ارتش اسرائیل از وضعیت انفجاری در مرز لبنان سخن گفتهاند، بیان کرد: اگر اسرائیلیها به لبنان تعرض کنند، نبردی تمام عیار شکل میگیرد. اما اکنون صرفا تبادل آتش در خطوط مرزی صورت وجود دارد. همان طور که گفتم حزب الله تاکنون هوشمندانه عمل کرده است. از این رو همه چیز به آینده و سطح درگیری وابسته است.
در این بخش از مصاحبه خبرنگار الجزیره از خرازی پرسید، ایا فکر میکنید پاسخ لبنان کافی بوده است؟ زیرا انتقاداتی هم در لبنان و هم در جهان عرب وجود داشته است که تاکنون به اندازه مناسب به اسرائیل در کنار مرزهایش پاسخ نداده اند
خرازی به این سوال چنین پاسخ داد: من باید بگویم که ما به دیگران دستور نمیدهیم. بلکه دیگران بر اساس شرایط خود تصمیم میگیرند. تا کنون تصمیم حزبالله ایران چنین بوده است و اما من معتقدم که این تصمیمی کاملا هوشمندانه بوده است. تجزیه و تحلیل اسرائیلیها از وضعیت در مرز که آن را بسیار خطرناک قلمداد میکنند، درست است. شرایط خطرناک است زیرا انها تجربه جنگ ۳۳ روزه با حزبالله را داشتهاند و میدانند که از آن زمان به بعد حزبالله بسیار قویتر شده است بنابراین قطعا حق دارند بسیار مضطرب و نگران باشند. در بخش دیگری از این مصاحبه درباره اقدامات اسرائیل دربارهی حمله به سوریه موضوعاتی مطرح و بیان شد که اسرائیل حملات هوایی متعددی را با هدف از بین بردن اهداف متعلق به سپاه پاسداران و بستن فرودگاههای اصلی انجام داده است.
خرازی به این مسپله چنین پاسخ داد: اساسا این حمله علیه سوریه بوده است، هرچند در برخی موارد شاید خساراتی به ایرانیان وارد شده باشد، اما ایران هم تا کنون این حملات را پاسخ داده است، در آینده هم پاسخ داده خواهد داد. در گذشته برخی از اعضای سابق مقاومت نیز به آنها پاسخ دادهاند. در واقع هر گونه تجاوز باید پاسخ داده شود. در ادامه الجزیره درباره محور مقاومت پرسشی را مطرح کرد و گفت: میخواهم بپرسم محور مقاومت چه زمانی به وجود آمد و ایران چه زمانی به این احساس رسید که باید به وجود آید و چگونه ایجاد شد؟
خرازی پاسخ داد: محور مقاومت تشکیل شده است تا نسبت به مداخله و اشغالگری بیگانگان از جمله اسرائیلیها واکنش نشان دهد و از فلسطینیانی که تلاش میکنند سرزمین خود را آزاد کنند، حمایت کند. از این رو، این محور به عنوان یک مسئولیت ایجاد شده است و تاکنون در اعمال فشار بر اسرائیلیها و آمریکاییها و کسانی که از اسرائیل حمایت میکنند، موفق بوده است. خرازی در مثالی آورده است: برای نمونه، آنچه یمنیها در روزهای اخیر انجام دادند، پدیده جدیدی بود. آنها اکنون توانایی کنترل دریا را دارند و بنابراین اقدام یمنیها را میتوان نوعی پاسخ و واکنش به قساوت اسراییلیها در سوریه و جاهای دیگر دانست.
الجزیره در ادامه دربارهی حضور حوثیها در آبهای دریای سرخ و حمله به کشتیهای اسرائیلی و آمریکایی پرسیده است. پاسخ خرازی به این پرسش چنین بوده است: اعضای محور مقاومت خودشان در این زمینه تصمیم میگیرند و انرژی خود را در راه رسین به اهدافشان مصرف میکنند. یمنیها امروزه در مقاومت در برابر متجاوزان و همچنین حمایت از دیگر اعضای محور مقاومت بسیار قدرتمند هستند. آنچه آنها در دریای سرخ و پرتاب موشکها و پهپادها انجام دادند، در واقع در حمایت از حماس بود و همه اینها را باید قدرت محور مقاومت تلقی کرد.
خرازی همچنین درباره نقش ایران در محور مقاومت گفت: درست است که این راهبرد توسط ایران توسعه یافته است و حامی این راهبرد است، اما این بدان معنا نیست که درباره هر موضوعی میان ایران و محور مقاومت هماهنگی صورت میگیرد. آنها خودشان اقدام میکنند؛ خودشان تسلیحات مورد نیاز خود را میسازند و منابع مالی خود را تامین میکنند، اما در همین حال، هر حمایتی از ایران بخواهند، طبعا ما در کمک به آنها تردید نخواهیم کرد.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران، در پاسخ به این سوال که آیا ایران میتواند جهان بدون حماس را بپذیرد، بیان کرد: این آرزوی اسراییلیهاست که حماس را نابود کنند. چنین اقدامی ممکن نیست و موارد بسیار دیگری در جهان بوده است که نشان میدهد جنبشهای زیرزمینی، نابود شدنی نیستند. حماس یک ایدئولوژی است و از حمایت فلسطینیها برخوردار است. آنها در این جنگ توانایی خود را حفظ کردهاند و سازمان آنها نابود نشده است؛ آنها با مهاجمان جنگیدهاند. آنها بسیاری از سربازان اسراییلی را کشتهاند و بسیاری از تجهیزات نظامی آنها را منهدم کردهاند. مطمئنا نابودی آنها ساده نیست. این یک آرزو است که حماس را حذف و سازمان آنرا قلع و قمع کنند. چنین چیزی شدنی نیست.
خرازی همچنین درباره یورش گستردهی اسرائیل به غزه جهت نابودی حماس گفته است: باید ببینیم که اسرائیل تا کنون به کجا رسیده است؟ در این جنگ صرفا نفرتی جهانی نسبت به وحشیگری اسراییل در کشتار کودکان، زنان و افراد سالخورده شکل گرفته است. میدانید که بیشتر قربانیان این حملات کودکان و زنان بودهاند. این چه راهبردی است؟ این اقدامات ناشی از خشم است. کاملا مشخص است که آنها راهبرد نظامی دستیافتنی ندارند. اقدامات آنها صرفا براساس خشم است. این شیوه جنگیدن نیست. این جنگ باید نتیجهای داشته باشد. تاکنون مشخص شده که این جنگ نتیجهای جز کشتار نداشته است و این افکار عمومی جهانی را علیه اسراییل برانگیخته است.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران در پایان این مصاحبه درباره برنامه انرژی هستهای ایران گفت: ما برجام را امضا کردیم و همه طرفهای برجام موظف بودند نسبت بدان متعهد باشند. اما متاسفانه آمریکاییها از آن خارج شدند. با خروج آمریکا از برجام، اروپاییها هم از دستورات آمریکاییها پیروی کردند. بنابراین چارهای برای ما باقی نماند که اجرای تعهدات خود را بر اساس مفاد برجام کاهش دهیم. در واقع، سطح غنی سازی اورانیوم را افزایش دادیم و این حق ما بوده است. اینکه آقای گروسی گفته است این سطح از اورانیوم غنی شده توسط ایران فقط در اختیار کشورهای دارای سلاح هستهای است، صحیح است.
او در پاسخ به این پرسش الجزیره مبنی بر اینکه چرا ایران به انرژی هستهای نیاز دارد در حالیکه نمیخواهد بمب بسازد؟ بیان کرد: این واکنشی به نقض تعهدات دیگران است. این کار غیرقانونی نیست. این حق قانونی ایران است. با این حال ایران راهبردی برای توسعه سلاح هستهای ندارد، گرچه میتواند چنین کاری هم انجام دهد. حتی خود آنها میگویند ایران فقط دو هفته زمان نیاز دارد تا سلاح هستهای بسازد. به هر صورت، این یک ظرفیت بازدارنده است. خرازی همچنین بیان کرده است: این چیزی است که دیگران میگویند که ایران خیلی به ساخت بمب هستهای نزدیک است و فقط دو هفته زمان نیاز دارد تا یک بمب هستهای بسازد. اما ما چنین سیاستی نداریم، زیرا برخلاف فتوای رهبری است. ما بر این باوریم که به این سلاح احتیاج نداریم، زیرا عضو ان.پ.تی هستیم و سی.تی.بی.تی را امضا کردهایم. اما نفس داشتن این ظرفیت در برابر دیگران بازدارنده است. با این حال، اگر آنها به برجام بازگردند، طبعا ما هم به آن بازخواهیم گشت و کاملا به آن متعهد باقی خواهیم ماند.
رئیس شورای راهبردی روابط خارجی ایران در پاسخ به این سوال که آیا میتوان به توافقی در نسخهای دیگر از برجام دست یافت؟، پاسخ داد: خیر. ما بر متن فعلی اصرار داریم. ما آماده بازگشت به این متن که قبلا امضا شده است، هستیم، مشروط بر اینکه دیگران نیز به تعهدات خود بازگردند. او اضافه کرد: اگر به توافق بازگردیم، سطح غنیسازی را کاهش داده، به ۳.۶۷ درصد بازخواهیم گشت. هر چه در برجام مشخص شده است، کاملا طبق آن عمل خواهیم کرد. هیچ نیازی به نسخه جدید برجام نیست. این توافق وجود داشته، امضا شده و فقط طرفهای مقابل باید تصمیم بگیرند و به برجام بازگردند.
تبادل نظر