اطلاعات: زیتون به عنوان یک میوه بهشتی ومظهر برکت، سلامتی، زیبایی والبته صلح، آن قدر درنزد خداوند متعال اهمیت داشته که نود وپنجمین سوره قرآن کریم را به نامش نامگذاری کرده ودرنخستین آیه سوره هم به نامش سوگند می‌خورد: والتین والزیتون(سوگند به انجیر وزیتون).
درخاک زرخیز ایران زمین با آن آب وهوای چهارفصلش انواع واقسام محصولات قابل کشت است و یکی از اصلی ترینش هم زیتون است که سه استان شمالی کشور شامل قزوین، زنجان وگیلان قطب کشت آن محسوب می‌شوند. البته دردیگر استان‌های کشور هم کشت "میوه صلح" وجوددارد اما گستردگی آن به اندازه سه استان یادشده نیست.
با این حال درهمین قطب زیتون کشور، منطقه‌ای به نام "طارم" وجوددارد که مرز استان قزوین وگیلان محسوب می‌شود؛ منطقه‌ای پوشیده از چشم گردشگران وعبورکنندگان از اتوبان قزوین-رشت؛ جایی مخفی شده درپشت سد منجیل ونیروگاه بادی‌اش که ابهت نیروگاه، زیتون سراهای سرسبز وگسترده پشتش را از چشم‌ها مخفی می‌کند.اما وقتی قبل از آغاز سدمنجیل به فرعی می‌پیچیم ومقداری درجاده خاکی کوهستانی طی مسیر می‌کنیم وچشم‌اندازها آشکار می‌شود، تازه سرسبزی وچشم نوازی زیتون سراها و گستردگی باغات زیتون غافلگیرمان می‌کند.
باغاتی مرتب ومنظم ومکانیزه به گونه‌ای که درخت‌ها درردیف‌های منظم کاشته شده وهرردیف به تجهیزات آبیاری قطره‌ای مجهز
شده‌اند. مسیرهای درختکاری شده به قدری منظم است که خودروها به راحتی دربین آن تردد می‌کنند ودسترسی به هر نقطه باغ آسان می‌نماید.
اما تازه این اول کار است، چرا که شاید باورکردنی نباشد که بهترین وبا کیفیت‌ترین روغن زیتون جهان از همین باغات زیتون طارم به‌دست می‌اید.
این هم چیزی نیست که خودشان گفته باشند بلکه به قاعده"مشک آن است که خود ببوید نه آن که عطار بگوید"، ۱۸۰ آزمایشگاه طرف قرارداد با شرکت‌های بزرگ اسپانیایی که قطب تولید زیتون جهان است، سال گذشته به طارم آمده وروغن زیتون تولیدی دراین منطقه را برده و آزمایش کرده ونتیجه‌اش را به وزارت جهادکشاورزی اعلام کردند وشد آنچه گفته شد.
این چنین است که درطارم وبه طور دقیق تر منطقه سیاهپوش آن، کشت وصنعت‌های متعددی شکل گرفته است. این کشت وصنعت‌ها که زمین مورد استفاده درایجاد باغات زیتونشان رااز سازمان اموراراضی وزارت جهادکشاورزی دریافت کرده اند، کاملا مکانیزه اند؛ یعنی تمام مراحل تولید زیتون از ایجاد نهال گرفته تاباغداری، روغن کشی، بسته‌بندی وتولید زیتون تازه یا محصولات مختلف آن درتاسیسات ساخته شده درکنار باغات انجام می‌شود واز همان جا هم به فروش می‌رسد.
جالب است که برخلاف شرایط عمومی اقتصاد کشور، وضعیت کسب وکار زیتون دراین منطقه به گونه‌ای است که به مشتری‌ها نوبت
می دهند و درصف باید بایستند، چراکه تقاضا بسیار بیشتر از عرضه است وبه همین علت، ظرفیتی برای صادرات نیست وظاهرا فعلا هم نخواهد بود.
بازهم رونق اقتصاد زیتون در منطقه طارم به حدی است که سرمایه‌گذاران متعددی تقاضای دریافت زمین برای ایجاد کشت وصنعت را از اداره کل جهاد کشاورزی استان قزوین دارند؛البته خود صاحبان کشت وصنعت‌های موجود هم متقاضی زمین بیشتر برای توسعه باغات وکارخانه هایشان هستند اما محدودیت منابع آبی وسهمیه غیرقابل افزایش آب کشاورزی طارم، اجازه واگذاری زمین بیشتر را نمی‌دهد.
محمد کشاورز مدیرعامل یکی از کشت وصنعت‌های زیتون درمنطقه سیاهپوش طارم به خبرنگاران بازدیدکننده می‌گوید: وسعت باغات زیتون ما ۱۵۰ هکتار است وتمام مراحل کاشت و داشت و برداشت، فرآوری، روغن گیری، بسته‌بندی وغیره، مکانیزه ودرهمین محل کارخانه‌های کنارباغات انجام می‌شود.
وی می‌افزاید: تمام مراحل کار ما به جز برداشت زیتون که کمباین مخصوص لازم دارد، مکانیزه است.
وی از تقاضای خود برای دریافت زمین بیشتر از سازمان امور اراضی برای توسعه باغات زیتون خبر می‌دهد و اظهار می‌دارد: مشتریان ما زیاد هستنداز این رو به آنها نوبت می‌دهیم ولذا چیزی برای صادرات باقی نمی‌ماند.پارسال ما دربرداشت زیتون رکورد زدیم و۱۱۰۰ تن برداشت کردیم اما امسال بخاطر تغییرات اقلیمی، تولید به شدت کاهش یافته وباعث افزایش قیمت قابل توجه دربازارهم شده است.
کشاورز مدیرعامل یک کشت وصنعت دیگر درمنطقه طارم( یکی بودن اسامی فقط تشابه اسمی است) به خبرنگاران می‌گوید: دراین کشت وصنعت ۲۱۰ هکتار باغات زیتون وجوددارد که با استفاده از اراضی واگذارشده توسط سازمان اموراراضی احداث شده است.
وی می‌افزاید: ما دراین کشت وصنعت، بیشتر ارقام روغنی زیتون را به صورت متراکم کشت کرده‌ایم به گونه‌ای که درهرهکتار ۱۵۰۰ تا ۲۰۰۰نهال کاشته می‌شود وتا ۲۵ تن درهکتار هم محصول می‌دهد؛ زیتونی که ۲۲ درصد روغن تولید می‌کند. کشاورز ادامه می‌دهد: روغن زیتون درسه کلاس معمولی، بکر وفرابکر تولید می‌شود که ۹۰ درصد روغن تولیدی ما فرابکر است وآن قدر مشتری دارد که هیچ ظرفیت اضافی نداریم.
۲۵۰۰هکتار اراضی برای باغات زیتون
دراین باره، مهندس علی راه انجام معاون تولیدات گیاهی سازمان جهاد کشاورزی استان قزوین از واگذاری ۲۵۰۰ هکتار ازاراضی ملی برای توسعه کشت زیتون دراستان قزوین ومنطقه طارم به عنوان یکی از قطب‌های زیتون کشور خبر می‌دهد.
وی همچنین از اجرای طرح‌های جدید همچون راه‌اندازی نخستین طرح گردشگری زیتون وبهره‌برداری از نخستین کمباین مخصوص برداشت زیتون در دهه فجر امسال می‌گوید.
وی دراین باره اظهار می‌دارد: متقاضی برای راه‌اندازی کشت وصنعت وفعالیت دراقتصاد زیتون خیلی زیاد است اما ما درمنطقه طارم هم زمین مسطح کم داریم وهم محدودیت منابع آبی جلوی ماراگرفته است.کل سهمیه آب کشاورزی تخصیصی به ما ۲۵ میلیون مترمکعب است که تاکنون برای ۲۳میلیون و۷۰۰هزارمترمکعب آن برنامه‌ریزی شده است.
راه انجام تصریح می‌کند: ویژگی کشت وصنعت‌های زیتون این است که هیچ ضایعاتی ندارند وهمه چیز مکانیزه است.
مهندس مهدی رحماندوست مدیراموراراضی استان قزوین هم می‌گوید: اگر وضعیت آب ما درمنطقه طارم سروسامان بگیرد، کشت زیتون توسعه می‌یابد. وی به نقش تغییرات اقلیمی درکاهش تولید زیتون هم اشاره می‌کند ومی افزاید: متاسفانه تغییرات اقلیمی باعث شده تا محصول زیتون منطقه امسال حدود ۸۰ درصد نسبت به سال قبل کاهش یابد؛ این درحالی است که ما سال گذشته رکورد تولید را جابه‌جا کرده بودیم.
وی ادامه می‌دهد: منظور از تغییرات اقلیمی، تغییروکاهش فصول سرد سال وتاثیر آن دردرخت زیتون است که البته باعث خشکسالی هم شده است.اما اجرای طرح‌های صرفه جویی درمصرف آب مانند کشت متراکم وغیره، باعث کاهش عوامل یادشده درمیزان کشت زیتون خواهد شد که پیگیر اجرای آن هستیم.
از زیتون تا نیروگاه بادی
البته واگذاری زمین درمنطقه طارم فقط مختص باغات زیتون نیست بلکه سازمان اموراراضی برای موارد دیگری که برجسته ترینش توسعه نیروگاه بادی برای تولید برق است، هم زمین واگذار کرده است.
داود شیرمحمدی مجری طرح نیروگاه بادی «سیاهپوشان» طارم درباره واگذاری بخشی از اراضی ملی توسط سازمان امور اراضی به این نیروگاه می‌گوید: ساخت نیروگاه بادی از جمله فعالیت‌های غیرکشاورزی در اراضی واگذار شده سازمان امور اراضی استان قزوین است، به طوری که طرح عمرانی نیروگاه بادی منطقه طارم اکنون پنج درصد برق مورد نیاز کشور را تولید و تامین می‌کند.
به گفته وی، به‌تازگی ۱۸ توربین جدید به توربین‌های نصب شده سال‌های قبل در منطقه طارم سفلا اضافه شده که در فواصل معین بین درختان زیتون نصب شده‌اند.
شیرمحمدی با بیان اینکه ساخت نیروگاه بادی سیاهپوشان ۱۰۰ میلیون دلار هزینه داشته است، اظهار می‌دارد: اکنون قیمت هر توربین بادی زیمنس دانمارک بین ۹۰۰ تا یک‌هزار و ۲۰۰ دلار و معادل حدود ۱۷۰ میلیارد تومان است.
مجری طرح نیروگاه بادی سیاهپوشان می‌افزاید: با ایجاد این توربین‌ها سالانه معادل ۵۲ میلیون متر مکعب گاز طبیعی و ۴۰ هزار متر مکعب آب صرفه‌جویی می‌شود و کاهش آلایندگی آنها نسبت به سوخت فسیلی بیش از ۱۲۰ هزار تن گاز دی اکسید کربن است که معادل بیش از ۱۱ هزار هکتار جنگل است.
تبادل نظر