فردای اقتصاد: روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی مدعی شد که دولت آمریکا یکی از شریان‌های اصلی صادرات پنهانی نفت ایران را تحت نظر گرفته و اعمال تحریم علیه آن را بررسی می‌کند. بر اساس این گزارش اعمال تحریم علیه این شبکه صادرات نفت که شامل یک تاجر بریتانیایی عراقی الاصل و یک شرکت عراقی است، می‌تواند به عنوان اهرمی برای افزایش فشارهای دیپلماتیک بر ایران برای بازگرداندن تهران به پای میز مذاکرات هسته‌ای استفاده شود. با این حال بر اساس ادعای وال‌استریت ژرونال، در حال حاضر در بدنه دولت آمریکا بر سر اعمال این تحریم‌ها اختلاف نظر وجود دارد و اثرات تورمی افزایش فشار بر صادرات نفت ایران مانع اصلی این تحریم‌ها است.
امروز وزارت خزانه‌داری آمریکا تحریم‌های جدیدی را علیه ۶ شرکت و یک کشتی به بهانه ارتباط با شرکت ملی پتروشیمی ایران اعمال کرد. هرچند معاون وزیر خزانه‌داری این کشور مدعی شد ایالات متحده همچنان به پیگیری مسیر دیپلماسی برای دستیابی به بازگشت دوجانبه به اجرای کامل برنامه جامع اقدام مشترک پایبند است، اما آنتونی بلینکن ، وزیر خارجه آمریکا گفت تا زمانی که ایران آماده بازگشت به اجرای کامل تعهداتش در چارچوب بازگشت متقابل به برجام شود، از اختیارات خود برای هدف قرار دادن صادرات این محصولات استفاده خواهیم کرد.
از این رو حالا که یکی از مسیرهای پنهانی صادرات نفت ایران رسانه‌ای شده این نگرانی وجود دارد که آمریکا برای بستن آن تلاش کند.
عراقی‌ها نفت ایران را می‌فروشند؟
آنطور که وال‌استریت ژورنال اعلام می‌کند، یک شبکه صادرات نفت ایران تحت نظر دولت آمریکا است. این شبکه شامل شرکت‌ها و افرادی است که در آب‌های ایران و عراق، نفت را از یک نفتکش به نفتکش دیگر منتقل و از طریق جعل اسناد و معرفی کردن نفت مخلوط شده به عنوان نفت عراق، تحریم‌های غرب علیه نفت ایران را دور می‌زنند و مبداء واقعی این محموله‌های نفتی را پنهان می‌کنند.
وال استریت ژورنال مدعی است که یک تاجر عراق الاصل و یک شرکت نفتی عراقی محور اصلی این شبکه صادرات نفت است. بر اساس این گزارش، این تاجر بریتانیایی عراقی‌الاصل سلیم احمد سعید نام دارد و شرکت عراقی هم AISSOT است که به منظور تجارت نفت و انرژی عراق تاسیس شده است. البته این تاجر نفتی با ارسال ایمیل‌هایی به وال‌استریت ژورنال این ادعاها را رد کرده است. سعید گفته است: من مالک شرکت نفت آیکن و کشتیرانی راین هستم، اما مالک AISSOT نیستم. شرکت‌های من به هیچ وجه نفت ایران را با نقض تحریم‌های آمریکا ارسال نکرده‌اند و تمامی مبادلات من با عراق کاملا قانونی بوده است.
رابرت گرین وی که در دولت ترامپ در شورای امنیت ملی آمریکا حضور داشته مدعی است که این شبکه صادرات نفت ایران به محض خروج ترامپ از برجام در سال ۲۰۱۷ تشکیل شده و در سال ۲۰۲۰ که هنوز او در شورای امنیت ملی حضور داشته حدود ۲۵ درصد از صادرات نفت ایران را انجام می‌داده است. یکی از مقامات سابق غربی نیز در خصوص شرکت AISSOT گفته است: «آنها محصولات انرژی عراق را صادر می کنند، اما نان و کره واقعی آنها از صادرات نفت‌خام، نفت کوره و سایر فرآورده‌ها به دست می‌آید.»
حضور شرکت‌های غربی در صادرات نفت ایران؟
بر اساس این گزارش، بیشتر نفت مخلوط ایران، شامل نفت خام و پالایش‌شده، توسط مشتریان آسیایی خریداری شده است. همچنین، اسناد و مدارک و اظهارات برخی کارمندان سابق حاکی از آن است که تعدادی از شرکت‌های غربی همچون شرکت‌های آمریکایی اکسون موبیل و صنایع کوک و همچنین شرکت بریتانیایی شل نیز در این معاملات مشارکت داشته‌اند. به این ترتیب که شرکت‌های غربی یا معاملاتی را برای شرکت‌های درگیر انجام می‌داده‌اند یا به‌عنوان دلال‌های کشتیرانی شخص ثالث عمل می‌کردند یا حتی نفت مخلوط را خریداری می‌کردند.
چرا آمریکا برای تحریم شریان عراقی نفت ایران مردد است؟
این نشریه همچنین اعلام کرده که در دولت آمریکا برای اعمال چنین تحریم‌هایی علیه ایران و محدود کردن بیشتر صادرات نفت کشور اتفاق‌نظر وجود ندارد. چراکه ایالات متحده در حال حاضر در مواجه با ایران بر سر یک دوراهی قرار گرفته از یک سو تلاش می‌کند تا برنامه مشکوک هسته‌ای ایران را مهار کند و از سوی دیگر، با تورم به خصوص بعد از حمله روسیه به اوکراین مواجه است. قیمت نفت از زمان شروع جنگ اوکراین جهش شدیدی کرد به طوریکه قیمت بنزین در آمریکا برای اولین بار در تاریخ از مرز ۵ دلار در گالن عبور کرد. افزایش قیمت نفت و بنزین در کنار رشد قیمت دیگر حامل‌های انرژی یکی از مهمترین دلایل عبور نرخ تورم آمریکا از مرز ۹ درصد و شکستن سقف ۴۰ ساله آن است.
از این رو این نگرانی وجود دارد که با محدود کردن صادرات نفت ایران فشار تورم بیشتر شود. بعد از خروج آمریکا از برجام و به خصوص در دوران کرونا که نفت بسیار ارزان شده بود میزان صادرات نفت ایران نیز تا کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه در روز کاهش یافته بود. اما بعد از افزایش قیمت نفت که با روی کار آمدن دولت رئیسی همزمان شد، میزان صادرات نفت ایران نیز با رشد همراه شد. به طوریکه گفته می‌شود در حال حاضر میزان صادرات نفت ایران بیش از یک میلیون بشکه در روز است. پیش از اعمال تحریم‌ها ایران روزانه ۲.۷ میلیون بشکه نفت‌خام و میعانات گازی صادر می‌کرد.
البته دولت آمریکا چشم‌پوشی بر تحریم‌ها به دلیل رشد قیمت نفت را قبول ندارد. یک مقام ارشد دولت واشنگتن با اشاره به توافق هسته‌ای گفته است: «مادامی که ایرانی‌ها به مذاکرات بازنگردند، به طور منظم شاهد اجرای این نوع اقدامات تحریمی خواهیم بود.» سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا نیز گفته است: «هر گونه گمانه‌زنی مبنی بر اینکه دولت بایدن از تحریم‌های ایران برای جلوگیری از اثرات تورمی فرضی خودداری می کند، نادرست است.» اگر ادعای وال‌استریت در خصوص این شبکه صادرات نفت ایران ایران درست باشد، این نگرانی وجود دارد حالا که این خبر رسانه‌ای شده اقدام علیه صادرات نفت ایران با جدیت بیشتری از سوی دولت بایدن دنبال شود.
تبادل نظر