چهارهفته ار موج اعتراضات خیابانی می گذرد، با آنکه به عقیده تحلیلگران اجتماعی این اعتراضات با تاکید بر مطالبه محوری آزادی‌های اجتماعی-سیاسی ادامه یافته ولی به باور برخی کارشناسان محرک‌ها و پیش‌زمینه‌های اقتصادی نیز در بطن آن قابل توجه است، تا آنجا که 5 اقتصاددان هم نسبت به اتفاقات اخیر واکنش داده و به مشکلات معیشتی مردم پرداخته اند.
تجربه دو دهه اخیر نشان می دهد تقریبا هر تغییر و اصلاح اقتصادی یا اجتماعی، ناآرامی های خیابانی به همرا دارد؛ اما چرا این گونه است؟
دست کم درباره نارضایتی های اقتصادیپاسخ شاید آنقدر روشن باشد که حتی نیاز نباشد به متون کتب مرجع مراجعه کرد، به عقیده کارشناسان می توان ریشه این نارضایتی عمومی را در یک اقتصاد دستوری جست و جو کرد.
با آنکه آبان 98 تصمیم اقتصادی بود ولی در شهریور روی پرده از تصمیم اقتصادی خبری نبود پس نقش معیشت و اقتصاد در این بین چه بود؟
شاید بتوان ریشه قدیمی تر اعتراضات اخیر را در 2 سال پیش یافت، مرداد 99 دولت در بازار سهام مداخله کرد، دست مرئی دولت مردم را به سمت سرمایه گذاری در بورس هدایت کرد، بورس دچار حباب شد، و نهاینا دولت پا پس کشید، بازار سرمایه سقوط کرد و سرمایه مردم به باد رفت. عامل تورم هم همیشه در فقیر کردن مردم نقش دارد، نرخ تورم سالانه نیز بر اساس محاسبات مرکز آمار ایران در شهریور ماه گذشته همچنان بالای 40 درصد بوده است.
همچنین ارزش پول ملی ایران در ماه‌های اخیر پایین‌ترین سطح تاریخی خود را در مقابل دلار آمریکا تجربه کرده است. هر دلار آمریکا در حالی طی هفته‌های گذشته تا ثبت رکورد ۳۳ هزار و ۳۵۰ تومان پیش رفت. نرخی که ۳ برابر بهای دلار در موعد شکل‌گیری اعتراض‌های آبان ۱۳۹۸ و ۳۰ برابر قیمت دلار به هنگام آغاز تظاهرات سال ۱۳۸۸ است.
طبق گزاراشات و آمارها از نظر رفاهی، سطح رفاه خانوارهای ایرانی به‌طور متوسط، طی دهه ۱۳۹۰، حدود ۳۷ درصد کاهش پیدا کرده است و به‌طور خاص، ۱۰ درصد کم‌درآمد جمعیتی کشور، با حدود ۳۰ درصد کاهش سطح رفاه مواجه بوده است. به همین خاطر است که اگر جرقه ای زده می شود مشکلات اقتصادی مثل بنزین عمل می کنند؛ پس دولت باید برای سفره و معیشت مردم کاری کند، در غیراینصورت نا ارامی ها مثل آتش زیر خاکستر همیشه فعال است منتظر یک جرقه برای شعله ور شدن.
در همین رابطه بخوانید: روایتی عجیب از ماجرای کشته شدن نیکا شاکرمی
تبادل نظر