فردای اقتصاد: اروپایی‌ها در حالی از نهایی شدن متن توافق خبر داده‌اند که ایران این خبر را تایید نکرده‌است. با این وجود پایگاه خبری «نورنیوز»، نزدیک به شورای عالی امنیت ملی از پیشرفت نسبی در مذاکرات خبر داده است. «ایرنا» هم در گزارشی در همین‌باره نوشت: «اما آنچه به عنوان متن نهایی از جانب طرف غربی در رسانه‌ها مطرح شده، چند پیشنهاد «مورا» است که به طرف‌های درگیر در مذاکرات ارائه شده و این پیشنهادات را به هیچ عنوان نمی‌توان متن نهایی و غیرقابل مذاکره قلمداد کرد.»
«نورنیوز» در گزارشی نوشت: «برخی رسانه‌ها و مقامات سیاسی غربی امروز با انتشار خبری غیر واقعی مدعی شدند که متن توافق نهایی آماده شده‌است.» این پایگاه خبری ادامه داد:«گرچه هنوز امکان قضاوت قطعی در مورد نتایج حاصل از گفتگوها وجود ندارد اما مذاکرات انجام شده طی پنج روز گذشته را با توجه به توقفی که در گفتگوها ایجاد شده بود، می‌توان حرکت به سمت جلو اما با روندی کند ارزیابی کرد.»
«نورنیوز» اضافه کرد:«مشابه دوره‌های قبلی به محض پیشرفت اندک در مذاکرات، رسانه‌های غربی با انتشار اخبار هدفمند و غیر واقعی مدعی می‌شوند که ایران از مواضع اصولی خود عقب‌نشینی کرده‌است. در همین خصوص، یک مقام مطلع حاضر در مذاکرات وین به «نورنیوز» گفت: «هیات مذاکره‌کننده ایرانی همچون دوره‌های قبل همچنان بر دستیابی به توافقی قوی، پایدار و قابل اتکاء متمرکز است و این مسیر تا احقاق حقوق ملت ایران و اطمینان از عدم تکرار رفتارهای زیاده‌خواهانه و غیر قانونی آمریکا ادامه خواهد یافت.»
این پایگاه خبری در ادامه نوشت: «در این دور از مذاکرات هیئت‌های آلمان، بریتانیا و فرانسه حضور نداشتند.»
«نورنیوز» افزود: «امروز «انریکه مورا» معاون هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپایی ایده‌های جدیدی را پیرامون برخی موضوعات باقیمانده ارائه کرده که بررسی جامع آن از سوی ایران و سایر کشورها نیازمند بررسی دقیق‌تر در پایتخت‌ها است.»
به نوشته این پایگاه خبری تا ساعاتی دیگر هیئت‌های مذاکره‌کننده، وین را به مقصد پایتخت‌ها ترک می‌کنند تا ایده‌های طرح شده از سوی انریکه مورا را به صورت دقیق‌تر و کامل بررسی کنند.
گزارش‌های رسیده به «نورنیوز» همچنبن حاکی است که با وجود پیشرفت نسبی در موضوعات باقیمانده، روند پیشرفت در همه موضوعات یکسان نیست. گزارش این پایگاه نزدیک به شورای عالی امنیت ملی در حالی منتشر می‌شود که هنوز هیچ مقام رسمی عضو تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای ایران درباره نتیجه مذاکرات اظهارنظر نکرده‌است.»
روایت «ایرنا»
خبرگزاری رسمی دولت، «ایرنا،» نیز در گزارشی در کانال تلگرامی این خبرگزاری درباره مذاکرات نوشت: «با پایان دور اخیر گفتگوهای رفع تحریم در وین، اخباری مبنی بر آماده شدن «متن نهایی» نحوه بازگشت آمریکا به برجام در رسانه‌های غربی منتشر شد. این اخبار به طور ویژه بر «نهایی و غیرقابل مذاکره» بودن متن مذکور تاکید داشته و ادعا می‌کند پیش‌نویس مذکور مبنای تصمیم‌گیری طرف‌های گفتگو است.»
«ایرنا» ادامه داد: «اما آنچه به عنوان متن نهایی از جانب طرف غربی در رسانه‌ها مطرح شده، چند پیشنهاد «مورا» است که به طرف‌های درگیر در مذاکرات ارائه شده و این پیشنهادات را به هیچ عنوان نمی‌توان متن نهایی و غیرقابل مذاکره قلمداد کرد.
در ادامه گزارش «ایرنا» آمده است: «در آغاز این دور از گفتگوها، مواضع و دیدگاه‌های اصولی جمهوری اسلامی در خصوص موضوعات مورد اختلاف از جمله رفع پایدار تحریم، تضمین‌های لازم در حوزه رفع تحریم‌ها و مسائل مورد ادعای آژانس به هماهنگ کننده اتحادیه اروپا ارائه شده‌است و انریکه مورا در روز دوشنبه برخی پیشنهادات خود را در مورد موضوعات اختلافی ارائه کرده است.»
حسین امیرعبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران هم دیشب در گفتگوی تلفنی با جوزپ بورل گفت که دیدگاه‌ها و ملاحظات جمهوری اسلامی ایران درباره ایده‌های ارائه‌شده از سوی «انریکه مورا» به وی منتقل شده‌است و انتظار می‌رود همه طرف‌ها برای دستیابی به متن نهایی توافق از خود اراده و جدیت نشان دهند.
ادعای یک دیپلمات اروپایی
پیش از انتشار گزارش‌های «نورنبوز» و «ایرنا» یک مقام اتحادیه اروپا هم که نخواست نامش فاش شود به خبرگزاری رسمی دولت ایران «ایرنا» گفت: «هیات ها وین را ترک می‌کنند. مذاکرات برای دست یافتن به یک متن، پایان یافته و ما متنی را تولید کرده‌ایم.» او ادامه داد:« آنچه الان اتفاق می‌افتد بستگی به پاسخ طرفین دارد.» این دیپلمات اروپایی افزود که اتحادیه اروپا منتظر پاسخ گروه ۱+۴ و ایالات متحده آمریکا درباره متن پیش‌رو است و جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در این باره با وزرای امور خارجه کشورهای مشارکت کننده در تماس خواهد بود.» نماینده اتحادیه اروپا در پاسخ به پرسشی درباره برداشت او نسبت به موضع ایران از متن پیش‌رو هم گفت که اطلاعاتی ندارد و مواضع طرف‌ها پس از دریافت پاسخ‌ها روشن می‌شود. او برای شفاف کردن روند گفت‌وگوها تاکید کرد: «چون ما به متن دست‌یافته‌ایم، مذاکرات به پایان رسیده‌است. ما اینجا بودیم که متنی را تولید کنیم و اکنون پایتخت‌ها باید تصمیم‌گیری کنند.»
گزارش بورل
همزمان جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در توییتی از روند مذاکرات پنج روز اخیر گزارش داد. او امروز و پس از مذاکرات پنج روزه در توییتی نوشت: « مذاکره‌کنندگان طی چند روز گذشته رایزنی‌هایی برای مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا و پرداختن به چندین موضوع باقیمانده انجام دادند که من ۲۱ ژوئیه به عنوان هماهنگ‌کننده توافق هسته‌ای روی میز گذاشتم. آنچه قابل مذاکره بود، مورد مذاکره قرار گرفته و اکنون متن نهایی وجود دارد: با وجود این، پشت هر مسئله فنی و هر پاراگراف یک تصمیم سیاسی قرار دارد که باید در پایتخت‌ها گرفته شود.اگر پاسخ‌ها مثبت باشد، می‌توانیم این توافق را امضا کنیم.»
واکنش روسیه
با وجود آنکه اتحادیه اروپا و ایالات‌متحده، متن پیشنهادی جوزپ بورل را نهایی و غیر قابل تغییر توصیف می‌کنند اما روسیه می‌گوید ایران حق دارد خواهان اعمال تغییر در آن شود.
میخاییل اولیانوف، مذاکره کننده ارشد روسیه و نماینده این کشور نزد سازمان‌های بین‌المللی در وین، روز دوشنبه درباره سخنان مذاکره کنننده ارشد اتحادیه اروپا که از آماده شدن متن نهایی مذاکرات احیای برجام خبر داده‌است، گفت این اولین بار نیست که «متن توافقنامه نهایی می‌شود.»
اولیانوف در همین زمینه گفت: «دیر یا زود متن توافقنامه باید نهایی می‌شد. اما همان‌طور که گفتم، باید ببینیم این متن نهایی هست یا نه؟ فکر می‌کنم در ماه مارس هم ما یک متن نهایی داشتیم و پس از آن سه، چهار اصلاحیه داشتیم. بنابراین،هرگز نباید بگوییم هرگز.»
اولیانوف همچنین در پاسخ به پرسشی دیگر درباره امکان اعمال تغییرات در متن توافقنامه از سوی ایران گفت: «معتقدیم همه باید از نتیجه نهایی راضی باشند، مخصوصاً ایران که قربانی سیاست فشار حداکثری آمریکاست. آنها حق دارند روی خواسته‌هاشون پافشاری کنند. معتقدم اگر ایران تصمیم بگیرد که پیشنهاد دیگری را مطرح کند، مثلاً خواهان اصلاحاتی جزئی شود، روسیه قطعاً مخالفت نمی‌کند و حمایت خواهد کرد.»
موضع آمریکا
پیشتر سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم به طور «محتاطانه» به گزارش‌ها درباره نهایی بودن متن تهیه شده به وسیله اروپایی ها واکنش نشان داد و گفت: ««متنی که اروپایی‌ها می‌گویند «نهایی» است، به ما داده شده است. ما در حال مطالعه آن هستیم و پاسخهایمان را به اروپا ارائه می‌دهیم.»
یک سخنگوی وزارت امور خارجه آمریکا هم به طور «محتاطانه» به گزارش‌ها درباره نهایی بود متن تهیه شده به وسیله اروپایی ها واکنش نشان داد و گفت: ««متنی که اروپایی‌ها می‌گویند «نهایی» است، به ما داده شده است. ما در حال مطالعه آن هستیم و پاسخهایمان را به اروپا می‌دهیم.»
پس از پایان مذاکرات اخیر، یک مقام دیگر وزارت خارجه آمریکا نیز از آمادگی این کشور برای نهایی‌سازی سریع توافق بر سر احیای برجام خبر داد.
به گزارش ایسنا، به نقل از رویتر، یک مقام وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که واشنگتن آماده حصول سریع توافق بر سر احیای برجام است.
در عین حال، یک مقام ارشد غربی نیز به «پولیتیکو» گفت: «شانس واقعی برای حصول توافق وجود دارد اما همانند همیشه برخی شبهه‌ها باقی است.»او افزود: «حال بر عهده پایتخت‌هاست تا این متن را مدنظر قرار دهند. این بهترین تلاش ممکن است. ما درخصوص تمامی جوانب مذاکره کرده‌ایم.»
توییتر رسمی خبرگزاری فرانسه هم ساعاتی پیش به نقل از یک مقام اروپایی نوشت که، اتحادیه اروپا «متن نهایی» مذاکرات هسته‌ای با ایران را به طرف‌های مذاکرات ارائه داده است.
شبکه الجزیره نیز در این باره به نقل از یک مقام اروپایی نوشت: «پیشنهاد اروپا آخرین و بهترین متن برای بازگشت آمریکا به توافق هسته‌ای با ایران است. اتحادیه اروپا متن نهایی توافق هسته ای با ایران را ارائه کرد.»
او گفت: هیأت‌های شرکت کننده در مذاکرات طی چند ساعت آینده وین را ترک خواهند کرد.
در همین حال، یک سخنگوی وزارت خارجه آمریکا هم در گفت‌گویی تاکید کرد: «همان‌طور که اتحادیه اروپا دو هفته پیش اعلام کرد، متنی که آنها ارائه کرده‌اند بهترین و تنها مبنای دستیابی به توافق است.»
او که نخواست نامش فاش شود، افزود: «طی چند روز گذشته، هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا مشورت‌های بیشتری انجام داد تا به شفافیت و ایجاد هماهنگی بهتر در زمینه پرسش‌های مطرح پیرامون این متن کمک کند.»
این مقام آمریکایی تصریح کرد: «این مشورت‌ها امروز تکمیل شدند و ما منتظر قدم بعدی اتحادیه اروپا می‌مانیم».
او تاکید کرد: «در ارتباط با ما، موضع‌مان روشن است: ما آماده نتیجه‌گیری سریع درباره توافق بر پایه پیشنهادهای اتحادیه اروپا هستیم.»
سخنگوی وزارت خارجه آمریکا حاضر نشد تا در مورد موضع ایران گمانه‌زنی کند، ولی مدعی شد: «ایرانی‌ها مرتبا می‌گویند که آماده بازگشت دوجانبه به برجام هستند. همان‌طور که هماهنگ‌کننده اتحادیه اروپا روشن کرده است، این متن تنها مبنای ممکن برای دستیابی به هدف مورد نظر است. منتظر می‌مانیم ببینیم که آیا عمل آنها با حرف‌شان یکی است.»
خوش‌بینی طرفین
مذاکرات احیای برجام در وین روز دوشنبه در شرایطی به پایان رسید که انریکه مورا، مسئول سیاست‌خارجی اتحادیه اروپا یکشنبه شب در گفت‌وگویی تاکید کرد که نسبت به نتیجه مذاکرات خوش‌بین است. پیش از او میخاییل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات هم تاکید کرده‌بود که «پنج ثانیه» تا خط پایان فاصله داریم. در ادامه این خبرهای مثبت، دیروز روزنامه وال استریت ژورنال در گزارشی نوشت که «تنها چند ساعت تا آماده شدن متن نهایی توافق» باقی مانده‌است؛ ادعایی که البته با واکنش تهران مواجه شد. یک دیپلمات وزارت امور خارجه ایران هم امروز از پیشرفت نسبی در مذاکرات خبر داد.
مورا یکشنبه شب به «ایرنا» گفت: «مذاکرات در چهار روز گذشته پیشرفت‌هایی داشته‌است.» این مقام اروپایی درباره اختلافات باقیمانده برای رسیدن به توافق نهایی گفت: «نمی‌توانم وارد جزئیات شوم.»
این دپیلمات اسپانیایی ادامه داد: «در خصوص برخی مسائل فنی در متن ارائه شده توسط آقای بورل مذاکره می‌کردیم.»
او درباره روند گفت‌وگوها نیز تاکید کرد: «ما در حال حرکت رو به جلو هستیم و انتظار دارم که گفت‌وگوها را زود به پایان برسانیم.»
مورا در پاسخ به پرسشی مبنی بر این که آیا آمریکایی‌ها آماده رفع تحریم‌ها هستند گفت: «این شرط توافق است که آنها تحریم‌ها را رفع کنند و ایرانی‌ها به تعهدات هسته‌ای خود عمل کنند. این توافقی است که ما در حال مذاکره درباره ان هستیم.»
مورا در پاسخ به پرسش دیگری مبنی بر اینکه آیا هنوز خوش‌بین هستید گفت: «بله مطمئنا.»
ساعاتی پیش از مورا، میخاییل اولیانوف، نماینده روسیه در مذاکرات هم به «ایرنا» گفت: «پنج ثانیه تا خط پایان فاصله داریم.» اولیانوف درخصوص حل موضوعات پادمانی بین ایران و آژانس افزود: «موضوعات باقیمانده باید هر چه زودتر حل شود و ما از موضع ایران در این خصوص حمایت می کنیم.»
او ادامه داد: «هدف مذاکرات این است که توافق هسته‌ای را احیا و تحریم‌های ایران را رفع کنیم. »
رییس تیم مذاکره کننده روسیه همچنین دستیابی به توافق را امکانپذیر توصیف کرد.
اولیانوف درباره فضای مذاکرات هم گفت: «در وین تمام مشارکت‌کنندگان تمایل دارند تا به یک نتیجه مثبت در گفت‌وگوها دست پیدا کنند و آنها در همین زمینه تلاش می‌کنند.»
نماینده روسیه در سازمان‌های بین‌المللی افزود: «در مجموع ۴ موضوع باقیمانده که برخی از آنها شامل زیرمجموعه‌ای از مسائل هستند.»
او درباره فاصله باقیمانده تا رسیدن به خط پایان گفت: «بگذارید منتظر بمانیم. من همواره به همکاران غربی‌ام می‌گویم صبر پیشه کنید. قطعا فردا درک بهتری از شرایط کنونی خواهیم داشت.»
مذاکره کننده ارشد روسیه ادامه داد که گفت‌وگوها در مسیر درستی حرکت می‌کند، اما افزود کسی نمی‌داند دقیقا چند روز دیگر توافق امضاء می‌شود. وی عنوان کرد که بحث بر سر یک فاصله زمانی کوتاه است.
حسادت اولیانوف به اروپایی‌ها
اولیانوف همچنین در پاسخ به پرسشی درباره پیش‌نویس اتحادیه اروپا هم گفت: «از اینکه عبارت طرح اتحادیه اروپا، متن اتحادیه اروپا و یا پیش‌نویس اتحادیه اروپا استفاده می‌شود، احساس حسادت می‌کنم چون عادلانه نیست. متن روی میز، نتیجه تلاش مشترک تمام مشارکت کنندگان در یک سال گذشته است.»
او افزود: «تمام کشورها از جمله روسیه، چین، ایران، سه کشور اروپایی و امریکا در ویرایش این متن سهیم هستند. وظیفه اتحادیه اروپا به عنوان تسهیل کنننده این است که ایده‌های مختلف را ترکیب کند تا مبنای تصمیم نهایی قرار گیرد.»
او ادامه داد: «همکاران ما در اتحادیه اروپا سرگرم این کار هستند اما عادلانه نیست که گفته شود طرح اتحادیه اروپا چون نقش سایر مشارکت کنندگان نادیده گرفته می‌شود.»
او درباره مسائل مورد اختلاف در حوزه پادمان هم گفت که به طور کامل حل نشده اما در حال پیشرفت است.
اولیانوف افزود که برداشت کلی او نسبت به روند مذاکرات مثبت است. او با بیان اینکه اصولا دیدگاه مثبتی نسبت به مذاکرات دارد تکرار کرد که گفت‌وگوها در مسیر درستی حرکت می‌کند.
او ابراز امیدواری کرد که گفت‌وگوها در کوتاه‌ترین زمان به پایان برسد اما اضافه کرد هیچ تضمینی نسبت به نتیجه مذاکرات وجود ندارد زیرا تا زمانی که روی همه‌چیز توافق نشود هیچ چیز توافق نشده است.
این دیپلمات روس درباره اینکه آیا مذاکرات این هفته ادامه پیدا می‌کند گفت نمی‌تواند به این پرسش پاسخ دهد. او با این حال تاکید کرد: «ما درباره چند روز صحبت می‌کنیم نه چند هفته.»
تکذیب گزارش «وال استریت ژورنال»
در خبری دیگر دیروز و ساعاتی پس از گزارش روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال مبنی بر اینکه متن توافق در چند ساعت آینده نهایی می‌شود یک مقام وزارت امور خارجه ایران به این ادعا واکنش نشان داد.
این مقام وزارت امورخارجه به «ایرنا» گفت: «با توجه به ادامه بحث‌ها درباره چند موضوع مهم باقیمانده، هنوز در مرحله‌ای قرار نداریم که از نهایی شدن متن سخن بگوییم.»
او ادامه داد: «نتیجه گفت‌وگوها به اراده طرف مقابل برای اتخاذ تصمیمات سیاسی لازم بستگی دارد.»
این دیپلمات تاکید کرد: «همچنان معتقدیم در صورتی که تصمیمات مناسب طرف مقابل اتخاذ شود، می‌توان به سرعت مذاکرات را جمع‌بندی کرد، اما هنوز در این مرحله قرار نداریم.»
گفت‌وگوی تلفنی امیرعبداللهیان و گوترش
روز یکشنبه همچنین حسین امیر عبداللهیان، وزیر امور خارجه ایران در گفت‌وگو با آنتونیو گوترش، دبیرکل پرتغالی سازمان ملل متحد با اشاره به مذاکرات هسته‌ای وین گفت:«برای رسیدن به یک توافق قوی و پایدار، جدی هستیم. اکنون نیز مذاکرات در مسیر خود در وین با جدیت دنبال می شود، البته نتیجه این موضوع بستگی دارد به اینکه آیا آمریکا می خواهد توافقی صورت بگیرد؟ آیا آمریکا انعطاف و واقع بینی لازم را در عمل از خود نشان خواهد داد؟ ما اراده جدی و واقعی برای رسیدن به توافق قوی و پایدار را داریم و آنرا نشان داده ایم.
امیرعبداللهیان درباره همکاری ایران و آژانس هم گفت: «همکاری جمهوری اسلامی ایران با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی استمرار دارد. اما معتقدیم آژانس باید با فاصله گرفتن از موضوعات انحرافی و غیرسازنده سیاسی و از مسیر فنی، موضوعات باقیمانده پادمانی را به طور کامل حل و فصل کند.»
دبیر کل سازمان ملل متحد نیز در این گفتگوی تلفنی تاکید کرد: «ما خواستار تلاش برای بسته شدن پرونده هسته‌ای ایران هستیم و این موضوع را به طرف‌های اروپایی و آمریکا نیز تاکید کرده‌ایم.»
پایان مذاکرات؟
در آخرین خبر، استفانی لیختشنتاین خبرنگار پولتیکو به نقل از یک دیپلمات ارشد اتحادیه اروپایی مدعی شد که طرفین وین را طی چند ساعت آینده ترک می‌کنند و مذاکرات به اتمام رسیده‌است. این دیپلمات به «لیختن‌اشتاین» گفت: «بهترین توافق ممکن را مذاکره کردیم، اکنون این طرفین مذاکرات هستند که باید توافق را بپذیرند.»
به گزارش انتخاب یک مقام ارشد وزارت امور خارجه ایران هم امروز گفت: «در چهار روز گذشته مذاکرات فشرده‌ای در خصوص چند موضوع باقیمانده برای اطمینان از برطرف شدن ملاحظات و نگرانی‌های ایران برگزار شد. در جریان این گفتگوها ما مواضع خود را با طرف‌های مقابل به اشتراک گذاشتیم و در برخی موضوعات نیز پیشرفت‌های نسبی حاصل شد.»
این مقام وزارت خارجه ادامه داد: «با توجه به مباحث صورت گرفته طی سه روز گذشته، امروز انریکه مورا هماهنگ کننده گفت‌وگوها چند ایده در مورد برخی موضوعات باقیمانده به طرف‌ها ارائه داد. ما به محض دریافت این ایده‌ها، پاسخ و ملاحظات اولیه خود را به او منتقل کردیم، اما طبیعتا این موارد نیازمند بررسی جامع است و ما نظرات و ملاحظات تکمیلی خود را به هماهنگ‌کننده و سایر طرف‌ها منتقل خواهیم کرد.»
او افزود: «بدون تردید اصل اساسی برای ما حراست از حقوق و تأمین منافع ملت ایران است.»
این مقام دیپلماتیک تاکید کرد: «احقاق این حقوق و تامین منافع و تضمین اجرای پایدار تعهدات طرف مقابل و جلوگیری از تکرار رفتارهای غیرقانونی آمریکا دغدغه جدی تیم مذاکره‌کننده است.»
تبادل نظر