نقشه جدید غرب برای به زانو درآوردن پوتین

فردای اقتصاد: تنها یک ماه تا موعد سقف گذاری بر قیمت نفت روسیه توسط کشورهای عضو گروه ۷ زمان باقی است. مقامات عضو G۷ هنوز در حال نهایی کردن جزئیات این محدودیت‌ها هستند و تاجران، حمل‌کنندگان و بیمه‌گران سؤالاتی در مورد سطح قیمت و نحوه عملکرد آن دارند. مقامات ایالات متحده و متحدانش در G۷ قصد دارند قیمت محموله‌های نفتی دریایی را از ۵ دسامبر محدود کنند و سقف بر قیمت فرآورده‌های نفتی روسیه از ۵ فوریه اعمال می‌شود.

آنطور که رویترز گزارش می‌دهد هدف از سقف قیمتی بی‌سابقه، جلوگیری از سودهای هنگفت روسیه از قیمت‌های بالای نفت پس از حمله ۲۴ فوریه به اوکراین است و در عین حال تضمین می‌کند که بیشتر نفت روسیه به بازارهای جهانی انرژی جریان ‌یابد. به طور مثال هند و چین در حال خرید نفت با تخفیف شدید از روسیه هستند و مقامات گروه ۷ امیدوارند این کشورها از سقف قیمتی برای مذاکره با مسکو برای خرید نفت ارزان‌تر استفاده کنند. با این حال ولادیمیر پوتین، رئیس‌جمهور روسیه گفته است که صادرات نفت را به کشورهایی که سقف قیمتی را اعمال می‌کنند، متوقف خواهد کرد. حتی اگر پوتین این کار را انجام ندهد، تهدید او می‌تواند به افزایش قیمت نفت کمک و تلاش گروه ۷ برای محدود کردن درآمدهای نفتی مسکو را بی‌اثر کند.

رویترز در گزارشی به چهار سوال اساسی درخصوص این محدودیت‌ قیمتی بر نفت روسیه پاسخ داده است.

چه کشورهایی در ائتلاف سقف قیمت مشارکت دارند؟

کشورهای ثروتمند G۷، ایالات متحده، ژاپن، آلمان، بریتانیا، فرانسه، ایتالیا و کانادا در حال اجرای این طرح با اتحادیه اروپا و استرالیا هستند.

یلن، وزیر خزانه‌داری آمریکا ماه گذشته گفت اعضای G۷ به دنبال گسترش ائتلاف نیستند زیرا هیچ یک از کشورهای خارج از آن تامین کننده عمده بیمه یا خدمات مالی مرتبط با نفت نیستند؛ از این رو نمی‌توانند کمکی به اعمال محدودیت‌ها بر نفت روسیه بکنند.

هرچند که کشورهایی چون چین در این اتحاد نیستند اما سقف قیمتی می‌تواند موجب شود که کشورهای خریدار نفت روسیه خواهان نفت ارزان‌تر از این کشور شوند. بن هریس، دستیار وزیر خزانه داری ایالات متحده در امور سیاست اقتصادی، گفته است که اگر چین در مورد تخفیف ۳۰ تا ۴۰ درصدی جداگانه بر نفت روسیه به دلیل سقف قیمت مذاکره کند، به یک برد می‌رسیم.

سطح سقف قیمت چقدر خواهد بود؟

مقامات دولتی و تحلیلگران گفته‌اند که احتمالا هفته‌ها طول می‌کشد تا سطح سقف قیمت تعیین شود. با این حال یکی از افراد آشنا با این فرآیند گفته است که احتمالا سقف مطابق با میانگین تاریخی حدود ۶۳ تا ۶۴ دلار در هر بشکه تعیین می‌شود.

در حال حاضر، قیمت نفت خام روسیه با تخفیف نسبت به معیار بین‌المللی برنت به فروش می‌رسد و G۷ می‌خواهد این تخفیف تا حد امکان زیاد باشد تا درآمد نفتی روسیه را کاهش دهد. با این حال، افزایش بیش از حد فاصله قیمت نفت روسیه و برنت می‌تواند پیامد ناخواسته کاهش عرضه جهانی را در پی داشته باشد، زیرا روسیه پس از عربستان سعودی دومین صادرکننده بزرگ نفت خام در جهان است. این می‌تواند قیمت سوخت را برای مصرف‌کنندگان غربی افزایش دهد.

برخی منابع گفته‌اند، به امید جلوگیری از کاهش عرضه روسیه، مقامات ائتلاف موافقت کرده‌اند که به جای اتخاذ نرخ شناور، قیمت ثابتی را برای سقف قیمت نفت روسیه تعیین کنند.

سقف قیمت نفت چه تاثیری بر شرکت‌های دریایی دارد؟

بر اساس این طرح، کشورهای شرکت‌کننده (اعضای گروه ۷، اتحادیه اروپا و استرالیا) از ارائه خدمات حمل‌ونقل نفت از جمله بیمه، امور مالی، واسطه‌ای و کشتی‌رانی به محموله‌های نفتی که با قیمت‌های بالاتر از سقف از روسیه خریداری شده‌اند، خودداری می‌کنند.

خریداران نفت باید اعلام کنند که نفت روسیه را در سقف یا پایین‌تر از سقف خریداری کرده‌اند. با این حال خزانه‌داری ایالات متحده گفت که ارائه‌دهندگان خدمات دریایی مسئولیتی در قبال اطلاعات قیمت‌گذاری نادرست ارائه شده توسط خریداران و فروشندگان نفت روسیه نخواهند داشت.

مقامات G۷ معتقدند این طرح کارساز خواهد بود زیرا گروه بین المللی حفاظت و غرامت مستقر در لندن حدود ۹۵ درصد از ناوگان جهانی کشتیرانی نفت جهان را بیمه می‌کند.

روسیه چگونه می‌تواند با این طرح مقابله کند؟

پوتین تهدید کرده است که صادرات نفت به کشورهایی را که در این سقف قیمتی مشارکت کنند، کاهش دهد، اما او همچنین به درآمدهای نفتی برای تامین هزینه جنگ نیاز دارد. فعالان صنعت تخمین می زنند که ۸۰ تا ۹۰ درصد نفت روسیه با استفاده از کشتی‌ها و بیمه‌های روسی و غیرغربی می‌تواند خارج از مکانیزم سقف قیمتی صادر شود.

در ماه اکتبر، جی‌پی‌مورگان تخمین زد که ظرفیت انتقال دریایی روسیه روزانه حدود ۱ میلیون بشکه برای حمل نفت‌خام و ۲.۵ میلیون بشکه برای حمل سوخت کمبود دارد. در نتیجه در اثر سقف‌گذاری بر قیمت نفت روسیه،  مسکو ممکن است تولید خود را کاهش دهد و این امر بر قیمت‌های جهانی فشار صعودی وارد خواهد کرد. حتی اگر معامله‌گران تنها نگران باشند که پوتین صادرات را متوقف کند، قیمت‌ها ممکن است افزایش یابد.