فردای اقتصاد: خبرگزاری رویترز، در گزارشی خبر داده است که ایران و آمریکا به راه‌حلی برای حل و فصل مسئله پادمانی دست پیدا کرده‌اند. در این گزارش یک منبع آگاه آمریکایی به رویترز گفته که ایران خواهان دریافت این تعهد است که آژانس بین‌المللی انرژی اتمی تحقیقات مربوط به مسائل پادمانی را تا تاریخ معینی تکمیل خواهد کرد و در صورتی که تا روز اجرای برجام این تحقیقات مسدود نشود، این حق را برای خود محفوظ می‌داند که از انجام اقداماتی که باید برای محدود کردن برنامه هسته‌ای خود در روز اجرای توافق تعهد کرده، اجتناب ورزد. صبح امروز ابراهیم رییسی، رییس‌جمهور ایران تاکید کرد که توافق بدون حل و فصل کردن مسائل پادمانی معنا ندارد. انتظار می‌رود در صورت صحت این خبر، توافق احیای برجام بیش از همیشه در دسترس باشد
پیش از این و در شرایطی که روزنامه عبری زبان هاآرتص چاپ اسراییل، جزییاتی از متن پیش‌نویس پیشنهادی اتحادیه اروپا را منتشر کرده‌است، جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا در سخنانی گفت که تهران و واشنگتن به توافق نزدیک‌تر شده‌اند.
همزمان داوید برنع، رییس موساد، سازمان جاسوسی رژیم صهیونیستی قرار است به زودی به واشنگتن سفر کند تا در دیدار با اعضای کمیته اطلاعاتی مجلس سنا، نگرانی‌های کشور خود را از احیای برجام به آنها اطلاع دهد.
پیش از برنع، وزیر دفاع و مشاور امنیت ملی اسراییل هم در روزهای گذشته با همین هدف به واشنگتن سفر کرده بودند. سفرهایی که ناموفق گزارش شدند.
خبرگزاری‌ها به دنبال سفر بنی گانتس، وزیر دفاع اسراییل به واشنگتن، اختلاف میان دو طرف همچنان باقی است. گانتس همچنین موفق نشد با لوید آستین، همتای آمریکایی خود دیدار کند.
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه ایالات‌متحده هم از دیدار با ایال هولاتا، مشاور امنیت ملی اسراییل در واشنگتن سرباز زد.
منابع آمریکایی همچنین گزارش دادند که جو بایدن، رییس‌جمهور ایالات‌متحده نیز به بهانه مرخصی و سپری کردن تعطیلات از گفت‌وگوی تلفنی با لائیر لاپید، نخست‌وزیر اسراییل طفره رفته‌است.
در این میان، جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ‌کننده اسپانیایی برجام، نسبت به احتمال توافق ابراز خوشبینی کرده‌است.
جان کربی، از سخنگویان کاخ سفید هم از نزدیک‌تر شدن ایران و آمریکا به توافق «نسبت به دو هفته قبل» خبر داده است.
جزییات توافق احیای برجام به روایت هاآرتص
همزمان، روزنامه اسراییلی هاآرتص جزییاتی از متن توافق پیشنهادی اتحادیه اروپا به ایران و آمریکا را منتشر کرده‌است.
روزنامه هاآرتص روز یکشنبه ششم شهریور در گزارشی نوشت که پیش‌نویس توافق شامل یک چارچوب زمانی ۱۶۵ روزه و چهار مرحله‌ای برای ایجاد اعتماد بین طرفین است که از زمان امضای توافق شروع می‌شود و تا اجرایی شدن کامل آن ادامه دارد.
بر اساس این گزارش، مرحله اول، «روز صفر» نام دارد که روز امضای توافق است. قرار است پیش از امضای توافق، طرفین قرارداد آزادی تعدادی از زندانیان از زندان‌های ایران در ازای آزادسازی پول مسدودشده تهران در حساب‌های بانکی مختلف بین‌المللی و کاهش اولیه تحریم‌ها را نهایی کنند.
همچنین بر اساس جزئیاتی که از این پیش‌نویس منتشر شده، همزمان با این تحولات، ایران ملزم خواهد بود تا همه موارد نقض برجام را متوقف کند، اما می‌تواند ذخایر اورانیومی را که تاکنون انباشت کرده، حفظ کند.
هاآرتص نوشت، پنج روز پس از امضای توافق احیای برجام، این توافق به کنگره آمریکا ارسال خواهد شد و اعضای کنگره به مدت سی روز می‌توانند آن را مطالعه کنند و در این دوره، امکان کاهش تحریم‌هایی که متضمن قانون‌گذاری است، وجود نخواهد داشت.
همچنین هر دو مجلس کنگره آمریکا باید این توافق را تصویب کنند و اگر این توافق در رأی‌گیری کنگره تصویب نشود، رئیس‌جمهور آمریکا حق وتو این تصمیم کنگره را خواهد داشت.
اما هاآرتص نوشت یکی از موضوعاتی که می‌تواند تصویب توافق از سوی بایدن را دشوار کند، این احتمال است که روسیه ار روابط با ایران برای دور زدن تحریم‌ها علیه خود از طریق تأسیس شرکت‌هایی در ایران، استفاده کند.
در مرحله سوم که از زمان تصویب توافق در کنگره آغاز می‌شود و ۶۰ روز به طول می‌کشد، نماینده وزارت خارجه آمریکا تصمیم این کشور به بازگشت به برجام را به شورای امنیت سازمان ملل متحد و آژانس بین‌المللی انرژی اتمی اطلاع خواهد داد.
در مرحله چهارم، که آن هم ۶۰ روز به طول خواهد انجامید، اجرای کامل معاهده فرامی‌رسد و آمریکایی‌ها و ایرانی‌ها اعلامیه مشترکی مبنی بر تعهد خود به این فرایند را صادر خواهد کرد و واشینگتن تحریم‌های اضافی اعمال شده بر شرکت‌های دیگر را لغو خواهد کرد.
هاآرتص نوشت که پس از گذشت ۱۶۵ روز از امضای توافق، مرحله نهایی نیز اجرایی می‌شود و آمریکا رسماً به توافق بازمی‌گردد، تحریم‌های باقی‌مانده را لغو می‌کند و اجازه تجارت به ایران می‌دهد. همزمان، ایران زیربناهای غنی‌سازی مازاد بر برجام را حذف می‌کند.
پیشتر در اول شهریورماه، لورا روزن، خبرنگار سرشناس حوزه بین‌الملل، از قول یک مقام ارشد آمریکایی نوشته بود که در صورت احیای برجام، فعالیت هزاران سانتریفوژ پیشرفته ایران متوقف خواهد شد و ذخایر اورانیوم با غلظت ۲۰ و ۶۰ درصد ایران از کشور خارج می‌شود.
این گزارش مدعی بود که در این روند هرگونه راه گریز ایران برای ساخت بمب هسته‌ای از ماده پلوتونیوم از تاسیسات آب سنگین اراک با تغییر نوع رآکتور و ممنوعیت بازفرآوری، مسدود می‌شود و همه سانتریفوژهای فعال در سایت غنی‌سازی فردو برچیده خواهد شد.
اندکی پیش از آ،ن شبکه قطری الجزیره به نقل از منابع آگاه گزارش داده بود که در مجموع روند لغو تحریم‌های ایران «در دو مرحله ۶۰ روزه و چهار فاز» انجام خواهد شد.
این شبکه خبری اضافه کرد که آمریکا به ایران تضمین خواهد داد طی این ۱۲۰ روز، ۵۰ میلیون بشکه نفت خود را بتواند بفروشد، ۷ میلیارد دلار از دارایی‌های مسدود شده‌اش در کره جنوبی آزاد خواهد شد و تحریم‌ها علیه ۱۷ بانک و ۱۵۰ نهاد اقتصادی ایران برچیده می‌شود.
این در حالی است که هنوز مقام‌های ایران و آمریکا رسما جزئیاتی از توافق احیای برجام را منتشر نکرده و بر محرمانه بودن مذاکرات تأکید کرده‌اند.
همچنین انتشار جزئیاتی از پیش‌نویس توافق احیای برجام در شرایطی است که قرار است رئیس سازمان جاسوسی اسرائیل، موساد، به منظور گفت‌وگو درباره این توافق احتمالی در روزهای آینده به واشینگتن برود.
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا مدعی شده‌است به خاطر آمادگی تهران برای چشم‌پوشی از بعضی از خواسته‌هایش، ایران و آمریکا نسبت به دو هفته قبل به توافق هسته‌ای نزدیک‌تر شده‌اند.
کربی یکشنبه شب در مصاحبه با شبکه خبری سی‌ان‌ان گفت هنوز اختلافاتی وجود دارد و اتحادیه‌اروپا و ایران مشغول بررسی پاسخ آمریکا هستند.
ایالات متحده، هفته گذشته پس از دریافت و مطالعه پاسخ ایران به طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا برای احیای برجام، پاسخ خود را در اختیار این اتحادیه قرار دارد.
به گفته کربی، آمریکا به تلاش برای دستیابی به توافق ادامه خواهد داد و در پی نتیجه‌گیری از مذاکرات است.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در تازه‌ترین اظهارنظر در خصوص مذاکرات احیای برجام روز یکشنبه گفت که پس از پاسخ آمریکا به ایران در خصوص طرح پیشنهادی اتحادیه اروپا «ما به لحظه حساس رسیده‌ایم» و «من خوشبین هستم، این آخرین میلی‌متر است.»
بورل در مصاحبه با نشریه اتریشی کرونن سایتونگ گفت: «اکنون نوبت ایران است که پاسخ آمریکا را بدهد» و افزود که دنیا با احیای برجام «کمی امن‌تر» خواهد شد.
همزمان با انتشار این اظهار نظر، پایگاه خبری-تحلیلی نورنیوز، نزدیک به شورای عالی امنیت ملی ایران خبر از آماده‌کردن پاسخ تهران داده و نوشته «تا پایان هفته جاری» روند بررسی ادامه خواهد یافت.
نورنیوز نوشته است: «بررسی دقیق پاسخ‌های آمریکا به محورهای اصلاحی ایران در خصوص ایده‌های هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی همچنان در سطوح کارشناسی در جریان است.»
خبرگزاری ایسنا نیز همین خبر را به نقل از «منابع آگاه» تایید کرده‌است.
ناصر کنعانی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران چهارشنبه گذشته از دریافت پاسخ دولت آمریکا خبر داد.
کنعانی گفته بود که «بررسی دقیق نظرات طرف آمریکایی آغاز شده و جمهوری اسلامی ایران پس از تکمیل بررسی‌ها، نظرات خود در این رابطه را به هماهنگ‌کننده اعلام خواهد کرد.»
در این میان، گزارش‌ها همچنین حاکی از افزایش تلاش‌های دیپلماتیک است. در همین خصوص گزارش شده که وزیر خارجه عمان، با همتای ایرانی خود گفتگوی تلفنی کرده و بر ادامه تلاش‌های جدی در خصوص احیای برجام تاکید کرده‌است.
پیشتر هم گزارش شد که معاون وزیر خارجه قطر که در تهران با علی باقری‌کنی، مذاکره‌کننده ارشد ایران دیدار کرده بود، دیروز، یکشنبه با انریکه مورا، هماهنگ‌کننده مذاکرات احیای برجام در اتحادیه اروپا و رابط گفتگوهای غیرمستقیم تهران-واشنگتن، تلفنی گفتگو کرده‌است. خبرگزاری رسمی قطر (قنا) گزارش داد که دستیار وزیر خارجه قطر در دیدار با همتای ایرانی خود در تهران «بر اهمیت پیشبرد احیای توافق هسته‌ای برجام تاکید کرده‌است.»
همچنین گزارش‌ها حاکی از افزایش رایزنی‌های اسرائیل با مقامات آمریکایی درخصوص احیای برجام است.
تبادل نظر